99552

Stosunki polsko-niemieckie w okresie międzywojennym

Od samego początku nie układało się najlepiej. Polska traktowana jak państwo sezonowe. Niemcy nie pogodziły się z kształtem granicy polsko-niemieckiej. Zgodnie z układem wersalskim Polska otrzymywała Pomorze Wschodnie bez Gdańska, prawie całą Wiełkopolskę. Przewidziano plebiscyty na Górnym Śląsku, Warmii i Mazurach. Gdańsk stał się wolnym miastem pod zarządem Komisarza Ligi Narodów. Polska otrzymała zastępstwo dyplomatyczne, miasto włączono do polskiego obszaru celnego.

Najbardziej skomplikowana sytuacja była na Śląsku. 17 sierpnia 1919 wybuchło I Powstanie Śląskie, mimo jego szybkiego zakończenia napięcie nie spadło i 19 sierpnia 1920 doszło do nowych walk. Tym razem Polacy utrzymali część terytoriów. Plebiscyt odbywa się 20 III 1921. Do Polski chciało się przyłączyć 479 tys osób a do Niemiec 708 tys. Zdecydowały glosy emigrantów. 2 V 1921 ze względu na niezadowolenie z wyników referendum wybucha kolejne powstanie. Po długich walkach 15 V 1922 a Genewie podpisano polsko-niemiecką konwencję w sprawę Górnego Śląska. Otrzymaliśmy 29% obszaru plebiscytowego z prawie 1 min. ludzi.

Tak więc stosunki od początku po wojnie były złe. Niemcy rozpoczęły w 1920 r. blokadę gospodarczą Polski , na co Polska odpowedziała bojkotem ekonomicznym Prus Wschodnich. Nie było większych nadziei na poprawę tego stanu rzeczy.

Po sprowokowaniu konfliktu o skrzynki pocztowe w Gdańsku Niemcy rozpoczęły wojnę celną z Polską. 10 I 1925 wygasła klauzula z traktatu wersalskiego o najwyższym uprzywilejowaniu państw sojuszniczych w handlu z Niemcami. W czerwcu wygasła klauzula o bezcłowym dopuszczeniu na rynek niemiecki 6 min ton węgla z Górnego Śląska. Niemcy zagroziły, że nie zezwolą na dalszy import polskiego węgla. W odpowiedzi Polska podniosła cła na towary niemieckie. Rozpoczęła się wojna celna. Była ona dla nas bardzo bolesna, jako że Niemcy pochłaniały wtedy 43% naszego eksportu i 35% importu do Polski.

Niemcy wzmocnione układami lokareńskimi i przystąpieniem do Ligi Narodów w 1926 r. nie rezygnowały z tendencji rewizjonistycznych., ustępliwość Francji wobec Niemiec osłabiła jej sojusz z Polską. Anglia biernie przyglądała się sytuacji polsko-niemiecjkiej. Osłabienie stosunków niemiecko-radzieckich oraz nieskuteczność wojny celnej spowodowały zmianę stanowiska Niemiec. 31 X 1929 zlikwidowano wspólne roszczenia finansowe, a 27 III 1930 podpisano umowę handlową między Polską a Niemacami. Mogło to, w przypadku ratyfikacji doprowadzić do zakończenia wojny celnej.

Wielki kryzys gospodarczy i osłabienie stosunków niemiecko-radzieckich dały nam szansę na prowadzenie polityki balansowania pomiędzy Niemcami a Rosją, (patrz Beck)

30 I 1933 kanclerzem Niemiec został Adolf Hitler. Jawnie domagał się on rewizji Traktatu Wersalskiego, jednak po zbliżeniu polsko-radzieckim zmienił taktykę. W maju 1913 polskiemu posłowi powiedział, że jest zwolennikiem pokojowego rozwiązywania sporów. W październiku podpisano tymczasowe porozumienie celne między Polską a Niemcami, natomiast 26 I 1934 traktat o niestosowaniu przemocy we wzajemnych stosunkach. Hitler dążył do wciągnięcia Polski do paktu antykomintemowskiego, ale Beck bronił polityki równowagi. 24 X 1938 Ribbentrop w rozmowie z Lipskim, ambasadorem polskim w Berlinie (kurcze, mam dejawj :D) domagał się oddania Gdańska oraz pasa ziemi dla linii kolejowej łączącej Niemcy z Prusami Wschodnimi. W zamian oferował przedłużenie paktu o nieagresji na 25 lat i przyłączenie Polski to paktu antykomintemowskiego. Podobne żądania wysuwano w czasie styczniowej wizyty Becka w Berlinie. Pod koniec stycznia rozpoczęto prace nad Fali Weiss, a 28 IV Hitler wypowiedział traktat o nieagresji. W odpowiedzi Beck 5 maja w sejmie odrzucił żądania niemieckie. Potem już zaczęła się wojna, ale zapomniałem daty.