3784495469

Konrad Marciniak

tów lub osób państwa neutralnego, w sytuacji, gdy prawa tego państwa (zależnie od strefy morskiej) były balansowane z prawami innych państw. Inaczej bowiem przedstawiają się prawa państwa w obszarze morza otwartego (gdzie wszystkie państwa dysponują szeregiem wolności), inaczej w wyłącznej strefie ekonomicznej czy szelfie kontynentalnym (gdzie państwo nadbrzeżne dysponuje prawami suwerennymi i jurysdykcją), a jeszcze inaczej na morzu terytorialnym (na które rozciąga się suwerenność państwa nadbrzeżnego). W rezultacie, omawiana Zasada 12 Podręcznika brzmi następująco:

Podczas prowadzenia operacji [wojskowych - KM] w obszarach, gdzie państwa neutralne dysponują prawami suwerennymi, jurysdykcją lub innymi prawami wynikającymi z ogólnego prawa międzynarodowego, strony wojujące uwzględniają w należyty sposób (ang. shall have due regard) uzasadnione prawa i obowiązki tych państw neutralnych.

4. POKOJOWE WYKORZYSTANIE MÓRZ I OCEANÓW

Pized przystąpieniem do omówienia wybranych aspektów sposobów prowadzenia działań zbrojnych na morzu (ius in belló), należy także pokrótce scharakteryzować zagadnienie możliwości użycia siły zbrojnej na morzu (ius ad helium).

Już preambuła Konwencji o prawie morza podkreśla, iż ustanowiony za jej pomocą porządek prawny ma ułatwić międzynarodową komunikację i ma sprzyjać pokojowemu wykorzystaniu z mórz i oceanów. Potwierdza tę zasadę, aczkolwiek w sposób lakoniczny, art. 88 Konwencji, zgodnie z którym:

Morze pełne jest wykorzystywane wyłącznie do celów pokojowych.

Bardziej obszerne rozwinięcie omawianej zasady znaleźć można w art. 301 Konwencji o prawie morza (znajdującym się w Części XVI Konwencji „Postanowienia ogólne”):

Korzystając ze swoich praw i wypełniając swe zobowiązania na podstawie niniejszej konwencji, Państwa - Strony powstrzymują się groźby użycia siły przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej innego państwa, lub w jakikolwiek inny sposób niezgodny z zasadami prawa międzynarodowego zawartymi w Karcie Narodów Zjednoczonych.

338