Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (55)

uuSó Collados Źorraquino

rapeutą i rodziną. Rodzice i terapeuta postarają się podsunąć młodemu człowiekowi przyjemne zajęcia, w których chłopiec ten będzie się mógł wykazać. Terapeuta powinien dostarczyć osobie depresyjnej jakieś zadanie bliskie jej zainteresowaniom i kompetencjom.

Innym polem stosowania terapii z wykorzystaniem technik poznawczych jest tożsamość i szacunek do samego siebie. Przygnębiony młodzieniec jest w najwyższym stopniu wrażliwy na swoje własne niedostatki. Myśli często, że inni koledzy nie muszą mierzyć się z takimi samymi problemami. W tym przypadku bardzo korzystna jest terapia grupowa (jak to później zobaczymy), która pozwala nastolatkom odkryć, że inni młodzi ludzie także stawiają czoła podobnym problemom.

Różnorodne sytuacje utraty uczucia czy odrzucenia także zwykły sprzyjać epizodom depresyjnym u nastolatków. Przypadki takie, jak śmierć przyjaciela czy znajomego, strata narzeczonego (-nej) rozwód czy separacja rodziców etc. znajdują się u początków głębokich zaburzeń afektywnych.

Inne techniki terapii poznawczej stosowane u dorosłych mogą być rozwijane u depresyjnej młodzieży. Wziąwszy jednakże pod uwagę szczególne cechy nastolatków, należy modyfikować metody ogólne terapii poznawczej tak, aby podjąć próbę rozwiązania problemów z młodzieżą.

~ J^akie zalety prezentują techniki terapii poznawczej?

fiyw-w. depresji u dzieci i młodzieży, jak McLean i Po-laino-Lotente, sygnalizują najważniejsze pozytywne aspekty strategii terapii poznawczej.

>    U pacjentów depresyjnych wyższa skuteczność tych programów w porównaniu z zastosowaniem ieków trójcykiicz-nych.

>    Wyższa efektywność u pacjentów z depresjami neurotycznymi, opornych na leczenie farmakologiczne.

>    Rezultaty otrzymane przy stosowaniu tych strategii wyższe aniżeli w przypadku psychoterapii tradycyjnych.

>    Większa skuteczność zastosowanych tu metod obserwacji i analizy odnośnie do wykrywania, identyfikowania i kwantyzacji zachowań depresyjnych.

Techniki modyfikacji zachowania i depresji

Przy prezentowaniu terapii poznawczej w ramach psychoterapii antydepresyjnej z dwóch podstawowych powodów nie można zapomnieć o technikach modyfikacji zachowania — przy teorii uczenia się ich podstawą jest postępowanie, a ich cel jest terapeutyczny. Choć tradycyjnie rozdzielono „terapie poznawcze” i „terapie behawioralne”, to jednak dziś z praktycznego punktu widzenia dąży się do większego podkreślenia ich wspólnych punktów, aniżeli do podtrzymywania ich doktrynalnych fundamentów. Do psychopatologii dziecięcej wprowadzano stopniowo techniki behawioralne, na przykład terapie modyfikacji zachowania,. stosowano

109 □