3784500038

PSYCHOLOGIA I NAUKI O RODZINIE

współczesnych nauk pedagogicznych; problemach wciąż otwartych, próbach odpowiedzi na pytania istotne dla teorii i praktyki edukacyjnej. Program stanowi podstawę wiadomości niezbędnych do świadomego i refleksyjnego działania w procesie dydaktyczno-wychowawczym szkoły w kontekście aktualnych zmian w polskiej i europejskiej edukacji.

Metody dydaktyczne:

Wykład z wykorzystaniem materiałów wizualnych (foliogramy) oraz audiowizualnych - projekcji filmowych.

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu:

Pisemny egzamin testowy.

Treści merytoryczne przedmiotu:

1. Pedagogika - pedagogia. Etapy rozwoju refleksji pedagogicznej. Przedmiot i zakres jej zainteresowań badawczych - kierunki rozwoju w perspektywie zmian edukacyjnych.

2-3. Język współczesnej pedagogiki. Terminologia pedagogiczna - podstawowe pojęcia i ich wzajemne relacje - próby redefinicji i systematyzacji pojęć. Odniesienie do rozważań zawartych w europejskich raportach edukacyj-

4-5. Metodologia badań pedagogicznych - struktura i ich rodzaje. Charakterystyka wybranych metod ze szczególnym uwzględnieniem poznawania ucznia-wychowanka, jego środowiska szkolnego i pozaszkolnego. Podejście jakościowe w badaniach pedagogicznych.

6-7. Wychowanie jako proces społeczny. Aksjologiczne aspekty wychowania - wartości i ich kształtowanie w procesie edukacji.

8.    Szkoła współczesna, jej struktura i zadania wyznaczone przez program kształcenia i wychowania. Planowanie i organizacja pracy dydaktyczno-wychowawczej. Dokumentacja szkolna. Współdziałanie z placówkami edukacji równoległej. Rozwijanie relacji rodzice - szkolą.

9.    Nauczyciel i uczniowie we współczesnej szkole. Podmiotowość jako problem pedagogiczny - jej tradycje. Kompetencje nauczyciela-wychowawcy.

10-11. Trudności wychowawcze. Źródła ich powstawania. Profilaktyka, diagnoza i terapia pedagogiczna. Nauczyciel-pedagog wobec złożoności problemu niepowodzeń szkolnych. Problematyka niepowodzeń szkolnych w europejskich raportach edukacyjnych - odniesienie do współczesnych badań w Polsce.

12.    Typologia metod wychowania. Wybrane formy pracy wychowawczej.

13.    Globalizacja a edukacja. Szanse i zagrożenia.

14-15. Europejski wymiar edukacji a zmiany w polskiej szkole. Ewaluacj jakości pracy szkoły. Strategie edukacyjne UE - wybrane zagadnienia. Ćwiczenia stanowią uzupełnienie treści przekazywanych na wykładzie.

Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej obowiązującej do zaliczenia przedmiotu

PODSTAWOWA:

Hejnicka-Bezwinska T. - Pedagogika ogólna. Warszawa 2008.

Kunowski S. - Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa 1993.

Pedagogika (t. 1 i 2), red. Z. Kwieciński, B. Sliwerski, PWN Warszawa 2003.

UZUPEŁNIAJĄCA:

Denek K. - Wartości i cele edukacji szkolnej, Poznań-Toruń 1994.

Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki, red. B. Sliwerski 1992.

Nauczyciele i uczniowie w dyskursie edukacyjnym, red. G. Koć-Seniuch i A. Cichocki, Białystok 2000.

Łobocki M. - Wybrane problemy wychowania nadal aktualne. Lublin 2004.

Łobocki M. - Teoria wychowania w zarysie, Ktrakow 2006.

Mastalski J. - Samotność globalnego nastolatka, Kraków 2007.

Palka S. - Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańsk 2006.

Palka S. - Pedagogika w stanie tworzenia. Kontynuacje. Kraków, UJ, 2003.

Rylke H. - W zgodzie z sobą i uczniami. Warszawa 1993.

Sałasiński M., Badziukiewicz B. - Vademecum pedagoga szkolnego. Warszawa 2003.

Strykowski W., Strykowska J., Pieluchowski J. - Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej, Poznań 2003.

Snieżyński M. - Sztuka dialogu - teoretyczne założenia a szkolna rzeczywistość, Kraków 2005.

Tendencje edukacji XXI wieku w dialogu i perspektywie, red. A. Karpińska, Białystok 2005.

Czasopisma: „Edukacja”, „Edukacja i Dialog”, „Nowa Szkoła”, „Ruch Pedagogiczny”, „Wychowawca”, „Hejnał Oświa-

15