Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (71)

Przed wskazaniem ewentualnych działań terapeutycznych rodziny wobec nastolatka — przypuszczalnego samobójcy, trzeba przestudiować sytuację rodziny chorego. Często pierwsze reakcje rodziców są negatywne: pomniejszają znaczenie próby samobójczej, ukrywają chorobę przed specjalistą, działają z agresją werbalną i z rozdrażnieniem wobec sprawiającego problemy dziecka etc. Takie zachowania objawiają nam wielokrotnie trudności czy niemożność rodziców do podtrzymania dialogu międzypokoleniowego ze swoimi dziećmi, niemożność zajęcia się tymi problemami.

Kiedy postawa rodziny jest otwarta, nacechowana zrozumieniem i nastawiona na dialog, można nakreślić program działania, który włączyłby niektóre z następujących podstawowych punktów:

>    przyjąć dziecko od momentu poznania jego tragicznej decyzji, wysłuchać je, pozwolić mu sobie ulżyć, bez przerywania mu uwagami czy kwestionowaniem jego punktu widzenia;

>    skonkretyzować z nim czynniki, które mogą wywoływać jego skrajną postawę, umieć zauważyć jego wyjaśnienia i spróbować pogrupować je według typu; rodzinnego, społecznego czy ściśle osobistego;

>    równolegle do akceptacji i rozumienia, trzeba okazać mu stałe wsparcie i pokazać mu niebezpieczeństwa i negatywy tak radykalnego postępowania;

>    rodzina, wsparta wcześniej radą specjalistów, jest najbardziej predysponowana, aby rozumnie doprowadzić młodego człowieka do włączenia się w .terapię grupową* z oso-

oan bardziej lub mniej podobnymi mu pod względem wielu. środowiska społecznego i podstawowych problemów wywołujących taką postawę.

W szkole, nauczyciele poprzez wykorzystanie środowiska wychowawczego mogą — również przez uczniów, byłych uczniów i inne młode osoby, pozostające w określonym związku czy w bliskości z właściwą szkołą — wywierać decydujący wpływ profilaktyczny i terapeutyczny na depresyjną młodzież.

>    Nauczyciel—ze swojej pozycji wychowawcy czy po prostu wykładowcy — który na co dzień obserwuje zachowanie swoich uczniów, może wcześnie wykryć zmiany w ich zachowaniu, przedłużające się sytuacje depresyjne, a nawet ryzyko samobójstwa u niektórych.

>    Otwarty dialog i postawa pełna akceptacji wobec nastolatka upewniągo, że jest słuchany i że nauczyciele rozumieją jego osobiste problemy, że szczerze chcą mu pomóc.

>    Kiedy nauczyciel wyraźnie widzi (lub rzeczywiście przeczuwa) jakieś zagrożenie czy zamiar samobójstwa u swoich uczniów, bądź to na podstawie swych obserwacji, bądź na podstawie tego, co słyszy od samego ucznia lub jego kolegów, to reakcja z jego strony powinna być szybka, lecz zrównoważona. Powinien postarać się z empatią zbliżyć do de-presyjnego ucznia, powiadomić o tym dyskretnie jego rodziców i zaoferować im współpracę szkoły, udać się do psychologa w poszukiwaniu pomocy.

141 □