Analiza nieprzystosowania społecznego dzieci i młodzieży 277
Części SNS |
Średnia arytmetyczna m |
Mediana me |
Dominanta mo |
III (NS) |
5.8 |
4 |
2 |
IV (ZA) |
2,1 |
1 |
1 |
V (BP) |
2,8 |
3 |
3 |
VI (SK) |
1,6 |
1 |
1 |
Źródło: L. Pytka, Skala Nieprzystosowania Społecznego..., s. 19.
W zaprezentowanym fragmencie badań korzystano ze średniej arytmetycznej, gdyż jak podkreśla L. Pytka znajomość tego właśnie wskaźnika pozwala na przewidywanie wyników w prowadzonych badaniach indywidualnych i zbiorowych. Porównywanie wskaźników w próbie z populacji normalnej jest dodatnio (prawostronnie) niesymetryczny. Wskazuje na to pojawienie się rozbieżności między wartościami średnich arytmetycznych i median dla poszczególnych pod-skal SNS, gdyż można zauważyć, że średnie arytmetyczne są w każdej podskali wyższe niż dominanty i mediany. W przypadku wskaźników tendencji centralnej dla badanych uczennic można odnotować podobną prawidłowość, z wyjątkiem I- podskali (Nieprzystosowanie Rodzinne).
Analizując dane zebrane w tabelach 1 i 2 można zauważyć, iż badane uczennice w większym stopniu niż badane z grupy normalnej przejawiają Nieprzystosowanie Rodzinne (I-podskala) i Zachowania Antyspołeczne (IV-podskala). Wynik otrzymany w podskali I-NR, zgodnie z tabelą norm przedstawioną przez L. Pytkę klasyfikowany jest jako wysoki, informując jednocześnie o wadliwym przystosowaniu badanych dziewcząt w tym obszarze społecznego funkcjonowania. W swoich badaniach L. Pytka postuluje także zweryfikowanie zależności między podskalą I-NR a „Kumulacją niekorzystnych czynników socjokulturo-wych” (podskala VI-SK), jako hipotetycznych, prawdopodobnych uwarunkowań nieprzystosowania społecznego. W zaprezentowanym materiale badawczym niskie wyniki otrzymane przez badane w podskali VI-SK nie uprawniają do takich wniosków.
Podskala IV-ZA, którą ze względu na wysoką trafność teoretyczną i diagnostyczną oraz jej względnie wysoką rzetelność należy uznać za najbardziej trafną i wartościową, a tym samym najbardziej przydatną w procesie diagnozowania nieprzystosowania społecznego różnicuje badane grupy. Średnia arytmetyczna wyników uzyskanych w tej podskali informuje o większym stopniu skumulowania zachowań antyspołecznych u badanych dziewcząt, w porównaniu do próby normalnej.
Z kolei dane zamieszczone w tabeli 3 dają najogólniejsze wyobrażenie o rozmiarach najczęściej spotykanych kategorii zachowań antyspołecznych w badanej populacji dziewcząt. Tymi zachowaniami antyspołecznymi, występującymi jednocześnie w dużym nasileniu są wagary, a występującymi w mniejszym nasileniu przede wszystkim kłamstwa i alkoholizowanie się. Biorąc pod uwagę stwierdzone częstotliwości zachowań antyspołecznych, można zauważyć,