3784494822

każdy rodzaj aktywnego wypoczynku, który wiąże się z dowolną i świadomie podejmowaną działalnością powodującą wydatek energetyczny³⁶. Zgodnie z zaleceniami kinezjologii, nawiązującymi m.in. do definicji Karla Newella, aktywność fizyczna jest definiowana jako „dobrowolna czynność ruchowa wykonywana z intencją osiągnięcia określonego celu w sporcie, ćwiczeniu, lub w każdej innej sferze ludzkiego doświadczenia”³⁷. Zaproponowana definicja aktywności fizycznej w ujęciu kinezjologii akcentuje potrzebę podejmowania ruchu, a w konsekwencji zwraca uwagę na wyrażanie w ten sposób potrzeby troski

0    własne ciało. Z drugiej strony, co przyznają autorzy przytoczonej definicji, chociaż kinezjologia musi koncentrować się na aspekcie cielesności w aktywności fizycznej, to jednak bardzo ważnym jest pamiętanie również o tym, że ludzie w niej uczestniczący są „stworzeniami z powiązanymi ze sobą w jedną całość świadomością, emocjami, cielesnością

1    duchowością” ⁸. Doświadczenia związane z aktywnością fizyczną z kolei odnoszą się do historii uczestnictwa w tej aktywności, treningu, praktyki czy obserwacji określonej formy ruchowej. Różnią się one od subiektywnego doświadczania mchu, związanego z reakcjami, odczuciami i przemyśleniami konkretnej osoby na temat aktywności fizycznej³⁹. Na sposób doświadczania i odbioru aktywności fizycznej przez jej uczestników mogą wpływać natomiast: otoczenie każdego uczestnika, związane z jego miejscem zamieszkania, lokalnymi formami kultury fizycznej i możliwościami ekonomicznymi, najbliższe środowisko społeczne (rodzina, rówieśnicy, wychowawcy) oraz osobiste przymioty, takie jak m.in. uczucia czy postrzeganie samego siebie. W tym świetle czas wolny, poświęcony na udział w kulturze fizycznej jest „stanem działania, a podejmowane aktywności wolnoczasowe mogą pomóc w osiąganiu tego stanu. Aktywność fizyczna, angażująca główne grupy mięśniowe, wyrażająca się w sporcie lub ćwiczeniach stwarza możliwości budowania dyspozycji do aktywnego wypoczynku”⁴⁰. Stanowisko podkreślające, że czas wolny wymaga podjęcia działania przez osoby, które nim dysponują, koresponduje z innym poglądem, odnoszącym się wprost do rekreacji ruchowej, według którego ta forma wypoczynku nie jest jedynie dobrowolną czynnością, ale staje się wręcz powinnością współczesnego człowieka. Z kolei dyspozycje, jako pewien stan psychiczny podatny w dużym stopniu na zmiany, do wysiłku fizycznego są bardzo często uwarunkowane doraźnymi zewnętrznymi czynnikami, wynikającymi również z bieżących doświadczeń ruchowych człowieka. Tadeusz Łobożewicz⁴¹, dokonując w latach 80. przeglądu polskiej i zagranicznej literatury badawczej w obszarze aktywności fizycznej seniorów (głównie turystyki aktywnej) stwierdził wówczas, że „literatura światowa dotycząca turystyki ludzi w starszym wieku jest znacznie bogatsza”. Ewa Kozdroń⁴² przyznaje, że współcześnie, szczególnie w 2 ostatnich dekadach, problem starzenia się osób jest w polskiej literaturze badawczej stale obecny. Sama autorka proponuje zresztą własną koncepcję Programu

³⁶    S. Sylvia-Bobiak, L. Caldwell, Factors Related to Physical Activity Leisure Among College Students, „Leisurc Scierces" 2006, nr 28, s. 73-89.

³⁷    S. Hoffman, Introduction to kinesiology and physical activity, [w:] Introduction to kinesiology, pod red. S. Hoffmana, Humań Kinetics, Champaign 2005, s. 7.

³⁸    Ibidem, s. 19.

⁹ S. Hoffman, The importance of physical activity experiences, [w:] Introduction to kinesiology, pod red. S. Hoffmana, Humań Kinetics, Champaign 2005, s. 77-112.

⁴⁰    S. Hoffman, The spheres of physical activity..., s. 62.

⁴¹    T. Łobożewicz, Turystyka ludzi w starszym wieku, [w:] Rekreacja i turystyka ludzi w starszym wieku, pod red. W. Szwarc. T. Wolariskiej. T. Łobożewicza. Instytut Wyd. Związków Zawodowych, Warszawa 1988. s. 77-98.

⁴²    E. Kozdroń, Zorganizowana rekreacja ruchowa kobiet w starszym wieku w środowisku miejskim. Wydawnictwo AWF, Warszawa 2006; E. Kozdroń, Program rekreacji ruchowej osób starszych. Wydawnictwo AWF Warszawa 2004.

13