3179027453

Podstawy systemu finansów publicznych 17

Na ich podstawie nawiązują się stosunki prawno-finansowe. Stosunek prawno-- finansowy określa obowiązki i uprawnienia związane z publiczną działalnością finansową. Podmiotem stosunku prawno-finansowego jest zawsze publiczny podmiot władczy, wyposażony w atrybut nadrzędnej pozycji prawnej wobec drugiego podmiotu tego stosunku. Działania władcze polegają na wydawaniu jednostronnych aktów finansowych w konkretnych sprawach związanych z działalnością finansową, wiążących prawnie podmioty, do których są adresowane.

Ogół norm prawno-finansowych w danym państwie i w danym czasie

tworzy system jego prawa finansowego.

3. ŹRÓDŁA PRAWA FINANSOWEGO

Źródła prawa finansowego mają różną rangę prawną, akty prawne wydawane są przez upoważnione organy państwowe i samorządowe w granicach nadanych im kompetencji (władztwa finansowego). Można je usystematyzować według następujących kryteriów:

-    hierarchii organów (organy władzy i organy administracji),

-    formy własności (organy państwowe i samorządu terytorialnego),

-    charakteru regulacji (prawo ustrojowe, materialne i proceduralne),

-    przedmiotu regulacji dotyczącej różnych działów prawa (prawo budżetowe, w tym prawo regulujące dochody budżetowe - prawo podatkowe, celne, prawo regulujące wydatki budżetowe oraz normujące dług publiczny, prawo finansowe samorządu terytorialnego i finansowania rozwoju regionalnego, prawo walutowe, prawo dewizowe, prawo bankowe, prawo finansowe ubezpieczeń gospodarczych, prawo finansowe przedsiębiorców).

Biorąc pod uwagę powyższe kryteria, należy wymienić fundamentalne dla poszczególnych działów prawa finansowego regulacje prawne:

-    Konstytucja RP w tym rozdział X „Finanse publiczne”,

-    ustawa o finansach publicznych,

-    ustawa - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych³¹,

-    ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych⁴¹,

-    ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego⁵¹,

-    ustawa o urzędach i izbach skarbowych⁶¹,

-    ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych⁷¹,

³¹ Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1241 ze zm.).

¹¹ Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 ze zm.).

⁵¹ Ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2010 r. nr 80, poz. 526 ze zm.). ⁶¹ Ustawa z 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz.U. z 2004 r. nr 121, poz. 1267 ze zm.).

⁷⁾ Ustawa z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z 2001 r. nr 55, poz. 577 ze zm.).