1947995378

Kolejną zbiorowością, która powinna podlegać systematycznemu badaniu, są nastoletnie matki (przed ukończeniem 19 roku życia). Oficjalne statystyki niewiele mówią o charakterystykach tej zbiorowości: wiemy - z racji wieku - że nie osiągnęły wyższego wykształcenia, ale nie wiemy jakie są ich plany edukacyjne i zawodowe, kim jest ojciec dziecka, czy są to małżeństwa naprawcze (zawarte wyłącznie z powodu ciąży) czy też urodzenia pozamałżeńskie; jakie wsparcie otrzymują od osób bliskich i z sąsiedztwa oraz jaka pomoc instytucjonalna jest im udzielona. Podkreślić należy, że tą kategorią matek zainteresowali się badacze łódzkiej biedy (zespół pod kierunkiem prof. W. Warzywody-Kruszyńskiej, Uniwersytet Łódzki). Stwierdzili, że jest to grupa szczególne podatna na marginalizację społeczną i przy tym z trudnością artykułująca potrzeby własne i dziecka.

Echem zawieranych związków małżeńskich są separacje i rozwody. Ich natężenie rośnie. W Polsce niewiele jest badań dotyczących życia separowanych rodzin. Szczególnie monitorowane powinny być losy dzieci, które doświadczają jednak przerwania więzi rodzinnych, podobnie jak w wypadku rozwodów. Obserwacja trendów ogólnopolskich i w miastach wskazuje, że natężenie procesów rozpadu małżeństw będzie postępować.

II. Warszawskie rodziny a instytucje wspierające ich rozwój 1. Opieka, wychowanie i edukacja

Współcześnie rodzina nie jest jedyną instytucją uczestniczącą w procesie wychowywania dziecka. Opieka i edukowanie młodego pokolenia przebiega przede wszystkim w systemie formalnym, zinstytucjonalizowanym. Edukację rozważa się w kontekście kapitału ludzkiego. Kapitał ludzki jest rodzajem niematerialnych zasobów, które w odpowiednim otoczeniu mogą przynieść zysk w wymiarze jednostkowym i zbiorowym. Najczęściej za jego wskaźnik uznaje się poziom wykształcenia jednostki lub liczbę lat kształcenia. M. Herbst zaliczył Warszawę do rejonów będących „wielkimi producentami i konsumentami kapitału ludzkiego". To obszar metropolitalny, gdzie ulokowane są duże ośrodki akademickie a gospodarka zdominowana jest przez sektor usług. Na tle innych podregionów Warszawa i województwo mazowieckie zachowuje pozycję lidera w rozwoju

13