2588001245

FORUM ZAKAŻEŃ 2014;5(1)

mgłę (z nadtlenku wodoru lub z nadtlenku wodoru w mieszaninie z innymi substancjami aktywnymi), która dociera do wszystkich, nawet najmniejszych przestrzeni, dezynfekując powierzchnie łącznie z wewnętrzną częścią aparatury elektronicznej (np. komputera, monitora), jednocześnie nie uszkadzając jej. Ponieważ po zastosowaniu dekontaminacji suchą mgłą wymagana jest degazacja pomieszczenia, zabieg najlepiej wykonać na koniec dnia pracy. Do bieżącej dekontaminacji powierzchni (pomiędzy przyjmowanymi pacjentami) - z wyjątkiem aparatury elektronicznej - zalecane jest stosowanie urządzenia do dezynfekcji parowej, które wytwarza suchą parę o temperaturze 180°C. Jest to bardzo wygodna, tania, szybka i całkowicie bezpieczna metoda służąca dekontaminacji w gabinecie dentystycznym.

PRZYGOTOWANIE UNITU DO PRACY

W skład unitu stomatologicznego wchodzą: fotel dla pacjenta, stanowisko z prostnicami i kątnicami, lampa bezcieniowa, spluwaczka, urządzenie do odsysania itp. Dezynfekcję powierzchni fotela, lampy, stanowiska z prostnicami i kątnicami oraz spluwaczki należy wykonać przez zmycie powierzchni roztworem dezynfekcyjnym o szerokim zakresie działania oraz dodatkowo dezynfektorem parowym. Wewnętrzną część spluwaczki oraz przewody ssące należy zdezynfekować przez zaaspirowanie roztworu dezynfekcyjnego (do czystego naczynia wlać specjalny roztwór preparatu, włączyć ssak i po wskazanym przez producenta czasie odessać określoną ilość płynu). Wnętrze spluwaczki również należy zdezynfekować dezynfektorem parowym. Bezpośrednio przed użyciem unitu, tj. przed rozpoczęciem leczenia każdego pacjenta, na wszystkie powierzchnie dotykowe trzeba nałożyć specjalne jednorazowe osłony (na uchwyty od lampy, przewody od prostnic i kątnic itp.). Po zakończeniu zabiegu muszą one zostać zdjęte z aparatury i włożone do pojemnika z czerwonym workiem na odpady medyczne. Dostępne są dwa rodzaje osłon: lateksowe i foliowe; przy czym lateksowych nie wolno stosować w przypadku leczenia pacjentów uczulonych na ten materiał (ryzyko wstrząsu anafilaktycznego).

W wielu gabinetach na półce unitu ustawiane są kartoniki z chusteczkami jednorazowymi dla pacjenta. Z jednej strony takie rozwiązanie jest dobre, ponieważ ułatwia dostęp do chusteczek. Z drugiej strony mogą być one źródłem zakażeń, ponieważ znajdują się niedaleko jamy ustnej pacjenta, w której pracują szybkoobrotowe urządzenia wytwarzające bioaero-zol, opadający m.in. właśnie na artykuły higieniczne. W sytuacji, kiedy jeden lub kilku kolejno leczonych pacjentów nie korzysta z chusteczek umieszczonych na unicie, osoba, która zdecyduje się na ich użycie, razem z nimi pobiera drobnoustroje i materiał biologiczny pochodzący od wcześniej leczonych pacjentów. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest korzystanie z własnej chusteczki higienicznej.

Ryc. 4. Brudne ręce i zakrwawione rękawice lekarza stomatologa - jedno ze źródeł skażenia wszystkich powierzchni w otoczeniu pacjenta.

Podobnie wygląda sytuacja z kubeczkiem jednorazowym do płukania jamy ustnej. Jeżeli któryś z pacjentów go nie używał, to przed kolejną leczoną osobą powinno się zmienić kubeczek na czysty, który nie jest skontaminowany.

PRZYGOTOWANIE PERSONELU

Ponieważ gabinet dentystyczny jest gabinetem zabiegowym, w którym wykonuje się różne zabiegi inwazyjne (m.in.: usunięcie zębów, szycie dziąseł, operacje na wędzi-dełkach, wszczepianie implantów i wiele innych), od personelu wymagane jest przestrzeganie zasad aseptyki takich samych jak w sali operacyjnej. Aby zapewnić sterylne warunki pracy, niezbędne jest zatrudnienie odpowiedniej liczby pracowników. Jedna osoba nie jest w stanie uniknąć zabrudzenia jałowego sprzętu. Bardzo często można spotkać się z sytuacją, kiedy w gabinecie pracuje jedynie lekarz stomatolog, który sam otwiera jałowe pakiety z narzędziami, a następnie wykonuje zabieg. W międzyczasie dobiera materiały, które są niezbędne do przeprowadzenia zabiegu, a czasem odbiera jeszcze dzwoniące telefony. Jeżeli dentyście pomaga jedna asystentka/higienistka, przestrzeganie zasad aseptyki jest również utrudnione. Najwłaściwszym rozwiązaniem jest zatrudnienie dwóch osób asystujących (przynajmniej do zabiegów operacyjnych w jamie ustnej), z których jedna będzie otwierała jałowe pakiety, a druga - pomagała przygotowywać jałowy zestaw i asystowała lekarzowi podczas zabiegu. Personel dentystyczny z długimi włosami (lekarki, higienistki) musi wiązać je gumką lub upinać, aby nie dostawały się w pole zabiegowe. Rozpuszczone włosy często w czasie zabiegu trzeba poprawiać rękoma w brudnych rękawicach. Zarówno lekarze, jak i osoby asystujące powinny pracować w gabinecie w ubraniach roboczych z krótkim rękawem, co ułatwia częste (tj. przed każdym zabiegiem i po) mycie oraz dezynfekcję rąk. Długie rękawy uniemożliwiają przeprowadzenie skutecznej higieny. Na czas trwania

39

©EweihRibfthingMM