odpowiednio 71% i 85% dzieci21. Dzieci i młodzież znacznie częściej korzystają z nowoczesnych technologii (komputer, Internet) niż starsi. Spośród wszystkich grup wiekowych powyżej 16 lat największy odsetek korzystających z komputera jest wśród 17-latków. Osoby młodsze nie tylko częściej korzystają z Internetu. Wykorzystują także większą ilość funkcji Internetu, co świadczy o ich większych umiejętnościach.
Dla uczniów komputer i Internet staje się niewidzialną technologią - jest dla nich czymś normalnym i codziennym. Nie budzi specjalnych emocji i nie wywołuje dyskusji. Wielu uczniom Internet i komputer towarzyszy przez całe życie. Nie pamiętają czasów, gdy komputera i Internetu nie było22.
Chociaż te różnice widoczne są w całym społeczeństwie, w przypadku zawodu nauczyciela są szczególnie dotkliwie. Nauczyciele są bowiem narażeni na to, że w trakcie pracy dydaktycznej młodzież będzie im codziennie uświadamiała brak kompetencji, w efekcie, może to doprowadzić do osłabienia autorytetu nauczycieli, którzy - jako przedstawiciele starszego pokolenia - nieporadnie posługują się nowoczesnymi technologiami.
Poza tym nowe technologie zmieniają nie tylko sposób działania, ale także sposób percepcji, przyswajania i analizowania informacji. Obserwowane przez neurologów zmiany mózgu są tego najlepszym dowodem.23 Uczniowie przyzwyczajeni do ciągłego korzystania z Internetu mają inne potrzeby i możliwości poznawcze niż starsze pokolenie. Pomimo chęci nauczyciele nie zawsze potrafią przekazywać im wiedzę w efektywny sposób.
2.7. Kontekst - podsumowanie
Przytoczonych kilka faktów dotyczących pracy nauczycieli pokazuje zewnętrzne uwarunkowania wykonywania tego zawodu. Na wiele z nich nauczyciele nie mają wpływu, są od nich zależni. Te zewnętrzne presje w dużej mierze kształtują ramy ich zachowań, wpływają na podejmowane decyzje. Jednocześnie mogą służyć jako usprawiedliwienia niepodejmowania pewnych działań, usprawiedliwienia - w naszym odczuciu - często przekonujące.
Zewnętrzne uwarunkowanie kształtują także dyskurs zawodowy nauczycieli, to, w jaki sposób mówią o swoim zawodzie i szkole. Można powiedzieć, że nauczyciele mają poczucie „bycia na cenzurowanym”. Są jedną z najbardziej krytykowanych i nieustannie ocenianych grup zawodowych. Dyskurs wokół zawodu nauczyciela jest bardzo agresywny, powiela negatywny stereotyp nauczyciela (niedouczony, nic nierobiący i nieustannie chcący podwyżek). Publiczne dyskutowanie ocen z egzaminów gimnazjalnych i maturalnych może być przez nauczycieli odbierane jako rodzaj nieustannej społecznej kontroli jakości ich pracy i jej krytycznej oceny.
21 Dane za: Millward Brown SMG/KRC, badanie "Maluchy", fala XI 2008;
smgkrc-maluchy/.
22 Za: J. M. Zając (2006): Materiały do kursu „Internet, jednostka i społeczeństwo", UW, e-learning.
23 Partyka, Jak Internet zmienia mózg, 03.12.08 za:
http://wyborcza.pI/l,75476,6017094,Jak_internet_zmienia_mozg.html
-13-