3784494585

Aby opisać i wyjaśnić te zmiany, od jakiegoś czasu w Polsce i na świecie wykonuje się, na niespotykaną dotąd skalę, prace badawcze, eksperckie, diagnostyczne oraz ewaluacyjne dotyczące kultury. Ze względu na zakres i jakość zmiany jej badanie coraz częściej musi mieć eksploracyjny charakter, czyli nie może się opierać wyłącznie na dotychczasowej wiedzy, ale musi szukać nowych podejść, teorii i metod. Z tego samego powodu w naukach o kulturze i naukach społecznych (w kraju i za granicą) rozwijają się ciekawe, często bardzo użyteczne dla praktyki, koncepcje teoretyczne i metodologiczne.

Zarazem jednak - ze względu na przypadkowy i przyczynkarski charakter wielu takich badań - mocno podupada sztuka interpretacji danych, zwłaszcza na potrzeby tejże praktyki. W wielu badaniach przestano przestrzegać zasad jawności warsztatu oraz rzetelności w zakresie metod i technik badawczych. Obecnie jedną z najważniejszych trudności przy podejmowaniu i praktycznym wykorzystywaniu takich projektów nie jest brak danych (chociaż i to się zdarza), lecz raczej brak wiedzy i chęci, aby prawidłowo używać metod i technik zbierania, opracowywania i wykorzystywania danych. W ostatnich latach badania kultury (m. in. właśnie ze względu na rosnące szybko zapotrzebowanie) często wykonywały i wykonują osoby bez solidnego przygotowania merytorycznego. Dlatego też w niniejszej koncepcji staramy się porządnie przedstawić zarówno podstawę teoretyczną projektu, jak i jego szczegółową metodologię.

Teoretyczna, metodologiczna i praktyczna koncepcja badania wpisuje się więc w nurt eksploracyjnych badań kultury współczesnej zapoczątkowany przez diagnozę stanu kultury miejskiej w Polsce¹, przygotowaną na Kongres Kultury Polskiej w 2009 roku. Badanie oparte na tych samych założeniach metodologicznych (autorstwa Fatygi) wykonano także w Szczecinie, przy okazji starań tego miasta o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. W oparciu o to samo podejście i podstawy teoretyczne powstał również kwestionariusz do badań uczestnictwa w kulturze na potrzeby GUS‘, przygotowany przez Fatygę, Marka Krajewskiego, Mirosława Filiciaka, Tomasza Szlendaka i Przemysława Zielińskiego. Podstawy teoretyczne i metodologiczne, stanowiące bazę dla niniejszego badania, są rozwijane w wieloletnim projekcie Obserwatorium Żywej Kultury, realizowanym

Wydawnictwo Szczecin 2016, Szczecin 2010.