Rola malej retencji w aspekcie przyrodniczym, gospodarczym i ekonomicznym 9
Tabela 2.1
Typowe w ymiary przeciętnego zbiornika malej retencji
Wysokość piętrzenia |
Kształt zbiornika |
Objętość zbiornika: V ~ 200 tys. m3 |
Objętość zbiornika: V ~ 400 tys. m3 | ||
H»2m |
zbiornik szeroki: L/S ~ 2 |
powierzchnia zbiornika: A ~ 40 tys. m2 (4 ha) |
powierzchnia zbiornika: A~ 80 tys. m2(8 ha) | ||
L » 400 m |
S « 200 m |
L » 600 m |
S « 300 m | ||
zbiornik wąski: L/S-8 |
L = 800 m |
S» 100 m |
L= 1200 m |
S= 150 m | |
H~4m |
zbiornik szeroki: L/S ~ 2 |
powierzchnia zbiornika: A~ 20 tys. m2 (2 ha) |
powierzchnia zbiornika: A~ 40 tys. m2 (4 ha) | ||
L a 300 m |
S= 150 m |
L ~ 400 m |
S = 200 m | ||
zbiornik wąski: L/S = 8 |
L « 600 m |
S a 75 m |
L ~ 800 m |
S» 100 m |
- zmniejszenie się gradientu (spadku) hydrodynamicznego wód drenowanych przez ciek na kierunku prostopadłym do linii cieku, na którym powstał zbiornik zaporowy. W szczególnych przypadkach może nawet wystąpić odwrócenie kierunku tego gradientu - zbiornik nie będzie drenował, lecz zasilał powiązany z nim system wodonośny.
- konsekwencją zmiany gradientu jest zmniejszenie się wydatku strumienia wody podziemnej, co następnie przekłada się na zmniejszenie odpływu podziemnego w rejonie zbiornika:
- w wyniku tych zmian część wód opadowych infiltrujących w strefie wododziałowej będzie płynęła w kierunku innego systemu drenażu, na przykład do sąsiedniego cieku;
- spowoduje to przesunięcie się wododziału podziemnego w kierunku sztucznego zbiornika, czyli zmniejszenia się powierzchni zlewni podziemnej cieku, na którym powstał zbiornik zaporowy :
- rezultatem powstania budow li piętrzącej, najczęściej zapory ziemnej, i wypełnienia wodą czaszy zbiornika jest szczególna sytuacja hydrodynamiczna w warstwie wodonośnej wokół samej zapory. Powstaje tam zupełnie nowy inny obraz pola filtracji z gradientami znacznie wyższymi, niż te, jakie występowały tam przed podpiętrzeniem i sytuacja ta wymaga dokładnej analiz}', aby móc zapobiec negatywnym tego skutkom. Jednak zagadnienie to leży w obszarze problematyki hydrogeologii inżynierskiej, nie ma istotnego wpływu na zasoby wód podziemnych i z tego względu nie jest przedmiotem tego opracowania.
Wymienione powyżej zmiany warunków hydrogeologicznych (z wyjątkiem punktu ostatniego) mają istotny wpływ na kształtowanie się zasobów wód podziemnych. Wpływ ten jest jednak bardzo złożony, z jednej strony, płytsze zwierciadło wody to mniejsze zasilanie przez opady atmosferyczne. Z drugiej strony, zmniejszenie odpływu podziemnego - zmniejszenie ilości wody drenowanej przez ciek - to więcej wody, którą można eksploatować. Jednak zarówno powierzchnia zlewni podziemnej, jak i wielkość sumy strumieni wody podziemnej w tej zlewni po podpiętrzeniu uległy zmniejszeniu, co by sugerowało, że jednak ilość wody, jaka jest do dyspozycji też uległa zmniejszeniu. Te porównania zmian to jedynie przykład złożoności powiązań pomiędzy różnymi zmieniającymi się czynnikami kształtującymi zasoby wód podziemnych