Przebieg lekcn:
Nauczyciel informuje uczniów, że za chwilę obejrzą film dokumentalny Krzysztofa Kieślowskiego pt. Gadające głowy, zrealizowany w 1980 roku, a więc chwilę przed wielkimi przemianami społeczno -politycznymi. Materiał zebrany został podczas sondy socjologicznej przeprowadzonej przez Kieślowskiego w 1979 r. Setkom ludzi zadał te same pytania. Później z zarejestrowanych na taśmie wypowiedzi wybrał 44 i ustawił je w porządku chronologicznym - od niemowlęcia do stuletniej staruszki - tworząc w ten sposób galerię „gadających głów” (podczas każdej wypowiedzi na ekranie pojawia się informacja o roczniku danej osoby).
Prezentacja filmu.
Rozmowa na temat filmu. Uczniowie powinni zauważyć, że:
• w dokumencie przeważają statyczne ujęcia a słowo znacznie góruje nad obrazem;
• odpowiedzi udzielane przez bohaterów są zróżnicowane ze względu na ich wiek, status społeczny, wykonywany zawód, pochodzenie (w odpowiedziach dzieci dostrzec można materialną stronę rzeczywistości; w wypowiedziach młodzieży - pewien idealizm; dorośli są najbardziej zróżnicowaną grupą, przeważa jednak sceptycyzm i rozczarowanie);
• wspólne doświadczenie dorosłych wypowiadających się w dokumencie to świadomość uzależnienia człowieka od otaczającej go rzeczywistości (PRL);
• udzielenie odpowiedzi na pytania: kim jestem?, co jest dla mnie najważniejsze?, czego bym chciał? nie jest prostym zadaniem.
Nauczyciel zapisuje na tablicy następujące pytania:
> Skąd pochodzę?
Kim jestem?
> W którym miejscu jestem teraz?
> Dokąd zmierzam?
Następnie prosi uczniów, by odpowiedzieli na pytania nie słowem, a symbolem - każdy z uczniów dostaje arkusz papieru i pisaki, by mógł wykonać totem, który pomoże mu określić własną tożsamość. Prezentacja prac uczniowskich - każdy uczeń objaśnia swój totem, dokonując tym samym autoprezentacji.
Ostatnia część lekcji to ocena aktywności uczniów.