3826200156

organizacji zależą koszty transportu. Są one tym niższe im bliżej rynków zaopatrzeniowych i rynków zbytu znajduje się podmiot gospodarczy. Położenie przedsiębiorstwa w regionie w którym występuje deficyt siły roboczej lub niedobór kadr

0    określonym poziomie kwalifikacji podraża koszty robocizny. Poziom kwalifikacji kadr wywiera z kolei znaczący wpływ na jakość produkcji czy usług i wydajności pracy, a w pośredni sposób na poziom kosztów ogółem.

Rola poszczególnych czynników zmienia się wraz z wydłużaniem horyzontu czasowego decyzji menedżerskich. W decyzjach krótkookresowych związanych z zarządzaniem operacyjnym istotne znaczenie mają takie czynniki jak alokacja

1    stopień wykorzystania posiadanych zasobów; pozyskanie dostawców' i klientów' oraz utrzymywanie z nimi określonych relacji, doskonalenie pracowników; produktów' i procesów' technologicznych mających na celu wzrost produktywności itp. W zarządzaniu strategicznym (decyzje o skutkach długookresowych) istotnego znaczenia nabierają takie zagadnienia jak wdrażanie nowych produktów; lokalizacja działalności gospodarczej, zmiana rynków zbytu, struktura źródeł finansowania przedsiębiorstw a itp.

Na dynamikę kosztów własnych wpływ mają również czynniki egzogeniczne, tzn. takie na które przedsiębiorstwo nie ma wpływu. Należą do nich inflacja, prawne uwarunkowania prowadzenia danego rodzaju działalności, system podatkowy (podstawa opodatkowania, zasady opodatkowania, wysokość stawek podatkowych itp.), stopień nasilenia konkurencji w sektorze, popyt itp. Stwarzają one określone warunki, w których przedsiębiorstwo musi realizow ać swoje cele. O ile w przypadku czynników wewnętrznych przedsiębiorstwo może je w dużej mierze samo kształtować, o tyle do czynników zewnętrznych musi się odpow iednio dostosow ać.

Rozpoznanie czynników kształtujących poziom, strukturę i dynamikę kosztów' jest jednym z podstawowych warunków skutecznego zarządzania nimi. Koszty, które konsumują część wartości podlegającej sprzedaż}; pow inny być przedmiotem system sy stematycznej obserwacji. Chodzi o to, by w określonych w arunkach funkcjonowania przedsiębiorstw a można były je ograniczyć do niezbędnego minimum. W przedsiębiorstwie zarządzanie kosztami będzie skuteczne tylko wtedy, kiedy będzie dominowało myślenie kategoriami celowości i troski o ponoszone koszty; gdy zostaną zastosowane odpow iednie metody pomiaru kosztów; doskonalenia procedur planowania kosztów. Zarządzanie kosztami jest celowym i świadomym podejmowaniem decyzji prowadzącym do utrzymania kosztów na założonym poziomie²⁷. A.A. Jaruga podaje, że „zarządzanie kosztami oznacza „ogół środków' podejmow anych przez kierow nictwo różnych szczebli i pracowników danej organizacji w nakierowanym na krótko- i długookresowe skutki kosztowe sterowania (planow ania i kontroli)²⁸. Nie ogranicza się tylko do kalkulacji kosztu jednostkow ego i badania przyczyn odchyleń między rzeczywistym a zaplanow anym poziomem

²⁷    B. Micherda, Rachunek kosztów i wyników, wyd. SKwP, Warszawa 2007, s. 115.

²⁸    A.A. Jaruga, Koncepcje kosztów ...op. cit.,, ss. 71 - 72.