że utrzymanie równowagi finansowej przedsiębiorstwa wymaga, by wartość majątku trwałego była pokryta w pełni stabilnymi źródłami finansowania, jakimi są kapitały własne i kredyty długoterminowe. Ważne jest też zachowanie właściwych proporcji między kapitałami własnymi a długoterminowymi zobowiązaniami. W odróżnieniu od majątku trwałego, którego wielkość przedsiębiorstwa jest dość stabilna i ulega istotniejszym zmianom dopiero w przypadku większych inwestycji, majątek obrotowy ulega okresowym wahaniom. Mimo tego, można w nim wyodrębnić pewną część, która powtarza się z okresu na okres (część stała).
Z podziału majątku obrotowego na część stałą i część zmienną wiążą się strategie jego finansowania:
- pełne pokrycie kapitałem stałym,
- pełne pokrycie kapitałem krótkoterminowym,
- pokrycie kapitałem stałym oraz krótkoterminowym.
W przypadku pierwszym przedsiębiorstwo posiada ustabilizowaną sytuacje finansową. Zasoby pieniężne nie są absorbowane do spłaty zobowiązań bieżących. Nadwyżki środków pieniężnych mogą być lokowane „na odsetki”. Trzeba jednak pamiętać, że kredyty długoterminowe kosztują - strategia ta wpływa na obniżenie wyniku finansowego.
Z kolei strategia druga jest wysoce ryzykowna, wymaga nieustannego refinansowania kredytów i może rodzić trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań. Najczęściej prowadzona jest przez wykorzystanie do tego celu kredytu kupieckiego.
Za dostatecznie bezpieczną z punktu widzenia ryzyka finansowego uważa się strategię trzecią, o ile zachowane są właściwe proporcje między kapitałem stałym a zobowiązaniami krótkoterminowymi.
Teoria finansowania nie jest w stanie ustalić uniwersalnej (receptury) na optymalną strukturę kapitału (źródeł finansowania majątku - aktywów) - albowiem każde przedsiębiorstwo charakteryzuje się inną specyfiką działania. Niemniej jednak przy jej kształtowaniu niezbędne jest:
- ustalenie maksymalnego poziomu zadłużenia długoterminowego i krótkoterminowego w stosunku do majątku (aktywów),
- ustalenia minimum kapitałów własnych, których zaangażowanie w działalności przedsiębiorstwa jest niezbędne (ich udział powinien oscylować w granicach 50% wartości majątku),
- konfrontowanie optymalnej struktury kapitałów z rzeczywistą i odpowiednie korygowanie polityki kredytowej,
- ustalenie granicy zadłużenia, przekroczenie której zagraża dalszej egzystencji przedsiębiorstwa i prowadzi do obniżenia zyskowności.
Praktyka dostarcza wielu przykładów, że nieprzestrzeganie tych zasad prowadzi do upadłości przedsiębiorstwa. Nie jest też łatwo ukształtować optymalną strukturę kapitału, rodzi się ona w wyniku wielu decyzji podejmowanych na bieżąco, często w sytuacjach wyboru między jedną a drugą koniecznością.
Strategia finansowania majątku obrotowego
Specyfika majątku obrotowego wymaga odmiennego sposobu zarządzania nim niż majątkiem trwałym. Z uwagi na to, iż majątek obrotowy nie może być rozpatrywany w oderwaniu od źródeł jego finansowania, w literaturze przedmiotu używa się terminu „kapitał obrotowy brutto”- czyli rozpatrywanie majątku obrotowego w kontekście źródeł finansowania. Kapitał ten jest pojęciem szerszym niż kapitał obrotowy netto, który stanowi różnicę między kapitałem majątku obrotowego a zobowiązaniami krótkoterminowymi (bieżącymi). Celowe jest, aby całokształt problematyki finansowania majątku obrotowego przybrał formę określonej strategii kształtowania kapitału obrotowego brutto. Poprawne
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
12