Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (64)

Josć Collados Zorrnąulrto

Uważamy, iż wychowawcze są wszystkie — rozumiane globalnie — działania społeczne, które sprzyjają rozwojowi osoby na łonie kultury jakiejś grupy, jednak trzeba wprowadzić ważne ich rozróżnienie na: działania wychowawcze właściwe rodzinie i wychowawcze działania szkoły. Każda bowiem grupa społeczna, w określonym momencie, przyjmuje różne formy organizacji wychowawczej stosownie do swej wielkości i zgodnie z naturą doświadczeń kulturowych, które chcą promować.

Z jednej strony uzyskanie przez dziecko czy nastolatka określonych form kulturowych (umiejętności, pojęcia, wartości i zwyczaje) zwykło się dokonywać w rodzinie przez jego uczestnictwo w czynnościach osób dorosłych czy zwyczajnie przez obserwację i naśladowanie. Z drugiej strony, spotykamy działania wychowawcze, które nie opierają się na czystym naśladowaniu dorosłych; będą to czynności systematycznie organizowane i planowane, z zamiarem osiągnięcia określonych rezultatów, które w konsekwencji wymagają instytucji powołanych specjalnie do tego. Chodzi o wychowanie szkolne. Czynności te służą projektowi wychowawczemu, dlatego odpowiadają zamierzonemu celowi i realizuje się przez podjęcie planu określonej czynności.

Przy opiekowaniu się pacjentami z przejawami depresyjnymi lekarz specjalista wie bardzo dobrze, że nie może nigdy pomijać członków rodziny ani zespołu wychowawczego. Diagnoza, odkrycie i wczesne inter-

weoćje w przypadkach depresji wymagają korzystania z zespołowej pomocy pacjenta, jego rodziny i innych osób wywierających nie niego wpływ wychowawczy.

Kiedy depresja dziecięca przestaje być zjawiskiem przejściowym, trwa lub odradza się w życiu chorego, skłania nas do myślenia, iż nie zawdzięczamy jej przypadkowi, lecz że jej indywidualny charakter ma związek z doświadczeniami osobistymi i środowiskowymi, których uprzednie poznanie jest tak samo konieczne, jak późniejsze podjęcie środków, które pomogą ją przezwyciężyć.

□ 5.4.1. Pomoc rodziny

Doskonale wiadomo, że rodzina stanowi naturalną przestrzeń, w której osoba przychodzi na świat, otwiera się na innych i kształtuje się w sposób najbardziej bezpośredni i fundamentalny. Pierwsze zdobycze i naukę płynącą z życia społecznego zawdzięcza się pomocy rodziny — jest to szczególnie język, pierwsze umiejętności ruchowe i manualne, które stanowią bazę autonomii fizycznej osoby, pierwsze elementy poznawcze, które stanowią podstawę jej późniejszego życia intelektualnego. Jeśli dorzucimy do nich rozwój emocjonalny, afirmację własnego ja i ogólną postawę wobec życia, to zgromadzimy poważny zespół argumentów, które stanowią podstawę wyjaśnienia pierwszorzędnego znaczenia rodziny dla dzieci w ogóle, a zwłaszcza dla szczególnej troski o dzieci i młodzieży z depresją.

127 □