Tadeusz Borys*
Wstęp
Celem tego artykułu jest ukazanie kategorii jakości w jej wymiarze uniwersalnym oraz w podstawowych eksplikacjach dziedzinowych jakości, a zwłaszcza w dyscyplinach nauk ekonomicznych (ekonomi, towaroznawstwie i w naukach o zarządzaniu), poprzez próbę odpowiedzi na następujące pytania:
- czy dostatecznie rozpoznany jest ogólny sens jakości jako kategorii przeciwstawnej ilości i jako podstawy interdyscyplinarności nauk o jakości?
- czy wszystkie dziedziny nauk wyraźnie ujawniają aspekty jakościowe swoich przedmiotów badań?
Analiza literatury z wyżej wymienionych dyscyplin nauki będzie podstawą do sformułowania odpowiedzi na te dwa ważne pytania.
1. Ogólny sens kategorii jakości jako podstawa interdyscyplinarności nauk o jakości
Ilość i jakość to kategorie uniwersalne, przenikające każdą dziedzinę badań, każda naukę i wszelkie doświadczenie. W wielu dziedzinach wiedzy (ekonomii, socjologii, filozofii itp.) kategorie te przeciwstawia się sobie w pojęciach: „ilościowe", „jakościowe", a w statystyce w pojęciach: „cecha ilościowa (zjawisko ilościowe)" i „cecha jakościowa (zjawisko jakościowe)". Wyjaśnienie i zrozumienie podstaw tego przeciwstawiania jest ogromnie ważne przede wszystkim dla:
- „odsłaniania" istoty (strony) jakościowej przedmiotu badań wielu dyscyplin naukowych oraz wielu sfer życia gospodarczego, społecznego, a także politycznego,
- rozwoju metodyki ujmowania zagadnień jakości przez naukę i prak-tykę,
' Prof. dr hab., Katedra Zarządzania Jakością i Środowiskiem, Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki w Jeleniej Górze, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, tade-usz.borys@ue.wroc.pl