Podstawy systemu finansów publicznych 19
Źródłem polskiego prawa finansowego jest również europejskie prawo finansowe, które ma charakter ponadnarodowy. Są to akty z różnych dziedzin prawa finansowego, o różnej randze prawnej: prawa traktatowego, ustalającego także podstawowe zasady systemu finansowego Unii Europejskiej (np. powołane wyżej Traktat z Maastricht i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) lub niższej rangi prawnej, w tym dotyczące procedury nadmiernego deficytu budżetowego i zadłużenia publicznego oraz wielostronnego nadzoru nad instytucjami finansowymi (np. Pakt Stabilności i Wzrostu, przyjęty w formie trzech aktów prawnych z 1997 r. i skorygowany następnie 28 września 2011 r. przez Radę UE i zatwierdzony przez Parlament UE w formie pakietu pięciu rozporządzeń i jednej dyrektywy - potocznie zwany „sześciopakiem”, którego celem jest wzmocnienie unijnego Paktu Stabilności i Wzrostu, czyli finansów publicznych krajów UE, mające uchronić UE przed dalszym pogłębianiem kryzysu finansowego), prawa budżetowego UE, celnego i podatkowego - w formie dyrektyw i rozporządzeń (por. dalsze rozdziały). W zakresie np. finansowania polityki spójności (polityki regionalnej) Unii Europejskiej są to obecnie akty prawne, nazywane pakietem legislacyjnym na lata 2007-2013, w szczególności rozporządzenia uchwalone w lipcu 2006 r., obejmujące pięć rozporządzeń Wspólnot Europejskich dotyczących funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności na lata 2007-2013, zwłaszcza ramowe rozporządzenie Rady nr 1083 z 11 lipca 2006 r., ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999. Uzupełniają je przepisy innych rozporządzeń, które określają zasady obowiązujące odrębnie dla każdego z funduszy3l).
W krajach rozwiniętych, w szczególności w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych w wyniku globalnego kryzysu ekonomicznego, w związku z poszukiwaniem stabilności makroekonomicznej i równowagi finansów publicznych, duże znaczenie przywiązuje się obecnie do tzw. polityki regulacyjnej, a jej twórców i wykonawców określa się regulatorami.
Polityka regulacyjna to nie tylko tworzenie nowych źródeł powszech-
łnie obowiązującego prawa krajowego i międzynarodowego, lecz i podejmowanie strategicznych rozstrzygnięć oraz kluczowych wyborów i decyzji politycznych i ekonomicznych dotyczących rynków finansowych, a także wykonywanie funkcji nadzoru (np. nad rynkiem finansowym oraz skalą zadłużenia państw), wydawanie decyzji przez organy
30 Są to: rozporządzenie 1081 Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999, rozporządzenie 1081 Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999, rozporządzenie 1084 z 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94 oraz rozporządzenie 1082 Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej (EUWT). Rozporządzenia te są opublikowane w Dz.Urz. UE z 31 lipca 2006 r„ nr L 210 z 31.7.2006.