Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (14)

Jose Collados Zorraquino

przyspieszone tętno etc.), których z kolei nigdy nie bra-kujews/rac/iu.

Strach, w sensie tradycyjnym i etymologicznym, wy. raża doświadczenie ograniczenia, opresji czy ucisku które przejawia się w strukturze fizycznej człowieka na przykład w jego narządach wewnętrznych.

Lęk natomiast przejawia się w porywie, podniecę, niu, niepokoju przed tym, co może się stać.

W obydwu pojęciach występują znaczące różnice, które pozwalają mówić o normalności lub patologii, tak jak wcześniej sprecyzowaliśmy to w odniesieniu do smutku. Normalny lęk można zdefiniować jako stan napięcia spowodowanego przez jakiś pozytywny bądź negatywny bodziec, który po przezwyciężeniu przynosi człowiekowi większą pewność siebie samego i uczy go lepszego przystosowania się do otoczenia. Generalnie kryzysy związane z normalnym lękiem nie będą miały następstw w późniejszym emocjonalnym dojrzewaniu człowieka.

Patologiczny lęk natomiast oznacza zaburzenia stanu emocjonalnego człowieka, któremu towarzyszą przejawy nieproporcjonalne w stosunku do wywołujących je sytuacji czy zewnętrznych przyczyn. Pojawiają się uczucia niepokoju, odrazy, rozległe obawy i wrażenie niebezpieczeństwa, które nie zawsze można przypisać realnym okolicznościom. Poza tymi przejawami ich tło psychologiczne (doświadczenie samotności wykorzenienia, straty, opuszczenia czy bezbronności) u każdego człowieka ulega zmianom w okresie dzieciństwa, młodości i w wieku dorosłym.

Dla uniknięcia pomieszania tych dwóch terminów (lek/strach) w książce tej używać będziemy zawsze terminu „lęk", idąc za trendem w najnowszej literaturze naukowej.

■ 2.6. Depresja

Choć minęło już sporo lat od momentu, kiedy rozpowszechniło się medyczne pojęcie depresji, to jednak obecnie rozumie się je tak przeróżnie, że należy opisać i skonkretyzować znaczenie, w którym pojawia się w naszej książce. Relacja między depresją a lękiem od dawna zajmuje lekarzy i psychologów. Należy wyjaśnić, czy chodzi o dwie różne jednostki, czy też układają się na pewnym continuum i jaki rodzaj więzi ist-nijj jędzy nimi.

Mpsychologa depresja to stan chorobowy (który wywołuje ból), trwający krócej lub dłużej, charakteryzujący się pogorszeniem nastroju i zmniejszeniem energii. Człowiek depresyjny ujawnia lęk, zmęczenie, zniechęcenie i niezdolny jest do stawienia czoła najmniejszym trudnościom. Ta niemoc sprawia mu cierpienie i skłania go do przyznania, że nawet jego możliwości intelektualne uległy zmniejszeniu.

Lekarze-psychiatrzy, jak J. de Ajuriaguerra (1996), kładą nacisk na rozróżnienie depresji człowieka dorosłego i depresji dziecka bądź nastolatka. Depresja w zależności od wieku zmienia swój przebieg, przedstawia

31 □