Interdyscyplinarność nauk o jakości 17
techniki, modele itp.) oraz główne zagadnienia organizacji procesu projektowania i wprowadzania systemu zarządzania jakością w przedsiębiorstwie. Przejście od teorii Total Quality Management (TQM) do praktyki zarządzania jakością - to główny nurt badawczy w zakresie problematyki jakości nie tylko w Polsce. Towarzyszą temu badania nad [Grudowski, 2007; Szczepańska, 2009; Urbaniak, 2004]:
- specyfikacją fundamentalnych zasad TQM jako wypadkowych wielu propozycji „filarów" tej koncepcji, w tym m.in. 14 „warunków" Demin-ga, 14 „kroków" Crosb/ego, 12 „etapów" Jurana, 11 „elementów/ stopni" Oaklanda, 8 zasad modelu doskonałości EFQM (jako jednego z modeli syntetyzującego zasady i praktykę wprowadzania w żyde TQM);
- wyrażaniem TQM w języku funkcji zarządczych;
- pogłębioną analizą TQM w kontekśde związków tej koncepcji z zarządzaniem zorientowanym na procesy.
W kontekście tych badań trudno się zgodzić z nierzadko wyrażanym poglądem, że TQM jest już tylko historyczną koncepcją czy „zruty-nizowanym podejściem", które wkrótce i tak odejdzie w zapomnienie. Wiele prac z ostatnich lat dowodzi prawdziwośd wręcz przeciwnej tezy, że TQM - jako ciągle wzbogacana koncepcja - ma swoje trudne do zakwestionowania wartości dla organizacji, dla których substytutem nie są na pewno znormalizowane systemy zarządzania jakością w obecnej postaci [por. np. Grudowski, 2007].
Jednocześnie trudno zakwestionować znaczenie dla ewolucyjnego wprowadzania w żyde koncepcji TQM znormalizowanych systemów zarządzania jakością [por. Systemy, 2012], zarówno tych o charakterze uniwersalnym, tzn. możliwym do zastosowania we wszystkich typach rodzaju organizacji1, jak i powiększającej się nieustannie grupy systemów o ograniczonym zastosowaniu, które umownie można nazwać systemami branżowymi2.
Do grupy tych można zaliczyć: system zarządzania jakością zgodny z normą ISO 9001, system zarządzania środowiskowego zgodny z normą ISO 14001, system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy zgodny z PN-N 18001, system społecznej odpowiedzialności według normy SA 8000, system przeciwdziałania zagrożeniom korupcyjnym czy system zarządzania bezpieczeństwem informacji zgodny z normą ISO 27001.
Są to systemy przeznaczone do stosowania tylko w niektórych organizacjach; do systemów branżowych można z pewnością zaliczyć m.in. zarządzanie bezpieczeństwem żywności według normy ISO 22000, analizę zagrożeń i krytycznych punktów kontroli