4087490221

2.2 Teoretyczne podstawy efektu sprawności intelektualnej

Umiejętność radzenia sobie w zmieniającym się świecie związana jest ze zdolnością uczenia się. Ważną rolę w uczeniu się odgiywa pamięć. Uczenie się jest jedną z najbardziej stresujących rodzajów aktywności intelektualnej, ponieważ wymaga uwagi, określania celów, zaplanowania harmonogramu czasowego i działania oraz wysiłku w celu zrozumienia informacji, którą usłyszeliśmy bądź przeczytaliśmy.

Pamięć jest zdolnością do zachowywania nowych informacji dzięki różnym funkcjom i do przypominania ich sobie, kiedy to konieczne.

W trakcie uczenia się człowiek zdobywa wiedzę o otaczającym go świecie. Pozyskawszy nowe informacje, mózg musi przeanalizować czy mamy już te dane i trzeba je tylko przywołać, czy też wymagają usystematyzowania, kodowania i zachowania w taki sposób by można je było przywołać i wykorzystać w odpowiednim czasie i miejscu.

W trakcie normalnego procesu starzenia się zmiany zachodzą również w sposobie funkcjonowania mózgu. Zmiany te są bardzo indywidualne, a najbardziej uwidaczniają się w procesie zapamiętywania i przywoływania, przy czym starzenie się nie musi wpływać na radzenie sobie z życiem codziennym - zdolność do uczenia się jest zachowana i mózg funkcjonuje.

W uczeniu, najważniejsza jest motywacja i ciężka praca. Możemy usprawnić swoją pamięć poprzez nauczenie się jak się uczyć lub poprzez wykorzystanie pewnej strategii. Pamięć składa się z wielu wyspecjalizowanych procesów psychicznych związanych ze zdobywaniem i wykorzystaniem pewnego typu wiedzy.

Zapamiętywanie rozwija się, kiedy komórki nerwowe wytworzyły drogi ruchowe i stworzyły złożone sieci, w wyniku czego w mózgu tworzy się wspomniana sieć komórek nerwowych z drogami ruchowymi, tj. miejsca gdzie przechowywana jest wiedza i umiejętności nabyte wciągu całego życia. Miejsc takich powstaje bardzo wiele, i doświadczenie powstaje z archiwizacji takich trwałych miejsc. Dlatego starszy mózg jest bardziej wydajny niż młody. Ćwiczenia wszystkich składników mózgu pomagają w jego usprawnieniu.

Należy zwrócić uwagę na fakt, iż umiejętność koncentrowania się i kierowania naszymi działaniami są ważne w trakcie procesu zapamiętywania, tj. uczenia się. Umiejętność koncentrowania się kojarzona jest ze skupieniem się na głównej kwestii, cierpliwością, kończeniem tego co się zaczęło, poprawnością i z umiejętnością eliminowania zewnętrznych czynników stresu.

Odległa, długotrwała pamięć obejmuje naszą zdobytą wiedzę i umiejętności, tzn. fakty oraz umiejętności. Na etapie przywoływania, niezbędne dane wyszukiwane są z pamięci długotrwałej i przekazywane do pamięci roboczej, gdzie są sprawdzane i wykorzystywane. Powtarzanie ma wpływ na przywoływanie, a poprzez to - na uczenie się. Jeśli nie powtarzamy tego, czego nauczyliśmy się wcześniej, to znika to z naszej pamięci. Zdolność do uczenia się czegoś nowego i zapamiętywania tego w pamięci zachowuje się przez całe życie.

20