3826200129

dzanie ryzykiem kredytowym, zwiększa bezpieczeństwo działania oraz daje podstawy do oferowania konkurencyjnych warunków sprzedaży. Przynosi zatem wymierne korzyści w zarządzaniu przedsiębiorstwem.

3. Zarządzanie ryzykiem kredytowym

Zarządzanie ryzykiem kredytowym odnosi się do pięciu elementów:

•    kontraktu,

•    informacji,

•    znajomości kontrahentów,

•    dokumentacji, postępowania i procedur,

•    systemu postępowania w przypadku braku płatności.

Kontrakt jest dokumentem normującym zasady partnerskiego współdziałania. Od jego podpisania winna rozpocząć się współpraca, szczególnie z kontrahentem zagranicznym. Dobrze przygotowywany kontrakt będzie opierał się na ustaleniu warunków umowy odpowiednich tak do możliwości eksportera, jak i do zdolności importera do wywiązywania się z zobowiązań płatniczych. Precyzyjne określenie praw i obowiązków stron umowy pozwoli w przyszłości zapobiec problemom i ułatwi rozstrzyganie ewentualnych sporów.

Prawidłowo sformułowany kontrakt powinien uwzględniać:

•    harmonogram spłaty należności, adekwatny do stopnia ryzyka i sposobu jego zabezpieczenia,

•    wzajemne zobowiązania stron,

•    moment wygaśnięcia zobowiązań eksportera,

•    podmiot potwierdzający ostateczne przyjęcie przedmiotu kontraktu przez importera,

•    datę odbioru przedmiotu kontraktu,

•    dokument, na podstawie którego ten moment nastąpi.

Zasięgnięcie opinii prawnej stwierdzającej, że:

•    kontrakt został zawarty przez uprawnione podmioty,

•    osoby podpisujące umowę w imieniu tych podmiotów posiadają określone przez przepisy prawne upoważnienia,

•    kontrakt został zawarty zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju importera będzie niezwykle pomocne.

Informacja jest drugim z elementów zarządzania ryzykiem kredytowym w przedsiębiorstwie. Bez dostępu do wiarygodnej informacji praktycznie niemożliwe jest prowadzenie jakiejkolwiek działalności handlowej. Przedsiębiorca najszybciej może zdobyć informacje finansowe dotyczące swojego kontrahenta zwracając się bezpośrednio do niego lub kupując raport w wywiadowniach gospodarczych. Należy jednak pamiętać, że pozyskane informacje nie dadzą odpowiedzi na pytanie jaka jest zdolność kredytowa kontrahenta, nie powiedzą o zwyczajach płatniczych partnera i otoczeniu handlowym związanym z jego obszarem działania. Pełną informację gwarantuje jedynie współpraca z ubezpieczycielem. To on weźmie odpowiedzialność - w ślad za dostarczoną informacją - za ochronę ubezpieczeniową, której udzieli.

Wykorzystując posiadane informacje, przedsiębiorca w celu zmniejszenia ryzyka związanego z sytuacją finansową kontrahenta powinien ustalić poziom maksymalnego zobowiązania płatnika wobec dostawcy, wynikający z warunków płatności i dostaw towarów lub wykonania usług (limit kredytowy). Dodatkowo powinien ustalić limit kredytowy dla wszystkich kontrahentów z danego kraju co pozwoli na kontrolowanie poziomu wierzytelności z danego rynku.

Posiadanie informacji o kontrahentach swojego partnera handlowego również jest istotne, bo ma bezpośredni wpływ na jego kondycję finansową.