3760885412

2014-03-25

Psychorozwojowe ujęcie niepełnosprawności intelektualnej

Podstawowe założenia podejścia psychorozwojowego:

•    biologiczny wzorzec rozwojowy człowieka może się urzeczywistnić tylko poprzez oddziaływanie środowiska społecznego;

•    uszkodzenie tego wzorca skutkuje trudnościami w gromadzeniu i wykorzystywaniu doświadczeń społecznych, które zniekształcają i opóźniają przebieg dalszego rozwoju psychicznego człowieka,

•    uzyskane doświadczenia społeczne mają znaczący wpływ na dalsze różnicowanie się rozwoju nie tylko procesów poznawczych, ale całej osobowości człowieka.

Na skutek czego osoby niepełnosprawne intelektualnie mają obniżone możliwości korzystania z oddziaływań środowiska społecznego, oraz jakie konsekwencje psychologiczne wywołuje nabywanie nietypowych doświadczeń społecznych przez te osoby?

Psychorozwojowe ujęcie niepełnosprawności intelektualnej (kont.)

Podjęto różnorodne próby odpowiedzi na te pytania, np.:

L. S. Wygotski - centralne znaczenie w opóźnionym rozwoju poznawczym odgrywa mała zdolność do posługiwania się językiem. Osoba niepełnosprawna intelektualnie nie jest w stanie ukształtować pojęć abstrakcyjnych, a tym samym nie może uporządkować zdobytych doświadczeń na poziomie organizacji podobnym do osoby pełnosprawnej. Taka organizacja doświadczenia utrudnia efektywne jego wykorzystanie do adekwatnego orientowania się w otoczeniu, a w konsekwencji również podejmowanie działań odpowiednich do wymagań tego otoczenia.

J. Piaget - zwrócił uwagę na jakościowo różne etapy rozwoju intelektualnego człowieka. Podkreślał, że rozwój intelektualny dzieci niepełnosprawnych intelektualnie jest opóźniony nie tylko w sensie ilościowym, ale przede wszystkim jest to opóźnienie jakościowe (niezdolność do przejścia do fazy operacji formalnych).

7