Podsumowanie: kraj powinien eksportować towary zindywidualizowane a importować towary ustandaryzowane.
STABILNOŚĆ CEN TOWARÓW U STANDARYZOWANYCH (SUROWCÓW) I ZINDYWIDUALIZOWANYCH (TOWARY PRZEMYSŁOWE)
Ceny surowców (towarów ustandaryzowanych) charakteryzują znaczne wahania cen spowodowane następującymi przyczynami:
1. cena surowców jest funkcją podaży i popytu ale we współczesnej gospodarce światowej- kupowanie towarów nie tylko na potrzeby przemysłu, ale też dla celów spekulacyjnych (w celu osiągnięcia zysku). Transakcje nierzeczywiste (nie mające związku z potrzebami przemysłu, etc.) = transakcje terminowe
Transakcje terminowe: fundusze inwestycyjne kupując surowce zakładają, że w przyszłości ich cena będzie wzrastać lub spadać.
Przykład:
13.04 (dziś) zawieramy transakcję i ustalamy cenę: dostawa lt jabłek za 2 zł za 1 kg; razem: 2.000zł. Dostawa za 3 miesiące- czyli 13.07
13.07 tego dnia aktualna cena to 3zl za 1 kg jabłek. Kupujący zyskał, może sprzedać jabłka po cenie aktualnej.
Na rynkach surowców transakcje terminowe zniekształcają ceny.
Tendencje cenowe: ceny rosną- inwestorzy kupują, ceny maleją-inwestorzy sprzedają.
2. niska cenowa elastyczność podaży surowców (podaż jest mało elastyczna).
Przykład: rośnie popyt na cukier, ale cykl produkcji buraka cukrowego wynosi 6-8 miesięcy. Producenci inwestują, a w tym czasie ceny cukru maleją.
Nie zawsze producenci osiągają korzyść z tytułu wzrostu cen.
Popyt na surowce (towary ustandaryzowane) jest zmienny. Jest funkcją koniunktury gospodarczej. Spadek koniunktury powoduje spadek popytu na surowce. Obecnie popyt na surowce wzrósł za sprawą gospodarki chińskiej i indyjskiej.
Podsumowanie: Producenci surowców muszą utrzymać wysoki poziom nie
wykorzystanych mocy wytwórczych aby sprostać ewentualnemu popytowi (koszty)-obciążenie dla gospodarki. Produkcja/specjalizacja międzynarodowych towarów ustandaryzowanych jest mało opłacalna, ryzykowna, bo nie gwarantuje stałego poziomu cen.
Stabilność cen towarów zindywidualizowanych jest o wiele lepsza- lepsze perspektywy dla ich producentów. Producenci ci z reguły dysponują wolnymi mocami wytwórczymi albo mogą ograniczać moce wytwórcze- łatwe dostosowywanie do zmieniających się cen. Możliwość elastycznego reagowania na zmiany cen i popytu.
KSZTAŁTOWANIE SIĘ CEN TOWARÓW W DŁUGIM OKRESIE CZASU
Ceny towarów przemysłowych rosną szybciej od cen surowców (dotyczy to cen wszystkich surowców energetycznych, rolnych i przemysłowych).
Ex.: ropa- obecnie ceny jak w 1973r. (cena niezmieniona). A ceny towarów przemysłowych, indeks cen w 30 latach: 120%.
Przyczyny wzrostu cen towarów przetworzonych z surowców przemysłowych: koszty postępu technicznego