3784494470

15

Rozdział I. Koncepcja modelu... 111. Pojęcie rozwoju społeczno-gospodarczego

Jerzy Hausner

Rozdziali

Koncepcja modelu polityki rozwoju społeczno-gospodarczego’

7.7. Pojęcie rozwoju społeczno-gospodarczego

Pojęcie rozwoju społeczno-gospodarczego składa się z dwóch komponentów. Posługując się tym pojęciem sygnalizujemy, że rozwój społeczny warunkuje rozwój gospodarczy i odwrotnie. Bez jednego nie będzie drugiego, ale też oba komponenty współtworzą mechanizm napędzający „koło rozwoju”. Podkreślamy przez to, iż warunkowanie się obu podstawowych komponentów rozwoju jest istotne w długiej perspektywie.

Poważnym problemem jest zdefiniowanie rozwoju społecznego i rozwoju gospodarczego, ich kryteriów i sposobu pomiaru, jeszcze poważniejszym - określenie, jak i pod jakimi warunkami państwo może pobudzać rozwój społeczno-gospodarczy i prowadzić politykę rozwoju.

Jeśli przyjmujemy kategorię rozwoju społeczno-gospodarczego, to w ślad za rozumowaniem Karla Polanyiego (1957) uznajemy, że idea samodostosowującego się rynku jest jaskrawą utopią. Rynek samoistnie nie mógłby dłużej funkcjonować, gdyż zniszczyłby ludzką i naturalną substancję społeczeństwa, sprowadziłby ludzkość do stanu dzikości. Rynek wymaga więc innych instytucji i tylko wówczas, gdy jest przez nie ograniczany i regulowany staje się napędem rozwoju społeczno-gospodarczego. Rynek odseparowany od organizacji społecznych i instytucji politycznych nie jest możliwy, mimo że większość teorii klasycznej i neoklasycznej ekonomii bazuje na przeciwnym założeniu. To, jak gospodarka faktycznie działa i rozwija się, niekoniecznie jest odzwierciedlone w poglądach ekonomistów i w społecznych wyobrażeniach. Możemy ulegać złudzeniu samoistnie regulującego się rynku, jednocześnie uczestnicząc w różnych instytucjach, które rynek na co dzień regulują.

² W przygotowaniu tego opracowania wykorzystałem fragmenty rozdziału XIV (Rozwój społeczno-gospodarczy) pracy: J. Hausner, Zarządzanie publiczne. Scholar, Warszawa 2008, s. 368-395.