RETROKONWERSJA ZA GRANICĄ 285
We wspólnych programach mają brać także udział biblioteki publiczne, w których rozpoczęto komputeryzację zarządzaną przez Bibliotekę Narodową. Od 1979 r. bibliografia narodowa rozprowadzana jest na taśmach. Katalog czasopism tworzony jest przez Bibliotekę Narodową przy udziale 1660 bibliotek. Od 1988 r. prowadzony jest komputerowy katalog starych i rzadkich druków.
W 1994 r. publikacje informują, że katalogowanie komputerowe jest szeroko rozpowszechnione w bibliotekach uniwersyteckich w Hiszpanii; pożądany były większy postęp w zakresie katalogowania czasopism. Jest to raport z analizy dwóch kwestionariuszy badających w bibliotekach uniwersyteckich poziom katalogowania i retrospektywnej konwersji, których rezultaty uznano za zadowalające. W retrospektywnej konwersji wykorzystywana jest już w tym czasie także sztuczna inteligencja w programie LAURA.
Holandia9. Komputeryzacja bibliotek realizowana jest przy użyciu systemu PICA. W 1986 r. przygotowano pilotażowy program retrokonwersji. PICA zawarła umowę z OCLC na przeszukiwanie zbiorów nie rejestrowanych w PICA według określonych kluczy.
Od 1974 r. narodowa bibliografia Brinkmaris Cumulative Catalogus wychodzi w formie elektronicznej. Według planów z 1988 r. Biblioteka Królewska zamierzała dokonać konwersji własnych katalogów drukowanych oraz dodać dane z katalogów kartkowych. Pożądane byłoby zakończenie retrokonwersji katalogów do końca XX w., zaś w dłuższym czasie wprowadzenie danych z bibliografii narodowej od 1800 r.
W latach siedemdziesiątych powstał projekt Short Title Catalogus Nether-lands 1540-1800, wzorowany na angielskim STC (Short Title Catalogue). Realizację projektu finansowaną przez ministerstwo edukacji rozpoczęto w Bibliotece Królewskiej od wprowadzania danych o zbiorach z 1. 1540-1700. W 1987 r. zakończono pierwszy etap (30 000 tytułów) realizacji programu planowanego na 25-30 lat przy współpracy bibliotek krajowych oraz zagranicznych, głównie z Wolfenbiitttel i Biblioteki Brytyjskiej. Planowano także wprowadzanie pozycji z bibliografii dziedzinowych (książki i artykuły z czasopism), głównie z zakresu humanistyki.
Kanada10. Prace nad retrospektywną konwersją w Kanadzie uznawane są za znacznie trudniejsze niż gdzie indziej ze względu na dwujęzyczność. Utrudnieniem jest zarówno zestaw znaków, jak i sama klawiatura. Od pracowników trzeba wymagać znajomości dwóch języków. Konieczne są dwa zbiory haseł wzorcowych. Jak wiemy chociażby z polskich publikacji, w Bibliotece Uniwersytetu Lavala — we współpracy z Kanadyjską Biblioteką Narodową — powstało pierwsze tłumaczenie na język francuski słownika haseł przedmiotowych Biblioteki Kongresu, rozwinięte następnie przez Bibliotekę Narodową Francji przez dostosowanie wielu haseł do sytuacji kraju europejskiego.
9 A. W. Wjllcrascn: Retrospectwe national bibliography: operational project and possiblefuturę developments in the Netherlands. JFLA Journal" 1990 no. 1 ł 97-104.
10 T. Delscy: Retrospectwe corwersion in a bilingual context. Tamie. s. 44-48. — T. Głowacka: Język haseł przedmiotowych dla katalogów online bibliotek akademickich. „Prz. BibL" 1994 z. 1/2 s. 55-63.