Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (53)

Josś Collados Zorraquino —*---

lem, objaśniającym poznanie u danego człowieka (tzn. formy ustne czy myślowe jego aktów świadomości) zaburzenia te określają czy piętnują sposób odczuwania czy działania tego człowieką:'W depresji osoba dorosła zwykła reagować wedle wzorca zwanego „negatywną triadą”, zakładającego negatywny obraz samego siebie, świata i przyszłości.Karykaturując tęformę poznawania, powiedzielibyśmy, że osoba depresyjna „źlesłyszy”, „źle postrzega” i „ile buduje” sytuacje, które ją otaczają oraz swoje własne doświadczenia. Zdaje się na to wskazywać następujące anonimowe świadectwo:

Myślę, że mim głównym problemem jest mój wygląd, Jestem tak brzydka, że aż nieznośna. Byłam brzydka przez całe moje życie. Chciałabym nie żyć! Nie'mam narzeczonego. Wszyscy myślą, że mój wygląd jeslohydnyt Chciałabym mieć lepszy wygląd, bardziej elegancki, odmie/ijiy^ nie wiem... Gówno, oto czym jestem! Nigdy nie pójdę na uniwersytet, nikt nie odczuje z mojego powodu dumy. Nie mogę tego więcej znieść!

Praca psychoterapeuty poznawczego z pacjentem depresyjnym (np. przypadek poprzedniej pacjentki) będzie w pierwszej kolejności polegać na zidentyfikowaniu i skorygowaniu najbardziej znaczących zniekształceń. Będzie to terapia aktywna, polegająca na tym, że podmiot nauczy się pokonywać problemy, które wynikają z negatywnego spojrzenia na siebie samego. Zacznie łagodzić główne symptomy, a potem pra-

^ będzie nad dopasowaniem jego błędnych precli do rzeczywistości bardziej obiektywnej. Ihk więc Identyfikowaniu przekonań i postaw powinny one Jpoddane krytyce przez poszukiwanie dowodów, ^zważenie wyjaśnień alternatywnych i analizę konse-jcwencji. Choć owe techniki są w gruncie rzeczy takie jamę jak te Stosowane w przypadku dorosłych z depresją, forma podsumowania oraz ich skuteczność zmieniają się zależnie od wieku dziecka czy nastolatka i stosownie do ich poziomu poznawczego.

— Działania typu poznawczego przeciwko depresji dziecięcej

Jak już uprzedziliśmy, terapie poznawcze skierowane są u dorosłych na naprawę ich błędów poznawczych, zaś w przypadku depresji dziecięcych chodzić będzie ® uleczenie niedostatków poznawczych przez wpojenie dzieciom umiejętności, które będą im pomocne przy rozwiązywaniu problemu depresyjnego i sprzyjać będą ich adaptacji.

Specjaliści od rozwoju poznawczego, opierając się na pracach Piageta i Flavella, potwierdzają, że dzieci od siódmego roku życia zdolne są do modyfikowania swojego negatywnego myślenia związanego ze stanami depresji za pomocą podsuniętych strategii i przy pomocy swych rodziców, wychowawców i innych wpływowych dorosłych osób. Wśród technik terapii najlepiej wypróbowanych zasygnalizujemy krótko następujące:

TOSO