3784498165

ARCHIWUM ODLEWNICTWA

taka stopa dyskontowa, dla której wartość zaktualizowana netto przedsięwzięcia rozwojowego jest równa zero (NPV=0).

3.    ROZKŁADY NIEPEWNOŚCI PARAMETRÓW RACHUNKU EFEKTYWNOŚCI

Pojęcie niepewności dotyczy parametrów wejściowych rachunku efektywności, np. wielkości prognozowanej sprzedaży, cen wyrobów, wielkości nakładów na realizację projektu itp. Parametr jest określany jako niepewny, jeśli nie jest znana dokładna jego wartość. Przez rozkład niepewności parametru rozumie się formalny opis wiedzy o wartościach tego parametru. Rozkład niepewności jest uogólnieniem pojęcia rozkładu prawdopodobieństwa, odzwierciedlającym stan i charakter wiedzy o przestrzeni stanów natury. Wprowadzenie tego pojęcia [6] miało na celu rozszerzenie zakresu modelowania niepewności. Rozkład niepewności może być opisany przez rozkład prawdopodobieństwa, liczbę rozn^tą lub zbiór losowy. W literaturze można znaleźć szereg prac na temat związków pomiędzy powyższymi rozkładami niepewności [7, 8].W podejściu klasycznym niepewność modelowana jest za pomocą rozkładu prawdopodobieństwa. W przemyśle odlewniczym okresy obliczeniowe w rachunku efektywności sięgają kilkunastu lat. Prognozy parametrów⁷ rachunku efektywności są więc w tym przypadku prognozami długookresowymi. W takim przypadku jest niezmiernie tmdne określenie rozkładu prawdopodobieństwa prognozy metodami statystyki. Jeśli jednak zaakceptujemy pewne uproszczenia, rozkłady niepewności parametrów rachunku efektywności mogą być opisane rozkładami prawdopodobieństwa subiektywnego opartymi na ocenie eksperckiej. W praktyce najczęściej wykorzystywany jest do tego rozkład trójkątny, a to ze względu na swoje cechy:

łatwość konstruowania: wystarczy znać lub oszacować wartość pesymistyczną, najbardziej prawdopodobną i opty mistyczną danego parametru, by mieć charakterystyczne punkty tego rozkładu.

łatwość konstruowania i odwracania dystrybuanty, co jest podstawą generowania wartości w eksperymencie sy mulacyjnym

4.    PRZYKŁAD OBLICZENIOWY

Metodę symulacji do oceny ryzyka inwestycyjnego zilustrowano przykładem opracowanym dla jednej z polskich odlewni. Projekt inwestycyjny dotyczył rozwoju produkcji walców dla hutnictwa, głównie ze staliwa i żeliwa sferoidalnego. Efektem modernizacji będzie wzrost zdolności produkcyjnych, zmniejszenie materiałochłonności produkcji, obniżenie kosztów pracy oraz kosztów obróbki obcej. Decydujące dla oceny efektywności i ryzyka projektów inwestycyjnych są w tym przypadku wielkość i ceny sprzedaży, koszty materiałów oraz poziom nakładów inwestycyjnych. Stąd też uznano, że w eksperymencie symulacyjnym należy uwzględnić niepewność wielkości sprzedaży

31