8476758573

RETROKONWERSJA ZA GRANICĄ 287

inicjatywy i mnóstwo projektów realizowano: w poszczególnych bibliotekach, konsorcjach bibliotek rozmaitych typów, po takie przedsięwzięcie jak instytucja OCLC, z której dorobku czerpią niemalże wszystkie inne konsorcja, systemy i pojedyncze biblioteki. Większość literatury poświęconej retrospektywnej konwersji to opis dokonań ,jak my to robimy”. Do raportu zbiorczego nie udało mi się dotrzeć. Z rozmaitych publikacji jednak wiadomo, że dla wspomagania retrospektywnej konwersji wprowadzono program finansowania projektów spełniających określone wymagania. Program ten, zatytułowany „Title II-C grants” uchwalony przez Kongres jako Akt 1965 (P.L. 94-482), administrowany jest przez U.S. Department of Education i ma na celu promocję wyższej jakości badań i kształcenia przez wspomaganie większych bibliotek naukowych. Wspomaganie to w szczególności dotyczy zapewnienia bibliotekom funduszy na wzbogacenie zbiorów, usprawnienie zarządzania zbiorami i ich dostępności Na tym akcie wzorowano się w Wielkiej Brytanii, opracowując tzw. Program Folletta.

Węgry¹⁴. Rozpoznanie sytuacji utrudnia brak literatury w zrozumiałym języku, poza wyrywkową informacją o konsorcjum UNIVERS1TAS, zawiązanym przez biblioteki w Debreczynie, które uzyskały granty Fundacji Mellona i Banku Światowego na zakup sprzętu i oprogramowania. Wybierając dla swych potrzeb system VOYAGER, biblioteki stworzyły koalicję w celu wspólnego katalogowania. Wybrane standardy to format HUNMARC (oparty na USMARC-u), przepisy katalogowania AACR2 i UKD. Biblioteki te uzyskały 115 000 rekordów z Biblioteki Narodowej w Budapeszcie, milion forintów na wprowadzanie danych o publikacjach węgierskich od 1976 r. Planowały także przejęcie 40 000 rekordów opisów książek węgierskich z kalifornijskiej bazy MeWille oraz pobieranie rekordów z katalogu Biblioteki Kongresu. Inne biblioteki (np. w Szeged) uzyskały niedawno grant RLP (Regional Library Program) na retrospektywną konwersję.

Wielka Brytania¹⁵. Pierwsze projekty retrospektywnej konwersji — tak jak w Stanach Zjednoczonych — związane były z wprowadzeniem systemów wypożyczeń i oznaczały w większości przygotowywanie danych według lokalnych, indywidualnych zwyczajów danej biblioteki. Z chwilą integracji funkcji wypożyczeń z katalogowaniem, możliwe stało się wykorzystywanie tych samych rekordów dla obu celów i niektóre biblioteki zaczęły wprowadzać format MARC, wykorzystując rekordy bibliograficzne w module wypożyczeń. Retrokonwersja wciąż jednak była postrzegana jako wewnętrzna sprawa i odpowiedzialność pojedynczej biblioteki wobec jej czytelników. Mimo sięgania do źródeł kooperatywnego katalogowania, takich jak BLAISE, poddawano konwersji tylko najczęściej wykorzystywane materiały. Wraz z rozwojem technologii komunikacyjnych i powstaniem katalogów online możliwa stała się współpraca i podział obowiązków między grupy bibliotek.

¹⁴ O. Gornba: UNIVERSITAS - zintegrowany system biblioteczny w Debreczynie. W: Komputeryzacja bibliotek. Materiały konferencji, 24-26 maja 1993 r., Toruń. Toruń 1994 s. 121-135.

^>5 D. Law: The State of retroconoersion in the United Kingdom. A rcvicw. „Journal of Librarianship" 1988 vol. 20 nr 2 s. 81-93.