domagala029

"j 24 Integracja Polski z Unią Europejską

wymagało wytrwałości ze względu na dość skomplikowane procedury udzielania pomocy finansowej przez UE.

Minusem, ale i koniecznym warunkiem włączenia polskich przedsiębiorstw do jednolitego rynku było poniesienie dodatkowych kosztów związanych z wymaganiami acąuis communautaire w zakresie pchrony środowiska (gospodarki odpadami, stworzenie przez producentów systemów zbiórki i zagospodarowania odpadów poużytkowych według nowej koncepcji odpowiedzialności prawnej) oraz koszty związane z dostosowaniem wyrobów do unijnych standardów w zakresie bezpieczeństwa produktów, certyfikacji i normalizacji (polscy przedsiębiorcy obecni na Wspólnym Rynku UE musieli ponieść je już wcześniej) czy bezpieczeństwa pracy (np. obniżenie hałasu emitowanego przez wiele produkowanych urządzeń)²⁵. Nie mniejszym wysiłkiem finansowym było także dostosowanie się do przestrzegania poziomów emisji zanieczyszczeń w poszczególnych rodzajach instalacji oraz dalsze porządkowanie gospodarki ściekowej, a w przyszłości konieczność sporządzania ocen oddziaływania na środowisko projektowanych przedsięwzięć gospodarczych^{1 2}. Potencjalnie asymetria korzyści i kosztów mogłaby więc wystąpić w początkowym okresie akcesji do Unii Europejskiej. Za pozytywny skutek integracji uważano powszechnie dopuszczenie polskich przedsiębiorców (zwłaszcza z branży budowlanej) do zakupów publicznych w całej UE. Zmiany miały dotknąć także sposobu funkcjonowania firm: ich marketingu, szukania nowych kontrahentów, a za możliwe uznawano w średniej i długiej perspektywie czasowej procesy koncentracji firm.

Członkostwo Polski w UE nie oznaczało takiego samego wpływu na wszystkie branże polskiego przemysłu, co jest konsekwencją zróżnicowanej wrażliwości na konkurencję i specyfiki produkcji. Oceniano, że w największym stopniu skorzystają na integracji rynku polskiego ze wspólnotowym następujące działy przemysłu: produkcja drewna i wyrobów z drewna oraz ze słomy i wikliny, produkcja odzieży i wyrobów futrzarskich, produkcja sprzętu oraz urządzeń RTV i telekomunikacyjnych, a także produkcja mebli. Branże te są zdominowane przez sektor małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) - z wyjątkiem produkcji RTV. Natomiast w trudniejszej sytuacji mogą się znaleźć firmy zajmujące się: włókiennictwem, produkcją skór, wyrobów z surowców niemetalicznych, metali i wyrobów z metali oraz wytwarzaniem maszyn i urządzeń niesklasyfikowanych. Ryzyko niesprostania konkurencji dotyczyło więc głównie firm dużych. Branże znajdujące

Dynamika i wybrane problemy procesu integracyjnego "125

się w pozostałych działach przemysłu nie powinny odczuć skutków członkostwa w sposób bezpośredni³.

Ważną konstatacją raportów i analiz było stwierdzenie, że skala pozytywnych efektów wzrostowych związanych z członkostwem w UE zależy od prowadzonej przez Polskę polityki gospodarczej. Członkostwo w UE wiąże się z tym, że do dyspozycji społeczeństwa oddane zostaną zwiększone środki (w postaci funduszy wspólnotowych), które niogą i powinny być przeznaczone na inwestycje służące szybszemu rozwojowi gospodarczemu i modernizacji kraju. Alternatywą dla takiego rozwoju wypadkówjmoże być jednak wykorzystanie nowych zasobów finansowych na cele konsumpcyjne. W krótkim horyzoncie czasowym wiodłoby to do szybkiego wzrostu standardu życia, jednak za cenę znacznego ograniczenia korzyści w zakresie wzrostu PKB oraz doniosłych konsekwencji tego faktu dla dalszego rozwoju kraju i poziomu życia ludności w przyszłości⁴*.

4.3. Rolnictwo

Głównym źródłem obaw dotyczących losu polskiego rolnictwa i mieszkańców. obszarów wiejskich (zwłaszcza drobnych rolników) było strukturalne niedostosowanie i zacofanie w porównaniu z warunkami gospodarowania producentów żywności w Europie Zachodniej. Wysokość potrzebnych nakładów oraz szybkie tempo integracji w innych dziedzinach oznaczały, że proces restrukturyzacji i modernizacji polskiego rolnictwa będzie się dokonywał w trakcie wchodzenia do struktur unijnych. Tymczasem nie było oczywiste, czy Unia jako organizm znacznie silniejszy ekonomicznie zechce wspomóc Polskę w tych trudnych procesach. Sceptycy wskazywali, że producenci z państw UE wykorzystają sytuację polskiego rolnictwa i będą chcieli przejąć nad nim kontrolę.

j

4.3.1. Problemy dostosowawcze - diagnoza

Polska w porównaniu z resztą członków UE ma bardzo duży udział sektora rolnego w gospodarce - jeden z większych spośród państw europejskich. Od rolnictwa w krajach zachodnioeuropejskich różni go niedoinwestowanie, zwłaszcza w zakresie infrastruktury technicznej i społecznej, co bezpośrednio rzutuje na jakość życia na wsi. Ponadto w większości państw UE dominują wsie duże o zabudowie przeciętnie zwartej, co ułatwia podejmowanie polityki względem' obszarów wiejskich⁵.

1

Wpływ akcesji Polski do Unii Europejskiej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw, M. Grabowski (red.), UKIE, Warszawa 2003, s. 16-37.

2

Bilans korzyści i kosztów..., op. cit., s. 63-74.

3

Ibidem, s. 85.

4

Raport w sprawie korzyści i kosztów.,., op. cit., s. 55.

5

J. Babiak, Zmiany strukturalne <)bszarów wiejskich w Polsce w kontekście,integracji europejskiej [w:j J. Babiak (red.), Polska w obliczu integracji europejskiej - doświadczenia i perspektywy, Ogólnopolskie Centrum