2.
Najważniejsze prawne podstawy systemu dochodów samorządowych
tworzą:
- Konstytucja RP.
- ustawy określające podstawy ustroju jednostek samorządu terytorialnego - ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminny, ustawa z dnia 5 czerwca 1998 o samorządzie powiatowym oraz - z tego samego dnia - ustawa o samorządzie województwa.
- ustawa z dnia 3 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, określająca w szczególności wykaz dochodów przysługujących jednostkom samorządu terytorialnego oraz zasady obliczania należnej tym jednostkom subwencji ogólnej.
- ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, określająca zasady gospodarowania środkami publicznymi w dyspozycji jednostek samorządu terytorialnego, w tym - zasady planowania, wykonywania i rozliczania budżetów jednostek samorządowych.
Ważne dla samorządu terytorialnego regulacje finansowe znajdują się
także w wielu innych ustawach, z których w pierwszej kolejności wymienić należy:
- ustawę o gospodarce komunalnej.
- ustawę o rachunkowości.
- ustawę - Prawo zamówień publicznych.
Konstytucja Sprawom jednostek samorządu terytorialnego poświęcono w Konstytucji dwa artykuły w rozdziale I (.Rzeczpospolita'), opisującym podstawy ustroju państwa, oraz w rozdziale VII. poświęconym w całości organizacji i zadaniom samorządu terytorialnego
Ustrój Pozycję ustrojową samorządu terytorialnego określają przepisy art. 15 i 16 Konstytucji, stanowiące, że:
- ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej.
- zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określa ustawa.
- ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową.
- samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej, a .przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Tezy zawarte w art. 15 i 16 znalazły swe rozwinięcie w przepisach rozdziału VII Konstytucji, bardziej szczegółowo określających organizację i zasady funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego
Finanse samorządowe po 25 latach - stan i rekomendacje