5027719894

Unia Europejska poprzez swoje aktywne działania na polu legislacji w zakresie instrumentów płatniczych realizowała zasadę swobody przepływu kapitału, usług, dóbr i osób²⁶. Jednocześnie należy wskazać, iż Unia Europejska od początku dążyła do zapewnienia odpowiedniej ochrony konsumentów, zarówno w sferze ekonomicznej, jak i cywilnoprawnej.

White Papers, czyli tzw. Białe Księgi, były jednym z pierwszych dokumentów unijnych, w których regulowano kwestie płatności elektronicznych. Opublikowane zostały w Mediolanie w dniu 29 czerwca 1985 r., a wcześniej opracowywane przez organy unijne. Ich przedmiotem są aspekty co do samego funkcjonowania Unii Europejskiej. Akt ten nie ma charakteru wiążącego, należy do aktów nienazwanych, aczkolwiek jest on przestrzegany i stosowany. Jego celem było zniesienie przeszkód w tworzeniu i wzmocnieniu wspólnego rynku poprzez znoszenie barier technologicznych, między innymi w stosunku do funkcjonowania płatności kartami płatniczymi²⁷.

Wspólnota Europejska w zakresie płatności elektronicznych wydała jeszcze kilka dokumentów. Należy tutaj wspomnieć o uchwale Rady EWG z 23 czerwca 1986 r²⁸., dotyczącej przyszłych kierunków polityki Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej w odniesieniu do ochrony i wspierania interesów konsumenta oraz komunikat Komisji Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z 12 stycznia 1987 r. „Główny atut dla Europy - karty płatnicze”²⁹. O ile pierwszy z wymienionych dokumentów regulował istotne zagadnienie, jakim była ochrona finansowa konsumenta w zakresie sposobów zapłaty, o tyle komunikat EWG szczegółowo poruszał kwestię związaną z systemem kart płatniczych, swobodą przepływu kapitału czy też ochroną danych osobowych i finansowych posiadaczy kart. Idąc jeszcze dalej Komisja Europejska wydała również dwa dokumenty. Pierwszym z nich były zalecenia z 8 grudnia 1987 r. nr 87/598/EWG w sprawie Europejskiego kodeksu postępowania w zakresie płatności elektronicznych³⁰. Stanowią one o rozwoju technologicznym i potrzebie podjęcia działań w celu zbudowania jednolitego rynku wewnętrznego w zakresie płatności elektronicznych, które są dokonywane kartami płatniczymi. W drugim dokumencie - zalecenia z 17 listopada 1988 r. nr 88/590/EWG, dotyczącym systemów płatniczych³¹, położono nacisk na sam stosunek prawny, jakim jest zapłata kartą płatniczą i jednocześnie stanowią uzupełnienie wcześniejszych zaleceń. Poruszana jest tu również kwestia odpowiedzialności wydawcy z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania czynności, która ma znaczenie dla prawidłowego przebiegu transakcji przy użyciu karty płatniczej oraz kwestia cywilnoprawnej odpowiedzialności pomiędzy wydawcą a posiadaczem karty. Takich zaleceń można wymienić jeszcze kilka. Każde z nich miało swój cel i wpływ na dalszą regulację prawną o zasięgu międzynarodowym. Warto jeszcze wspomnieć m.in. o zaleceniu Komisji Europejskiej nr 97/489/WE z dnia 30 lipca 1997 r. dotyczącym transakcji z użyciem elektronicznych

²⁶    M. Grabowski. Instrumenty płatnicze..., s. 13.

²⁷    Tamże, s. 14.

²⁸    Dz. Urz. EWG C 167 z 5.7.1986.

²⁹    Zob. M. Grabowski, Instrumenty płatnicze..., s. 16.

³⁰    Zalecenia z 8 grudnia 1987 r. nr 87/598/EWG w sprawie Europejskiego kodeksu postępowania w zakresie płatności elektronicznych, Dz.Urz. EWG L 365 z 24.12.1987 r.

¹ Zalecenia z 17 listopada 1988 r. nr 88/590/EWG, dotyczącym systemów płatniczych, Dz.Urz. EWG L 317 z 24.11.1988 r.