plik


ÿþFinanse Finanse- operacje gospodarcze za pomoc pienidza. Procesy dokonywane w ramach procesów (zjawisk) ekonomicznych. Produkcja PodziaB Wymiana Konsumpcja -Brak zj. -zj. Pienidza -zj. Pienidza, ale -Nie ma zj. Pieni|nych -ale ma ----------------------- ----------------------- Pienidza -ale ma na niego wpByw ----cz[ w rzeczach ---- cz[ w na niego wpByw proces wymiany rzeczach proces wymiany Skala i zaanga|owanie pienidza w wymianie warunkuje jako[ konsumpcji. W produkcji brak zjawisk pienidza, ale niezbdny jest kapitaB w wymianie aby naby czynniki produkcji. PodziaB zysku w firmie (nagrody, premie, dywidendy) w obszarze tym w formie pienidza. Mo|e by cz[ zj. PodziaB drog rzeczow Zjawiska finansowe  te zj. pieni|ne. które dokonuj si w ramach zj. ekonomicznych (podziaB, wymiana, produkcja, konsumpcja) ·ð zjawiska finansowe to takie zjawiska ekonomiczne, które s zarazem zjawiskami pieni|nymi ·ð zjawiska finansowe to wyBcznie pienidz w ruchu, pienidz statyczny nie jest zjawiskiem finansowym (ale jest zjawiskiem pieni|nym) Finanse s to: ®ð Pieni|ne mechanizmy wymiany (ruch) strumienia pieni|nego 1) Zjawiska ekonomiczne zwizane z gromadzeniem i wydatkowaniem [rodków pieni|nych 2) Zjawiska i procesy pieni|ne, tam gdzie nie wystpuje pienidz nie ma równie| finansów. 3) Pieni|ne stosunki wymiany i podziaBu.....stosunki ekonomiczne zwizane z gromadzeniem zasobów pieni|nych w procesach wymiany i podziaBu produktu globalnego i dochodu narodowego. Gospodarka finansowa  poza zjawiskami gospodarczymi s procesy zwizane z zarzdzaniem (planowanie) a) Statystyka (ewidencja przepBywów)- badanie marketingowe b) planowanie c) zjawiska finansowe Mo|na prowadzi gospodark finansow swobodnie na danym rynku, ale tylko w ramach danego systemu.  normy, procedury, reguBy. System finansowy  bdzie taki jaki bd ustalone decyzje parlamentarne dotyczce polityki finansowej, czyli [wiadomej, celowej dziaBalno[ci instytucji, polegajcej na ustalaniu i realizacji okre[lonych celów za pomoc [rodków finansowych. Operacje finansowe ustalone s wg. kryterium (klasyfikacja zjawisk finansowych, strumieni pieni|nych): ®ð podmiotowo[ci  wyBania wszystkie podmioty na grupy, których operacje s takie same lub podobne; (bazuje na rodzajowym zró|nicowaniu jednostek pomidzy którymi dokonywane s przepBywy strumieni pieni|nych) a) finanse podmiotów gospodarczych (usBugi i nie tylko) b) finanse publiczne c) finanse banków d) finanse zakBadów ubezpieczeniowych (nabywa si specyficzne produkty,ochrona) e) finanse ludno[ci gospodarstw domowych Ogniwa systemu finansowego: 1) Tworzy plany finansowe 2) Dysponuje funduszem 3) Istniej normy prawne, które okre[laj kapitaB, zródBa pochodzenia kapitaBu bdz kierunku ich przeznaczenia. Ogniwa finansowe ogniwami systemu finansowego S nimi: przedsibiorstwa, banki, ubezpieczalnie i finanse publiczne. Jedynym ogniwem, które nie jest ogniwem systemu finansowego to ludno[. Podlega dopiero wtedy, gdy [wiadomie si wBczy w którekolwiek ogniwo systemu (ubezpieczam, lokaty w banku) ®ð przedmiotowo[ci a) przychody i wydatki materialne (ekwiwalentne, rynkowe) - materialne, czyli za pienidz otrzymuj co[ w zamian, -[wiadczenie wzajemne, ekwiwalentne, dokonuje wtedy gdy jest dla nas równowa|ne -rynkowe , na podst. procesów rynkowych (popyt poda|), cz[ jest dokonywana normatywnie  min. Wynagrodzenie. -w tym samym czasie dokonywana transakcja -nastpuje przeniesienie prawa wBasno[ci -nie zmienia si stan aktywów, lecz ich forma b) przychody i wydatki redystrybucyjne ( transfery): - Transfery bezzwrotne polegaj na nieodpBatnym i bezzwrotnym przejmowaniu [rodków pieni|nych od jednych podmiotów i przekazywaniu ich innym podmiotom. Towarzyszy im przymus prawny (podatki, cBa, daniny) - Transfery zwrotne (to np. lokaty bankowe, bez odsetek) ·ð nie towarzyszy im przeniesienie aktu wBasno[ci ·ð mo|na dokonywa inwestycji tylko z istniejcych [rodków ·ð odsetki nie peBni roli ekwiwalentu ·ð przychód jednego podmiotu jest wydatkiem drugiego (nie wystpuje [wiadczenie wzajemne. Redystrybucja  wtórny podziaB. Dokonuje si w obrbie pienidza, który jest w obiegu. Nastpuje podziaB istniejcych zasobów pieni|nych -s regulowane zasadniczo przez normy prawne -nie towarzyszy im [wiadczenie wzajemne Prowizje, przelewy, wycigi z rachunku bankowego s przypBywami materialnymi, bo za nie pBacimy. Ubezpieczenia majtkowe, gospodarcze, I i II filar s transferami, poniewa| stanowi rodzaj lokaty: fundusz ubezpieczeniowy zarzdza skBadkami na poczet przyszBych pBatno[ci, otrzymujemy je po osigniciu wieku emerytalnego, wic powierzamy pienidze funduszowi ubezpieczeniowemu tylko na pewien czas-transfer zwrotny -Transfer warunkowy -np. ubezpieczenia majtkowe, otrzymamy odszkodowanie gdy nastpi okre[lony warunek, np. kradzie| ®ð Je|eli podpisujemy polis to nie po to by otrzyma odszkodowanie, tylko po to by przenie[ ryzyko na czas trwania polisy na zakBad ubezpieczeD, to wtedy jest to ekwiwalent(kupowanie usBugi). c) przychody i wydatki kredytowe - przynajmniej jeden z podmiotów musi by podmiotem bankowym - brak [wiadczenia wzajemnego - brak ekwiwalentu - przychody i wydatki tylko po stronie kredytobiorcy - bank na podst. Depozytów kreuje nowy pienidz w postaci kredytów ( nie wystpuje redystrybucja - bank nie ma przychodów i wydatków kredytowych gdy udziela kredytów, mo|e je mie tylko wtedy , gdy sam jest kredytobiorc - odsetki s transferem redystrybucyjnym - prowizja  strumieD materialny Funkcje finansów: Dawniej uwa|ano, |e istniej dwie funkcje finansów: ®ð fiskalna (polega na zapewnieniu paDstwu [rodków pieni|nych do okre[lonych dziaBaD prze paDstwo ®ð pozafiskalna 1) Rozdzielcza (redystrybucyjna) wielokierunkowy podziaB PK globalny za pomoc wszystkich urzdów systemu finansowych (nacisk na przemieszczenie, procesy wymiany, podziaB, który bdzie ostatecznie ksztaBtowa si fundusz nabywcy. Fn = Pm+Pr+Pk-Wr-Wk+/-O Fn -Fundusz nabywczy Pm -przychody materialne Pr -przychody redystrybucyjne Pk -przychody kredytowe Wr -wydatki redystrybucyjne Wk -wydatki kredytowe O -oszczdno[ci Wzrost oszczdno[ci zmniejsza fundusz nabywczy, a zmniejszanie oszczdno[ci zwiksza fundusz nabywczy. 2) Kontrolna (druga strona redystrybucji) wykorzystanie zwizku jakie zachodz miedzy ruchem pienidza oraz ruchem warto[ci materialnych w celu kontroli dziaBalno[ci podmiotów w systemach finansowych. Mo|na wycign wnioski o realnym przebiegu procesów gospodarczych. (to nie jest sprawdzenie przepisów , norm...) 3) Stymulacyjna (bodzcowo-interwencyjna)  w systemach finansowych  pole na wykazanie wszystkich dostaw urzdzeD systemu finansowego w celu oddziaBywania na ksztaBt dziaBalno[ci gospodarczych i pozagospodarczych podmiotów bdcych uczestnikami systemu finansowego w paDstwie. Pienidz  jest to towar, który speBnia rol ekwiwalentu w danym czasie. PeBni funkcjonaln rol peBni: 1. Zrodek wymiany - w zamian za usBug, towar midzy przedsibiorstwami konsumenckimi. Z czasem zmniejsza si ta rola, po bardzo czsto termin jest odroczony do czasu. 2. Zrodek pBatniczy  towar prawn ma moc zwalniania z zobowizaD ( je|eli z karty to obci| od razu mnie i jest to [rodek pBatniczy, ale je|eli jest to karta kredytowa to z czasem obci|. 3. Miernik warto[ci  [rodek porównywania towarów, jednostka obrachunkowa do ustalania cen. (Banknot, bezgotówkowa wymiana, towar) 4. Zrodek przechowywania warto[ci  w pienidzu mog przechowywa wolne zasoby finansowe, trzyma warto[ realnych zasobów finansowych. - kiedy stopa zwrotna bdzie na tym samym przynajmniej co inwestycji w stopa inflacji. - Mówimy kiedy mowa o krótkoterminowym czasie KapitaB  inwestycja nakierowana na dBugoterminowo[, przechowywanie warto[ci w formie rzeczowej Pienidz KapitaB -najpBynniejsza forma -dBugi czas oczekiwaD na odzyskanie pienidzy -nie ma kosztów transformacji (gotowo[ -k.transformacji, przy wprowadzeniu do natychmiastowa) obiegu -brak dochodu z warto[ci pienidza -dochód z warto[ci powy|ej inflacji -[rodek w warto[ci pienidza mamy staB warto[ nominaln przy zmiennej realnej, aprecjacja ®ð zwiksza realn warto[ deprecjacja ®ð zmniejsza realn warto[ Formy pienidza: a) gotówka (banknoty, bilony  prawny [rodek pBatniczy wprowadzony do obiegu przez Bank Centralny w okre[lonym nominale w danym kraju. Prawna moc zwalnia z zobowizaD, nie mo|emy odmówi przyjcia zobowizaD w banknocie. Moneta nie ma prawnego zwalniania z zobowizania, poniewa| w kantorach problem z wymian b) bezgotówkowa  pienidz skryptualny wystpujcy jako depozyt na rachunku Banku Centralnego i komercyjnych c) elektroniczny Agregaty pieni|ne: ®ð poszczególne aktywa finansowe ró|nice si midzy sob stopniem pBynno[ci, wyodrbnione dla celów analizy sytuacji sektora bankowego i formuBowania zadaD polityki pieni|nej. M0 pienidz banku centralnego, tzw. baza monetarna pozostajca w obiegu banknoty i bilony oraz depozyty banków komercyjnych na rachunkach w banku centralnym nazywamy  pienidz o najwy|szej sile M1 pienidz w [cisBym znaczeniu tego sBowa, banknoty i bilon pozostajcy w obiegu oraz depozyty na rachunkach bankowym, pBatna na ka|de |danie (na ka|de bie|ce wydatki, konsumpcyjne) M2  M1 plus tzw.  potencjalny pienidz M1 plus depozyty krótkoterminowe oraz depozyty zwrotne na ka|de |danie o ile nie mog by bezpo[rednio wykorzystane do zapBaty (np. za pomoc czeków lub przelewów), nie mog by wypBacane w formie karty pBatniczej M3 najszerzej pojte zasoby pieni|ne, M2 + [rednio i dBugoterminowe depozyty oraz pozostaBe depozyty nie zaliczone do M2 (nie wymagajce wymiany na pienidz) M4 zasady pBynno[ci gospodarki M3 + papiery warto[ciowe, które mog by przedmiotem obiegu na rynku finansowym. ( to papiery, które maj form pBynn, Bon Skarbowy, Akcje spóBek na gieBdzie, bez akcji imiennych z pierwokupem dla przedsibiorstwa) Kreacja pienidza- w celu ograniczenia nadmiernej kreacji pienidza bank centralny ka|dego kraju wprowadza pewne rygory: -minimalne rezerwy pBynno[ci RE = r*ðD RE  rezerwy obowizkowe r - stopa procentowa D - depozyt PrzykBad r=20% bank  A bank  B bank  C Rezerwy Rezerwy Operacje Kredyt Depozyt obowizkowe dodatkowe I 20 80 - 100 36 64 80 180 48,80 51,20 144 244 II ¯ð ¯ð ¯ð ¯ð 100 - 400 500 RE= 20 100 RE=16 80 RE=12,80 64 80 64 51,20 podst. kreacji 1 do dyspozycji 2 Stopa rezerwy obowizkowej  cz[ któr banki komercyjne musz odBo|y do banku centralnego Po|yczka z jezdnego banku do drugiego Wykorzystuje si 1 pienidz z lokat na kreacj nowego pienidza. Regulacja zobowizania kontrahenta na rachunek 2 Ograniczenia w kreacji pienidza: a) wysoko[ rezerw obowizkowych b) jaki mo|e by przyszBy depozyt DðD = 1/r *ð R ( R  gotówka, rezerwa pocztkowa) DðD = 1/0,2 *ð 100 DðD = 500 ®ð depozyty wzrosn do 500 REZERWY Warto[ w caBym systemie bankowym Przy tym poziomie do banku centralnego wpBynie caBe 100 jednostek, nie ma wolnych rezerw, staje si baza monetarna. Do jakiego stopnia mo|na kreowa i jaki ma wpByw banku centralnego na poda| pienidza: 1) co tworzy baz monetarn banku 2) jaka jest poda| pienidza w danym momencie ad 1) Baza monetarna M0- gotówka poza systemem + RE, czyli baza monetarna CU  gotówka , CU = c * D, - wskaznik operacji gotówkowej M0- MB= CU + RE MB = CU + RE = c* D + R * D Mno|nik bazy monetarnej mB = PP/MB PP = mB * MB CU+D cD+D D(c+1) c + 1 mB = = = = CU+RE cD+rD D(c+r) c + 1 Mno|nik bazy monetarnej okre[la jak ilo[ pienidza mog wykreowa banki komercyjne przy danej poda|y pienidza, która wystpuje w bazie monetarnej ( o ile mo|e wzrosn ilo[ pienidza w gospodarce przy zwikszeniu bazy monetarnej o jednostk) - wyznacza maksymaln , górn granic Ad2) Poda| pienidza Poda| pienidza to faktyczna ilo[ [rodków pieni|nych w obiegu Na poda| pienidza skBada si: - gotówka (CU), która znajduje si poza systemem bankowym - depozyty, które posiadamy (D) PP = CU + D = c * D + D c  wspóBczynnik zapotrzebowania na gotówk PrzykBad r = 20% c = 15% 0,15+ 1 1,15 mB= = = 3,28 0,15+0.2 0,35 Zwikszajc jednostk bazy monetarnej o 1zB Banku Centralnego mo|e oczekiwa przyrostu ilo[ci pienidza w gospodarce o 3,28 jednostek r = 20% c = 10% 1,10 mB = = 3,67 0,30 Zarówno przy zmniejszaniu r I c kreacja pienidza w gospodarce zwiksza si. Zadanie Bank A musi ui[ci 100000, (RE), posiada tylko 80000, a wic musi po|yczy 20000. W celu pokrycia kredytuje si w banku centralnym, a wic poda| pienidza si nie zmienia, ale baza monetarna CU + D mB = CU + RE + RN  RP Rezerwy nadzwyczajne Rezerwy po|yczkowe Dla banku bezsensowne jest odkBadanie wicej do banku centralnego, z tego wzgldu, |e jest to bez oprocentowania lokata. Zwiksza si tylko baza monetarna. c * D + D D( c + 1) mB = = c*D+r*D+n*D p*D D(c+r+n p) n  stopa rezerw nadzwyczajnych p  stopa rezerw po|yczonych WpByw banku centralnego a) bezpo[redni -  podmioty gospodarcze musz dokonywa bezgotówkowy powy|ej 3000 Euro... - ZUS - Skarb paDstwa b) po[rednie po przez kreowanie mo|liwo[ci - rozwój form bankowych, karta wpBywu na zakres operacji gotówkowych] - poziom zamo|no[ci, dochodowo[ci, zwyczaje SkBadniki mno|nika bazy monetarnej 1) RE  parametr nakazowy banku komercyjnego, musz utrzymywa na rachunku banku centralnego pienidze obowizkowo. Jest to instrument kierowania polityk monetarn. Do 1999r byB to znaczcy instrument, poniewa| stopa byBa wysoka, aktualnie dla wszystkich firm utrzymuje si na poziomie 5%, ale aktualnie banki maj wicej [rodków ni| kredytów. Wprowadzane na wypadek chybionych kredytów. S to minimalne rezerwy pBynno[ci. Ich zadaniem jest nie tylko ksztaBtowanie wielko[ci poda|y, wpBywaj równie| na wielko[ pienidzy w systemie bankowym. 2) RN  rezerwy nadzwyczajne, znaczenie miaBy gdy transakcje dBugookresowego oczekiwania, dla maBych banków z zagro|eniem. Stan wy|szy bd utrzymywa maBe banki, które nie maj staBych klientów i nie orientuj si jakie powinny mie rezerwy obowizkowe. Na skal rezerw nadzwyczajnych bank centralny nie ma wpBywu 3) c  wspóBczynnik zapotrzebowania na gotówk okre[la: - poziom dochodu - przyzwyczajenie - rozwój sektora bankowego: ·ð dostpno[ usBug, z których mo|na korzysta ·ð bezpieczeDstwo ·ð zaufanie ·ð stopa procentowa 4) RP - rezerwy po|yczkowe, bank centralny nie ma bezpo[redniego wpBywu na wzicie kredytu. Ma jednak wpByw po przez stawienie wymogów otrzymania kredytu 5) Kredyt redyskontowy - jest zwizany z odsprzedawaniem weksli banku centralnemu przez banki komercyjne. Bank centralny nie posiada mo|liwo[ci przymusu, co do sprzedawanych weksli, ale: a) ustala cen transakcji, stopa redyskontowa, jest zawsze ni|sza od lombardowej b) ustala dla banku komercyjnego kontyngenty redyskonta (okres, maksymalnej kwoty do jakiej mo|e przedstawi weksel do redyskonta) c) tworzy wymogi na drodze rozporzdzeD jako[ciowe jakie musi odpowiedni weksel posiada. ReguBy jakim podlegaj weksle do redyskonta: 1) weksel musi speBnia warunki wszystkie z 24.04.1997 w ustawie o prawo wekslowe 2) Musi by uiszczona opBata skarbowa 3) Weksle pochodzce z obrotu gospodarczego 4) W przypadku weksla trasowanego musi by podpis trasanta i trasata, wBasny przynajmniej przez wystawc 5) Weksle musz by domicylowane okre[lone miejsce pBatno[ci (Domicel  osoba trzecie u której bdzie pBacenie  przewa|nie w bankach) 6) Termin pBatno[ci jest w oznaczonym dniu 7) Termin pBatno[ci nie pózniej ni| do 3 miesicy od dnia do przedstawienia i nie krótszy ni| do zawiadomienia dBu|nika (15  90) 8) Akcept trasata musi by bezwarunkowy i koniecznie akcept caBej sumy 9) Weksel opatrzony indosem otwartym (in blanco), indos przeniesienie wBasno[ci 10) Nie mo|e by skre[leD i poprawek, nie mo|e by klauzul ograniczenia przeniesienia bdz prawa do poszukiwania zwrotnego (bez podpisu  Recta ) 11) Weksel musi by podpisany w taki sposób aby umo|liwiona byBa identyfikacja bezpo[rednia osób, które si podpisaBy 6) Kredyt lombardowy  jest udzielany bankom komercyjnym na bardzo krótkie terminy pod zastaw papierów warto[ciowych, z tej formy kredytu banki komercyjne korzystaj w celu przezwyci|enia krótkookresowych braków pBynno[ci albo operacji otwartego rynku s dla nich nieopBacalne. Papiery warto[ciowe: - bony skarbowe - obligacje (wiarygodne) Kredyt lombardowy mo|e zosta udzielony do wysoko[ci 80% warto[ci nominalnej papieru warto[ciowego. Korzystanie z tej formy powinno by sporadyczne, poniewa| image banku zostaje zachwiany, a to z tego powodu i| staje pod obserwacje, poniewa| musi mie staBe braki pBynno[ci. Wysoko[ stopy to 17%,a dla redyskontowego 15,5%, przy czym redyskontowe s to operacje jednokierunkowe, bez mo|liwo[ci odzyskania dobrych weksli. PrzykBad: L = 17% podzielone przez 365 dni udzielane góra na 5dni, R = 15,5% min 15 dni 17 / 365 * 3 dni »ð 0,14 % 15,5 / 365 * 15dni »ð 0,64% Bank Centralny (BC) zmniejszyB stop rezerw obowizkowych z tego wzgldu i| pienidz oddawany nie byB oprocentowany, a w przypadku kiedy bank komercyjny (BK) miaB problemy i musiaB pBaci np. klientom odsetki to byB problem. W momencie zmniejszenia tych stóp na rynek wypBynBo by zbyt du|o gotówki dlatego BC wprowadziB obligacje, których najwcze[niejszy wykup nastpi w roku 2005 (obligacje od 6  do 10 lat). Ka|da obligacja jest na kwot 5 mln , cz[ dostaBa si w rce BK odpowiednio dla banków a pozostaBa zostaBa podzielona na równe warto[ciowo obligacje. Efekt  realnie pozostaj warte obligacje przez caBy czas tyle samo, a to z tego wzgldu, |e s oprocentowane tak aby wyrówna stop inflacji Obligacje BC: - zamienne za pienidz, wyemitowane na potrzeb BC - imienne, bez mo|liwo[ci zbycia - nie mog by przedmiotem na rynku wtórnym - nie mog by przedmiotem zastawu - nie mog by obci|one 7) Operacje otwartego rynku  sBu| do oddziaBywania przez BC na zdolno[ systemow banku do kreacji pienidza, a przede wszystkim do regulowania pBynno[ci sterowania systemu bankowego, polegajcy na sprzedawaniu przez BC bdz skupywaniu papierów warto[ciowych BK. Operacje warunkowe  s to takie operacje, których w momencie powstania zakupu lub sprzeda|y powstaje umowa na zawarcie transakcji zwrotnej w okre[lonym czasie i w okre[lonej cenie. a) REPO operacja warunkowego zakupu  BC skupuje od BK papiery warto[ciowe (skarbowe) z równoczesnym zobowizaniem si do ich odsprzeda|y w okre[lonym terminie i po okre[lonej cenie. Jest to odpowiednik krótkoterminowych kredytów. Wielko[ kredytu = warto[ci odkupionych papierów, oprocentowaniem jest ró|nica midzy warto[ci zakupu i warto[ci sprzeda|y ( zwikszanie poda|y) b) REVERS REPO  polegajca na sprzeda|y przez BC papierów warto[ciowych BK, z jednoczesnym zobowizaniem si przez BC do ich odkupienia po okre[lonej cenie i w okre[lonym czasie. Jest to odpowiednik lokat dokonywanych przez BC w BK. Wielko[ lokat= warto[ci sprzedanych przez BC papierów warto[ciowych, a oprocentowaniem jest ró|nica midzy warto[ci zakupu a warto[ci sprzeda|y. (zmniejszenie poda|y) Operacje bezwarunkowe  s jednokierunkowymi operacjami, definitywnie skupuje bdz sprzedaje bez mo|liwo[ci odkupu od BC. Do tych sytuacji dochodzi na przetargach. BC ma przetarg na bony skarbowe niepieni|ne. CaBy problem polega na wyznaczeniu stopy procentowej i wyborze oferenta: ®ð procedura holenderska - jest ofert wicej ni| mo|liwe, wybiera si najni|sz stop procentow ®ð procedura amerykaDska - ka|dy pBaci tak stop po jakiej zaoferowaB si pBaci Rynek pieni|ny  to jeden z elementów rynku finansowego stanowi gBówn o[ rynku finansowego, wokóB którego plasuj si pozostaBe rynki bankowe Znaczenie dla banku: - Transakcje pierwotne  operacje w wyniku, których nastpuje zwikszenie lub zmniejszenie zasobów pienidza BC na rynku. Dokonuj si pomidzy BK a BC - Transakcje wtórne  s to takie, w wyniku których zasoby pieni|ne przemieszczaj si lecz ich wielko[ nie ulega zmianie. Dokonywane pomidzy BK lub BK z innymi podmiotami rynku pieni|nego . (np. zmiana lokaty w banku) Funkcje operacji dla banków komercyjnych: 1) Umo|liwia zarzdzanie pBynno[ci, dziki tym operacj BK mog zarzdza t pBynno[ci, mo|e dostosowa wysoko[ swoich zasobów do swoich potrzeb, - Gdy nadmiar kupuje bony - Gdy brak gotówki sprzedaje papiery 2) Determinant planu finansowego w dBu|szym czasie , gdy mog co[ zrobi z nadmiarem i tak samo z brakiem (zródBa finansowania) 3) Rynek pieni|ny ze swoimi instrumentami mo|e stanowi ochron przed ryzykiem stopy procentowej. I gdy mamy kwot o staBym oprocentowaniu na 9 m-cy. To bank kupuje bon na 9 m-cy. Podobne oprocentowanie (ochrona) 4) Wycena rzeczywistej warto[ci pienidza w czasie 5) Obszar spekulacji  miejsce gdzie BK dokonuj transakcji mog si dorobi Instrumenty rynku pieni|nego 1. Lokaty midzybankowe ·ð 1-dniowe (na 24h) - O/N  overnight - T/N  tomorrow/ next - S/N  spot/next ·ð 1w  7 dni ·ð 2w  14 dni ·ð 1m  1 miesic ·ð 3m  3 miesice ·ð 6m  6 miesicy ·ð 9m  9 miesicy ·ð 1r - rok 2. Weksle skarbowe (bony skarbowe) 3. Transakcje warunkowe 4. certyfikaty depozytowe 5.PozostaBe - akcepty bankierskie - bony komercyjne - bony pieni|ne Stopy oprocentowania: a) WIBID  informuje ile BK s wstanie zapBaci za otrzymane depozyty b) WIBOR, cena po jakiej BC chc udzieli depozytu, poniewa| maj nadmiar c) Redyskontowa d) Lombardowa e) Interwencyjna f) StaBa  z góry okre[lona g) Zmienna  oparta o stop referencyjn, to taka, kt. Punk odniesienia stanowi ad c, d, e. Bony skarbowe  s to krótkoterminowe papiery warto[ciowe, które potwierdzaj ich posiadaczy o zacignitej po|yczce. Cel  emitowanie jest finansowaniem wydatków bud|etowych Emitent  Minister Finansów - warto[ nominalna 10.000 emitowana 0d 1- 52 tyg - warto[ nominalna nie mo|e przekroczy powy|szej kwoty okre[lonej w ustawie bud|etowej na dany rok - rezydenci krajowi i zagraniczni, os. fiz, prawne, które maj siedzib na terenie Polski lub poza granic mog uczestniczy w obrocie bonami skarbowymi na rynku pieni|nym - agent emisji NBP  prowadzi centralny rejestr BS, w którym dokonuje rejestru zakupu i zmian stanu posiadania przez poszczególnych posiadaczy - s rejestrowane na rachunku  BS Operacje BS cechuje du|e bezpieczeDstwo i stosunkowo du|a rentowno[, w stosunku do ryzyka. Sprzeda| i obrót wtórny na zasadzie dyskonta w drodze przetargu, podaje si cen przetargow. Podmioty uprawnione do Centralnego rejestru: 1. NBP 2. uczestnicy przetargu 3. Banki krajowe z wyBczeniem Banków spóBdzielczych nie posiadajcych statusu uczestnika przetargu 4. OddziaBy banków zagranicznych dziaBajcych w Polsce 5. Krajowy Depozyt Papierów Warto[ciowych 6. Bankowy Fundusz Gwarancyjny Status uczestnika: - Maj te podmioty, które dokonuj operacji BS o okre[lonej wysoko[ci (warto[ci) - BS o udziaBach warto[ci wicej ni| 0,2 % wszystkich BS na rynku pierwotnym w danym czasie (kwartale) Bony pieni|ne NBP  instrumenty pieni|ne NBP sBu|ce do zapewnienia pBynno[ci pBatniczej sektora bankowego. - emitent NBP - sprzeda| w drodze aukcji - warto[ nominalna 10.000 PLN - papiery warto[ciowe na okaziciela - sprzedawane z dyskontem - terminy wykupu: 1,2,3,4,5,6,7,14,28,91,182,273,364 dni - ewidencja obrotu  Rejestr BP prowadzony przez departament Polityki Pieni|no  kredytowej NBP dla: a) banków krajowych i oddziaBów banków zagranicznych dziaBajcych w Polsce i posiadajcych rachunki bie|ce w departamencie Systemu PBatniczego w NBP b) Bankowy Fundusz Gwarancyjny (udziaB w operacjach BP na rynku pierwotnym) c) Banki  dealerzy d) Bankowy Fundusz Gwarancyjny (udziaB w operacjach BP na rynku wtórnym) e) Banki krajowe i oddziaBy banków zagranicznych dziaBajcych w Polsce (rezydent) Bony mo|na blokowa, zastawi.... Ró|nice pomidzy BS a BP: - emitent - BS  wtórny obrót przez wszystkich bez wzgldu na siedzib a BP tylko podmiotów krajowych bdz rezydentów - nie bd kupowane na krótkoterminowe transakcje dla zysku przez zagranic Certyfikaty depozytowe  papiery warto[ciowe na okaziciela emitowane przez banki w celu pozyskania pienidzy - potwierdza przyjcie [rodka przez bank - okre[la: miejsce zdeponowania [rodków, nazwa banku (emitenta), który za[wiadcza, |e go spBaci wraz z odsetkami, wysoko[ stopy procentowej, warto[ nominalna, kwota zdeponowanego kapitaBu, dat rozpoczcia i zapadalno[ci certyfikatów: *ð termin wykupu od 1 miesica  d o 1 roku *ð wysoko[ nominaln - sprzeda| na rynku pierwotnym w drodze oferty skierowanej do bezpo[redniego nabywcy bdz po przez po[redników, zwracanie bezpo[rednie - sprzeda| na rynku wtórnym jest organizowana przez bank emitenta w drodze negocjacji midzy dotychczasowym posiadaczem a potencjalnym nabywc Rodzaje : - krótkoterminowe (1 miesic- 1 rok o staBym oprocentowaniu) w przypadku rynku pieni|nego po nominalnej warto[ci a odsetki raz na rok - dBugoterminowe (1 rok  5 lat ) o staBym oprocentowaniu, a odsetki s wypBacane co 6 lub 12 miesicy - dyskontowe emitowane po cenie ni|szej od warto[ci nominalnej - certyfikat depozytowy (3 miesice  5 lat) ze zmienn stop procentow z okre[lon czstotliwo[ci wypBaty odsetek Bony komercyjne  s to krótkoterminowe zobowizania finansowe (weksle wBasne) przedsibiorstw handlowych i przemysBowych, bdce odpowiednikiem bankowych certyfikatów depozytowych Nazwy: - papiery komercyjne - bony handlowe - bon dBu|ny - bon inwestycyjny - bon komercyjny - weksel inwestycyjno  terminowy(KWIT) - commercial papers Cel  obni|enie kosztu pozyskania kapitaBu, uniezale|nienie si emitenta od kredytów bankowych, elastyczne finansowanie potrzeb emitenta Emitenci: - spóBki notowane na gieBdzie ( ze wzgldu na obowizek publikacji wyników zgodnie z wymogami KPWIG s uwa|ane za maBo ryzykowne - spóBki firm zagranicznych (emisja jest najcz[ciej gwarantowana przez spóBki  matk) - pozostaBe podmioty (spóBki prawa handlowego, NFI) Warto[ programu emisji  maksymalny puBap zasilania podmiotu [rodkami pozyskanymi w drodze emisji bonów wBasnych. Organizowanie emisji  bank gwarantuje a) |e na rynku nie znajduje si wicej walorów danego emitenta ni| wynosi warto[ programu b) wykup emisji w przypadku braku zainteresowania RATIN  nota midzynarodowej instytucji ratingowej o gwarancjach i ocenie , która obejmuje caBoksztaBt: analiza finansowa, wiarygodno[...Polska zostaBa oceniona na B a prawdopodobniej zejdzie nota w dóB poniewa| nasze gwarancje kredytowe, nasza wiarygodno[ jest coraz gorsza. W Polsce CERA w Poznaniu ocenia obligacje. Okres obiegu od 1 do 12 miesicy, ale najcz[ciej od 1-3. Program emisji przewidywane na rok , ale mo|liwe na 2-3 lat. Posiadacze KWIT-ów maj te same prawa co akcjonariusze (do dywidendy, nowych akcji emitowanych w ramach poboru, prawo gBosu na walnym). Poziom ryzyka jest okre[lony po przez podanie si emitenta ocenie agencji ratingowej Rozró|niamy: 1) Akcepty Bankowe ( weksle bankowe) s to weksle cignione, przez bank akceptowane. Po zaakceptowaniu staj si instrumentami zbywalnymi, które mog by dyskontowane na rynku wtórnym, zbywalny na rynku pieni|nym, (3-6 miesicy spBata) 2) Noty Depozytowe  imienne [wiadectwa przyjcia depozytów dewizowych od inwestorów midzynarodowych, ich popularno[ i cena zale|y od wiarygodno[ci kredytowej banku emitenta, a oprocentowanie bazuje na stawce LIBOR(LondyDska), potwierdzenie zaBo|enia lokaty za granic 3) Po|yczki dealerskie  jedno lub dwudniowe po|yczki udzielane maklerom, zabezpieczane licencjami dealerskimi 4) Warranty hurtowe  [wiadectwo zastawne emitowane przez hurtownie w zamian za przyjty towar, np. przy gieBdach towarowych  kwity potwierdzajce Uczestnicy rynku pieni|nego - BC i BK - Przedsibiorstwa - Rzd - Instytucje finansowe - Dealerzy ( kwotowanie, wycena poprzez transakcje) - Brokerzy (po[redniczcy w zawieraniu transakcji) PozostaBe segmenty rynku pieni|nego ®ð rynek kapitaBowy ®ð rynek walutowy Rynek walutowy (operacje na rynku midzynarodowym) - transakcje kupna  sprzeda|y na dowolny termin, zdecentralizowany, tworzony gBównie przez banki Waluta  (system pieni|ny) caBoksztaBt zasad funkcjonowania pienidza ustanowionych w drodze prawodawczej i obowizujcy na obszarze danego kraju. Dewizy  peBnice funkcj pBatnicz weksla, czeki, czeki podró|nicze, akredytywy, polecenie wypBaty, przekazy oraz inne dokumenty bankowe i finansowe pBatne w walutach obcych Obrót dewizowy  czynno[ prawna lub zdarzenie stanowice , powodujce lub mogce powodowa: *ð pBatno[ [rodkami stanowicymi warto[ci dewizowe, przeniesione wBasnasno[ci takich [rodków, przeniesienie prawa majtkowego, przejcie lub przystpienie do dBugu, których przedmiotem [wiadczenia s warto[ci dewizowe *ð pBatno[ci krajowymi [rodkami pBatniczymi przeniesione wBasno[ci takich [rodków przeniesienia prawa majtkowego, przejcie lub przystpienie do dBugu, którego przedmiotem [wiadczenia s krajowe [rodki pBatnicze, o ile zdarzenia te maj miejsce w stosunkach miedzy rezydentem i nierezydentem - transfer warto[ci dewizowych lub krajowych [rodków pBatniczych Instrumenty dostpne na rynku walutowym proste do zamiany dwóch walut albo takie transakcje, którym jest wykorzystanie ró|nic kursowych - pozycja walutowa  krótko lub dBugo terminowa, kiedy zamienili[my im dBu|sza tym lepsza. - SPOT  transakcje gotówkowe, gdzie termin okre[lenia waluty i termin zwrotu w dniu transakcji - FORWARD  pózniejszy termin realizacji, ale kurs z chwili ,a termin pózniejszy, zabezpieczenie przyszBych pBatno[ci walutowych, okre[lenie daty waluty  nazywa si dzieD dostarczenia faktyczny waluty Kurs walutowy  wyra|enie jednostki monetarnej jednej waluty w jednostce monetarnej innej waluty. To cena za jak mo|na sprzeda lub kupi jedn walut za drug (obliczany na podstawie poda|y i popytu). Wyró|niamy kursy administracyjne, a wic kwotowanie dokonywane przez banki. - Kwotowanie bezpo[rednie - w danym kraju dane waluty obce s wyra|ane w jednostkach krajowych (np. 1$ = 4,01 PLN) - Kwotowanie po[rednie - kiedy w danym kraju oznacza si warto[ waluty krajowej wyra|a si w warto[ci waluty obcej (np. 1 PLN = 0,24$) Z t sytuacj mo|emy si spotka w niewielu sytuacjach np. je|eli chodzi o transakcje midzynarodowe Uczestnicy rynku walutowego: - BC ( instytucja emisyjna, realizujca polityk monetarn odpowiadajaca za prawidBow polityk dewizow) - BK Realizuje zlecenia swoich klientów handel na wBasny rachunek i zabezpieczenie pozycji (uruchamianie akredytywy) walutowej, który powstaB na zlecenie klienta np. akredytywa samoistne - instytucje nie finansowe ( za po[rednictwem banku) - podmioty gospodarcze, które anga|uj si w inwestowanie zagraniczne albo lokaty zagraniczne - instytucje finansowe (Ubezpieczalnie, Fundusze emerytalne i powiernicze) - osoby fizyczne (kupno i sprzeda| na wBasn rk - brokerzy (po[rednicz bankom) Rynek kapitaBowy (gieBdowy, papierów warto[ciowych) jest to rynek kapitaBu [redniego i dBugoterminowego wyodrbnione ze wzgldu na : - okres  dysponowania [rodkami przez podmiot finansujcy swoj dziaBalno[ - cele na które s przeznaczone [rodki (najcz[ciej inwestycje z rozszerzajce mo|liwo[ rozwoju) Cechy okre[lajce dojrzaBo[ rynku kapitaBowego: - przejrzysto[ ( odnosi si do sposobu zawierania transakcji  informacja, organizacja transakcji, dostp potencjaBu - rzetelno[ ( zwizane z trybem i sposobem przekazywania inf, wskazane na rzetelno[ ( chroniona prawem  przejrzysto[ te|) - efektywno[ i pBynno[ ( zwizane ze sposobem i organizacja a tak|e z popytem i poda| ( koncentracja na instrumanty rynku)  mo|e by mniej lub bardziej dojrzaBy Funkcje rynku kapitaBowego: 1) alokacja kapitaBu 2) mobilizacja kapitaBu 3) wycena kapitaBu 4) transformacja ad 1) zwizana z finansowaniem przedsiwzi ró|nych przedsibiorstw - pozyskiwanie sektora bankowego, bud|etu - po[rednictwo, przemieszczanie od jednych do tych , którzy zgBaszaj zapotrzebowanie - powiksza baz potencjalnych nabywców ( ryzyko rozkBada si na wielu inwestorów) ad 2) Powstaje dziki temu, |e na rynku jest du|o podmiotów, które [wiadcz ró|ne usBugi: - usBugi doradcze - usBugi inwestycyjne - informacje z prasy, z netu - inwestowanie zagraniczno  spekulacyjne Zalety  mo|liwo[ kupowania:  owczy pd  sprzeda| jak wszyscy gdy brak informacji - pozyskanie zródBa finansowania ad 3) Wycena ad 4) W zale|no[ci jaka jest stopa zwrotu i ryzyko mo|e by w ró|nej postaci - ró|norodne operacje Rynek kapitaBowy: I. Pierwotny  taki , na którym odbywa si wprowadzenie papierów warto[ciowych do obrotu. Pierwsza oferta emitenta na rynku II. Wtórne  kupna i sprzeda|y a) Nie publiczny  prywatny obrót papierów ograniczony, krg osób wybranych, zdecydowanie mniejsza pBynno[, zamknity dostp, obrót papierami warto[ciowymi na okaziciela b) Publiczny  na którym papiery warto[ciowe zostaBy puszczone do obrotu zostaBy skierowane do nieoznaczonego adresata, albo oferta za pomoc [rodków masowego przekazu lub gdy grupy >300  rynek regulowany ( gieBdowy, pozagieBdowy) Segmenty rynku kapitaBowego: a) rynek kontraktów terminowych b) rynek skryptów dBu|nych c) rynek hipoteczny d) rynek papierów warto[ciowych (80%) ad a) takich transakcji, których zobowizuje si do uzgodnionych, staBych po ustalonej cenie - nabycie lub sprzeda| zestandaryzowanych papierów warto[ciowych o okre[lonej  ich liczbie które to transakcje odbd si w staBym przyszBym terminie po ustalonej cenie - albo zawierane na gieBdach terminowych, albo przedmiotem obrotów - taki rynek umo|liwia pozyskiwania [rodków przez potencjalne po|yczkobiorców w okre[lonym czasie przyszBo[ci - z góry mo|liwo[ zainwestowania kasy ( fundusz inwestycyjny) lub na odwrót ad b) przedmiotem obrotów s papiery dBu|ne lub skrypty dBu|ne - dokument zawarcia dBugoterminowa po|yczek bankowych (powy|ej 1 roku, zapisany na papierze zobowizanie banku) - mo|e wystpi miedzy bankiem i innymi instrumentami finansowymi, ale bank [ciga pienidze ad c)  zobowizanie powstaBe, zabezpieczenie na hipotece, Im wiksza skala tym wiesze ma znaczenie - przez osoby fizyczne i prawne, rynek hipoteczny udzielony i u|ywany na cele inwestycyjne, zabezpieczony ziemi, nieruchomo[ci, mieszkaniem, budynkiem , ( z reguBy dotycz dBugich czasów min 20 lat) ad d)  najbardziej popularne, dominujce pozycja. Na tym rynku papiery to [rednio i dBugoterminowe. Instrumenty  akcje i obligacje, te walory, które umo|liwia emitentowi dysponowanie kapitaBu w dBugim horyzoncie czasu. - obok systemu bankowego finansowanie publiczne odgrywa wa|n rol w ksztaBcie gospodarki kraju - sam obrót obligacjami skarbowymi Trzy grupy papierów warto[ciowych: I. Wierzytelno[ciowe - weksle, czeki, obligacje. Tu tylko obligacje. Mog wystpi papiery uwarunkowane przyszB losow warto[ci II. Uprawnienie do rozporzdzania rzeczami znajdujcymi si pod piecza posiadacza  KONOSAMENT  np. morski ( wysBaB kaw i mam dokument posiada rzecz ale nie fizycznie) III. Prawo udziaBowe  akcje Cechy: - masowe i szybko[ obrotu - du|e rozproszenie wBasno[ci u posiadaczy - Batwa wzajemno[ wymienialno[ci - proste procedury ponoszenia warto[ci Formy emisja papierów warto[ciowych: 1) Subskrypcja wBasna - tzn emisja papierów warto[ciowych papierów warto[ciowych na rynku publicznym prawo bezpo[rednie emisja danego waloru 2) Subemesja papierów warto[ciowych  sprzeda| walorów przez po[rednika finansowego 3) Sprzeda| z wolnej rki  bezpo[rednio na gieBdzie ( emisja publiczna) bezpo[redni kontakt emitenta z inwestorem , emisja  kierowana ( mo|e by z lub bez po[redników) Po[rednicy rynku kapitaBowego: - Domy maklerskie  po[rednicy, instrumenty finansowe ( banki, wyspecjalizowane przedsibiorstwa w formie spóBek, które s z usprawnieniami odpowiednich do dziaBalno[ci) - Instrumenty nadzorujce rynek papierów warto[ciowych, funkcja nadzorcza, uBatwiajce: Komisja Papierów Warto[ciowych i GieBda GieBda Papierów warto[ciowych w Warszawie Krajowy Depozyt Papierów warto[ciowych Centralna Tabela Ofert S.A. (CeTo. S.A.) Do podstawowych zadaD KPWiG: 1) Sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguB uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierów warto[ciowych oraz nad zapewnieniem powszechnego dostpu do rzetelnych informacji na rynku papierów warto[ciowych 2) WspóBdziaBanie z innymi organami administracyjnymi rzdowej z NBP oraz uczestnikami i instytucjami publicznego obrotu papierów warto[ciowych 3) Inspirowanie, organizowanie i podejmowanie dziaBaD zapewniajcych sprawne funkcje rynku papierów warto[ciowych oraz ochron inwestorów 4) Upowszechnianie wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku papierów warto[ciowych 5) Przygotowanie projektów aktów prawnych zwizanych z funkcjonowaniem rynku papierów warto[ciowych. 6) Podejmowanie innych dziaBaD przewidzianych przepisami prawa: - licencjonowanie maklerów - koncesjonowanie Funduszy Maklerskich i Powierniczych GieBda  zespóB osób, urzdzeD i [rodków technicznych zorganizowanych w taki sposób, |e przy kojarzeniu ofert sprzeda|y i nabycia papierów uczestnicy rynku maj jednakowy dostp do informacji rynkowych w jednakowym czasie przy zachowaniu jednakowych warunków zakupywania i zbywania praw. KDPW - przechowywanie i rejestracja papierów warto[ciowych, dopuszcza do obrotu publicznego - prowadzi rejestr kont depozytowych dla uprawnionych do przechowywania w nim papierów warto[ciowych - rejestr zmian stanu posiadania na kontach depozytowych w wyniku transakcji midzy uprawnionymi - nadzór nad zgodno[ci wielko[ci emisji i ilo[ci papierów w obiegu - obsBuga kont depozytowych wynikajcych z realizacji zobowizaD emitentów wobec wBa[cicieli papierów warto[ciowych - wydawanie [wiadectw depozytowych CeTo ( najmBodsza od 1996r) - jest to zespóB osób, urzdzeD i [rodków technicznych zorganizowanych w celu gromadzenia , przedstawienia i udostpnienia informacji o ofertach kupna i sprzeda|y papierów warto[ciowych oraz zawartych transakcjach w regulowanym pozagieBdowym , wtórnym, publicznym obrocie papierów warto[ciowych - inwestorzy mniejsi, [redni kapitaB, bdz walory nie dopuszczone do gieBdy (mniejsza ilo[ akcji) - przedsionek gieBdy, ale nie koniecznie, bo mog nigdy nie wej[ - kwotowanie, zale|y od wymagaD , a s mniejsza i jednocze[nie taDsze Zadania 1) WBadza przygotowuje regulacje do prowadzenia, funkcjonowania , reguB rynku pozagieBdowego 2) Powinny wypracowa zasady postpowania uczestników 3) Utworzenie i administrowanie 4) Zapobieganie powstawaniu wszelkich nieprawidBowo[ci na rynku pozagieBdowym Domy Maklerskie - przedmiot wyspecjalizowany, przedsibiorstwo, spóBka akcyjna, które s uprawnione do po[rednictwa w operacjach na rynku papierów warto[ciowych midzy inwestorami gieBdowymi a inwestorem  emitentem ( na rynku pierwotnym - sprzeda|) - inwestorzy na rynku wtórnym za pomoc DM obrót papierami warto[ciowymi Czynno[ci: - oferowanie papierów na rynku pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej - bd to czynno[ci polegajce na nabyciu lub zbyciu papierów na wBasny rachunek w celu realizacji zadaD zwizanych z organizacj rynku regulowanego - mog zbywa i nabywa na cudzy rachunek, mog zarzdza cudzym pakietem papierów warto[ciowych na zlecenie ( operacje portfelowe) - prowadzone rachunki papierów i rachunki pieni|ne sBu|ce do ich obsBugi - doradztwo w zakresie obrotu papierów warto[ciowych Instrumenty finansowe na rynku kapitaBowym: ®ð Papiery warto[ciowe - akcje - obligacje ®ð Listy zastawne ®ð Instrumenty pochodne - kontakty forward - kontrakty futures - opcje - swapy ®ð PozostaBe - Kwity depozytowe - Powszechne [wiadectwa UdziaBowe NFI Akcje: - papier warto[ciowy reprezentujcy cz[ kapitaBu zakBadowego podmiotów gospodarczych - tytuB wBasno[ci - papier warto[ciowy nie podlegajcy spBacie ( nie ma terminu wykupu) - instrument lokacyjny przynoszcy dywidend - instrument pozwalajcy finansowa powstanie i rozwój podmiotów gospodarczych - o charakterze dBugoterminowym i rozwojowym Prawa wynikajce z posiadania akcji: 1. Prawo do uczestnictwa w spóBce akcyjnej 2. Prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu umo|liwia wspóBdziaBanie o: - podziaB zysku - likwidacj spóBki i podziaBu jej majtku - podniesienie kapitaBu akcyjnego 3. prawo do udziaBu w zysku rocznym ( dywidenda) 4. Prawo doboru akcji nowych emisji 5. Prawo do udziaBu w kwocie likwidacyjnej ( po pokryciu przez spóBk wszystkich zobowizaD) Je|eli chodzi o prawa od 2.  5. s to prawa pochodne 1. to mo|na je zmieni w zale|no[ci od statusu przyjtego przez spóBk. W zale|no[ci od ekonomicznego lub prawnego charakteru przyjtych kryterium akcji mo|e mie ona warto[: a) Nominaln ( odzwierciedla pewn cz[ majtku) b) Emisyjn c) Rynkow d) Ksigow Ad a) suma skBada si na wysoko[ kapitaBu zakBadowego. Akcje nie mog by wydane poni|ej nominalnej warto[ci akcji Ad b) Ile inwestor zapBaci przy pierwszym zakupie (proponuje nabycie akcji inwestorom) np. akcje po 500 proponuje po 530,-. Pomidzy emitentem lub inwestorem ( przy emisji pierwotnej) lub przez po[redników Cemisyjna/ðCnominalna Ad c) rzeczywista warto[ wynikajca przez popyt i poda| okre[lona w wyniku kwotowania papierów warto[ciowych ®ð r. Publiczny  kwotowanie wszystkich walorów codziennie Ad d) Odzwierciedla ile warta jest akcja wg warto[ci ksigowej w ksigach Rodzaje akcji: ®ð w zale|no[ci od przepisów prawa i postanowieD statusu: - imienne ( zaBo|ycielskie) nie mog by obrotem, wpisany emitent, informacje identyfikujce posiadacza, obrót ograniczony. W statusie mo|e by mowa o wykupie najpierw akcjonariuszom, ale nie osobom trzecim, przewa|nie s uprzywilejowane - na okaziciela ( przy zmianie wBa[ciciela do ksigi rewidencyjnej) S prostsze i pBynniejsze w obrocie jest swoboda, ale mog wydane dopiero po caBym spBaceniu sumy ®ð Z punktu widzenia uprawnieD wBa[cicieli - zwykBe ( bez przywilejów, dodatkowych specjalnych korzy[ci - uprzywilejowane ( dodatkowe uprzywilejowania ) np. - co do gBosu na walnym max do 2 gBosy na 1 akcj - co do dywidendy i pierwszeDstwa jej otrzymania ( wy|sza dywidenda nie mo|e przekroczy wysoko[ci dywidendy od akcji zwykBych o wicej ni| ½ ich warto[ci) zaBo|ycielskie gdzie pisze, |e jak inni nie dostan bo nie ma ty dostaniesz w zamian nie ma gBosu na walnym - co do pierwszeDstwa otrzymania cz[ci majtku w przypadku likwidacji spóBki - co pierwszeDstwa objcia akcji nowych emisji ( akcje z prawem poboru) *ð akcje emitowane w seriach ®ð Ze wzgldu na form pokrycia równowarto[ci posiadanych walorów - pieni|ne, których objecie mo|e nastpi po opBaceniu 25% ich warto[ci nominalnej ( do czasu peBnego opBacenia musz by akcjami imiennymi lub posiadacz akcji bezimiennych do czasu peBnej wpBaty otrzymuje jedynie [wiadectwo tymczasowe - aportowe  powinny by pokryciem w caBo[ci do czasu zatwierdzenia przez walne sprawozdania za rok obrotowy, w którym nastpiBo ich objecie powstaj akcjami imiennymi ( dopiero po wycenie otrzymuje akcje) ®ð Ze wzgldu na krg adresatów - ogólnodostpne ( ka|dy zainteresowany mo|e naby) - pracownicze  zwizane z prywatyzacj po cenie ni|szej mog by ograniczone co do obrotu, aby zapobiec zani|eniu 9 np. po roku  preferencyjna cena a ró|nica jest opodatkowana), kredyty - u|ytkowe (nie wystpuj w obrocie) gdy chc zredukowa kapitaB akcyjny  zakup wBasnych akcji przez zakBad, bez gBosu, bez dywidendy. ®ð Ze wzgldu na pozycj ekonomiczno-finansow emitenta - dochodowe  za staBy pewny dochód od firm regularnie pBacony dywidendy, pewne ekonomiczne, fundamenty w dobrej kondycji - rozwojowe  oprócz gwarantowanej dywidendy, spodziewam si wzrostu warto[ci rynkowej tych firm - spekulacyjne  albo w krótkim czasie przyniesie wysokie warto[ci lub straci, [mieciowe, nieznanych firm, ryzykowne SpóBki akcyjne musz mie du|y kapitaB aby mie pewno[ firmy, a poza tym obrót akcjami mo|e by ograniczony  gdy 5-10% o akcjach z gBosem  to musz poinformowa w urzdzie monopolowym, a 2% w Komisji Pap.Warto[ciowych, a 20  30% musz o zgod prosi do Komisji Obligacje: ( papiery dBu|ne) - papiery warto[ciowe, zawierajce zobowizanie dBu|ne emitenta w stosunku do wBa[ciciela tego dokumentu - [wiadectwo dBugu Obligacje jako instrument rynku kapitaBu posiada warto[ - nominaln  wielko[ staBa reprezentujca kwot jak otrzyma posiadacz obligacji po upBywie terminu na jaki zostaBa ona wyemitowana, podstawa naliczenia odsetek - emisyjna  cena, za któr emitent sprzedaje walory pierwszym nabywcom, w odró|nieniu od akcji Cemisyjna áð Cnominaln ( z premi) - sprzeda| z premi + korzy[ci podatkowe Cemisyjna [ð Cnominalna (obligacja z dyskontem) - obliczone odsetki s zawsze od warto[ci nominalnej na caBy czas wa|no[ci obligacji - rynkow - cena jaka wystpuje w transakcjach kupna  sprzeda|, na rynku wtórnym - wykupu  warto[, która jest wypBacana inwestorom w dniu jej kupna przez emitenta Cechy obligacji: a) zabezpieczenie interesów nabywców b) mo|liwo[ wcze[niejszego wykupu obligacji c) mo|liwo[ zamiany obligacji na akcje firmy lub inne przywileje dla posiadaczy akcji d) sposób wynagradzania obligatoriusza Funkcje obligacji 1) Po|yczkowa ( emitent zaciga dBug u inwstora na cel wskazany w obligacji) 2) Lokacyjna inwestor lokuje woln sum kapitaBu) Obligacja komunalna, Skarbu PaDstwa  wysoki zysk p przy zerowym ryzyku i du|ej pBynno[ci 3) PBatnicza ( mo|liwo[ regulowania zobowizaD za pomoc obligacji) 4) Obiegowa ( przenoszc wBasno[ obligacji przenosz jej prawa- odsetki, nieskoDczenie razy) 5) Gwarancyjna ( mamy ró|ne stopnie ryzyka Obligacje Skarbu PaDstwa 6) Zabezpieczajca np kredytu w banku zabezpieczenie innych transakcji 7) Rozdrobnienie wierzycieli ( mniejszy nacisk ni|1 wierzyciel, aby osign cel) Formy emisji obligacji - Propozycja nabycia skierowana do indywidualnych adresatów ( nie wicej ni| 300 posiadaczy) - Publiczna subskrypcja skierowana do nieoznaczonego adresata albo przez wystpienie do wicej ni| 300 podmiotów równocze[nie , z wykorzystaniem [rodków masowego przekazu Rodzaje obligacji: ®ð Ze wzgldu na rodzaj emitenta: - Skarbowe (paDstwowe) w celu pokrycia deficytu bud|etowego o charakterze dBugo lub [redniookresowym, ryzyko O - Komunalne (municypalne) w celu pokrycia inwestycji infrastrukturalnych, których z bie|cych dochodów trudno pokry ( na [wiecie do odrestaurowania zabytków) - Przedsibiorstw ( korporacyjne), ryzyko, mo|liwo[ wykupienia obligacji. Jeste[my mniej lub bardziej skBonni zakupi. Emitowane w celu inwestycyjnym na dBugoterminowe cele, braki, taDsze finansowanie dziaBaD ®ð Ze wzgldu na sposób generowania dochodu - o staBej stopie oprocentowania  przez caBy czas maj te same oprocentowanie, z góry wiem jakie s korzy[ci - o zmiennej stopie procentowej  w stosunku do stóp bazowych - indeksowane wskaznikiem inflacji, - indeksowane kursem walutowym - z dyskontem ( be| bie|cych profitów ®ð Ze wzgldu na prawo i przywileje zwizane z zakupem i emisj - zwykBe (klasyczne) - zamienne ( w perspektywie za jaki[ czas z papieru dBu|nego przejd na akcj z góry okre[lonym warunkiem) - prawami poboru ( warranty  bez wymiany w pierwszej kolejno[ci naby akcje tej firmy ( kapitaB obcy  na wBasny) Prawo warranta  - z mo|liwo[ci przedBu|enia pierwotnego terminu wykupu przez emitenta ( taDsze)- je|eli jest w prospekcie emisyjnym) + dodatkowe korzy[ci emitenta) - z mo|liwo[ci skrócenia pierwotnego terminu wykupu przez inwestora ( dro|sze), ale inwestor ma prawo szybszego wykupu + dodatkowe korzy[ci inwestora - premiowe ( zwizane z loteri) zamiast odsetek tworzy si fundusz i 1 raz na rok losuje 1 obligacj, która otrzymuje premi ®ðZe wzgldu na ryzyko ponoszone przez inwestorów - zabezpieczenie caBkowite , albo na nieruchomo[ci w peBnej warto[ci nominalnej + odsetek - zabezpieczenie cz[ciowe, takie w którym s zabezpieczone kwoty podstawowe bez odsetek ( jest ni|sza) - niezabezpieczona  wysokie odsetki ®ðZe wzgldu na przeznaczenie [rodków - aktywne, takie które [rodki przeznaczone s na inwestycje przedsibiorstw - bierne , które to s na umo|liwienie dokoDczenia inwestycji ®ð Ze wzgldu na form obligacji - imienne  przypisane do osoby emitenta i inwestora, obrót mniej pBynny, mo|e by zakaz zbycia - na okaziciela  bez ograniczeD - zmaterializowane  (Badne graficznie) ze wszystkimi informacjami + kupony odsetkowe na odcinanie karteczek, pobieranie odsetek - zdematerializowane  Krajowy Depozyt zdeponowane zobowizanie emitenta , a my dostajemy kwitek Emitenci obligacji w Polsce 1. Skarb PaDstwa 2. NBP 3. Podmioty prowadzce dziaBalno[ gospodarcz 4. Jednostki samorzdu terytorialnego( gminy, powiaty, województwa) 5. Inne podmioty posiadajce osobowo[ prawn upowa|nione do emisji obligacji na podstawie innych ustaw 6. Instytucje finansowe, których czBonkiem jest RP, NBP, przynajmniej 1 z paDstw OECD lub bank centralny takiego paDstwa W Polsce zgodnie z ustaw obligacji jest definiowana jako papier warto[ciowy emitowany w seriach, w których emitent stwierdza, |e jest dBu|nikiem wierzyciela obligacji (obligatoriusza) i zobowizuje si wobec niego do spBacenia okre[lonego [wiadczenia . Zwiadczenie mo|e mie charakter pieni|ny lub niepieni|ny Listy zastawne  specyficzna forma obligacji - dBugoterminowy, imienny lub na okaziciela papier warto[ciowy emitowany przez banki udzielajce kredytu hipotecznego jako: a) hipoteczny list zastawny  podstaw emisji jest wierzytelno[ banku hipotecznego zabezpieczona hipotek b) publiczny list zastawny  podstaw emisji jest kredyt udzielany skarbowi paDstwa NBP, innemu renomowanemu bankowi lub zabezpieczony ich porczeniami lub gwarancjami - mog by denominowane w zBotych lub walutach obcych - mog funkcjonowa na rynku publicznym i prywatnym - oprocentowanie listów zastawnych nie mo|e by ni|sze ni| stopa procentowa od kredytów hipotecznych - w razie upadBo[ci banku hipotecznego roszczenia posiadaczy listów zastawnych s pokrywane w pierwszej kolejno[ci przed roszczeniami innych wierzycieli W 1997 roku reaktywowano listy zastawne, emisja instrumentów jakimi s listy zastawne. ( do wysoko[ci 40 krotnie przewy|szajcej kapitaB wBasny emitenta) Instrumenty pochodne: - taki instrument finansowy, którego warto[ zale|y od innego instrumentu ( w szczególno[ci papiery warto[ciowe), na który zostaB wystawiony Funkcje instrumentów pochodnych: a) ubezpieczeniowa  s stosowane w celu zabezpieczenia si przed wzrostem ( spadkiem) warto[ci instrumentu pierwotnego b) spekulacyjne  inwestorzy spekuluj w celu osignicia korzy[ci ze wzrostu ( spadku) warto[ci instrumentu pierwotnego (ubezpieczalnie powinny korzysta, nie negatywne spekulowanie ale na wBasn odpowiedzialno[ licz na zysk) c) zapewnianie pozdanej struktury przychodów Rodzaje instrumentów pochodnych: 1. Kontrakty forward - instrumenty finansowe, które zobowizuj strony do zawarcia w przyszBo[ci transakcji na warunkach okre[lonych w kontrakcie - wystpuje w obrocie pozagieBdowym - jest niestandaryzowany i zawierany na zamówienie - termin dostawy jest okre[lony na konkretny dzieD - prawie zawsze dochodzi do dostawy przedmiotu kontraktu - pBatno[ nastpuje po dostawie - nastpuje indywidualnie pomidzy stronami, niestandardowe, na zamówienie o charakterze rzeczywistym, wykonanie kontraktu to jest wywizanie (prawie zawsze) - uzale|niony id zaufania Formy: 1) Po|yczka forward- forward  podmiot, który bdzie musiaB zacign po|yczk, w celu zabezpieczania si przed zmian w przyszBo[ci wysoko[ci stopy procentowej ju| dzi[ zaciga po|yczk na okre[lon staB stop procentow, a nastpnie deponuje j na okres, w którym pienidze nie bd mu potrzebne (gdy boi si , |e w przyszBo[ci bdzie wy|sze oprocentowanie) 2) Instrument forward rate agreement (FRA)  jest to umowa, w której strony uzgadniaj midzy sob wysoko[ stopy procentowej ( stopa FRA), która po okre[lonym okresie wstpnym bdzie obowizywa na okre[lony okres bazowy w odniesieniu do okre[lonej warto[ci lokaty lub depozyty 9 jest odrbn umow od po|yczki i mo|e funkcjonowa w oderwaniu od niej) - umowa na gwarantowan stop procentow (du|o dro|sze) Rodzaje najpopularniejsze - s to kontrakty na walut (umowa dotyczy zakupu waluty w przyszBo[ci) Wady kontraktu forward  nie ma elastycznego dziaBania na zmiany na rynku - nie ma pewno[ci wykonania II. Kontrakty futures - rodzaj kontraktu, w ramach którego dwa podmioty zobowizuj si do sprzeda|y lub kupna okre[lonego towaru, w okre[lonym momencie, po ustalonej w dniu zawarcia kontraktu cenie - obejmuje transakcje nierzeczywiste poniewa| w terminie transakcji nie nastpuje fizyczne dostarczenie danego waloru a jedynie rozliczane s ró|nice cen - maj charakter spekulacyjny ( zawierane s w celu osignicia zysku na ró|nicach cen a nie w calu zniwelowania ryzyka) GBówne cechy kontraktu futures to: 1. kontrakty futures wystpuj w obrocie gieBdowym 2. inwestorzy chccy zawiera transakcje zobligowani s do zdeponowania depozytu pocztkowego na tzw. Zabezpieczajcym rachunku depozytowym depozyt ten ma minimalizowa ryzyko niedotrzymania warunków umowy 3. kontrakt rozliczany jest codziennie na zasadzie  marketing to market operacja polega na tym, |e izba rozrachunkowa gieBda codziennie koryguje rachunek zabezpieczajcy inwestora o zmian cechy kontraktu futures w ciagu dnia tak, aby odzwierciedli zysk lub strat inwestora Transakcje futures s kontraktami wystandaryzowanymi, w przypadku futures standaryzacja operacji dotyczy: - rodzaj produktu, towaru - ilo[ci, wysoko[ci kontraktu - sposobu zawierania transakcji, system notowaD - zasad rozwizywania kontraktu przed terminem - stron upowa|nionych do zawierania transakcji - zasad rozliczania ( wzajemnych kompensacji) kontraktu - terminów realizacji kontraktów Tylko takie instrumenty, które s pBynne: - waluty - lokaty o staBym oprocentowaniu - kontrakty o akcje Typy kontraktów: *ð na gieBdzie towarowej - rynek paliw - pBodów rolnych *ðna gieBdzie finansowej - walutowe - na stopy procentowe - na indeksy gieBdowe (kontrakty terminowe na akcje) III. Opcje - umowa miedzy nabywc (posiadaczem) a sprzedawc (wystawc) dajca nabywcy w zamian za opBat prawo do kupna lub sprzeda|y instrumenty bazowego przed lub w ustalonym dniu w przyszBo[ci po okre[lonej cenie - kontrakty terminowe ( z góry wnosz opBat , sprzedajcy musi by gotowy) Rodzaje opcji: - opcja kupna  oznacza prawo jej posiadacza do zakupu, od wystawiajcego opcj , okre[lonej ilo[ci okre[lonego instrumentu podstawowego w okre[lonym okresie lub momencie po ustalonej cenie - opcja sprzeda|y - oznacza prawo jej posiadacza do sprzeda|y okre[lonego instrumentu finansowego po ustalonej cenie, w okre[lonym okresie lub momencie wystawiajacemu opcj. Dla posiadacza opcja jest prawem, a dla wystawiajcego obowizaniem, mo|e, ale nie musi by zrealizowana przez posiadacza, który pBaci za opcj premi. Podstawowe pojcia zwizane z opcjami to: a) cena wykonania  jest to cena, po jakiej wykonuje si opcja, zostaje sprzedany instrument podstawowy b) cena opcji  inaczej premia, poniewa| opcja daje prawo posiadaczowi, a na wystawiajcego nakBada obowizek jej.................. stronami kontraktu wystpuje asymetria, którego odzwierciedla cena c) cena instrumentu finansowego  na, który jest wystawiona opcja rynkowa tego instrumentu d) rozmiary transakcji  okre[laj ilo[ instrumentu bazowego na ....................opcje e) termin realizacji opcji - okre[la on termin, w którym opcja mo|e by wykupiona f) termin wyga[nicia opcji - jest to termin, po którym opcje nie mo|e by wykonana i staje si bezwarto[ciowa Inna klasyfikacja opcji: - amerykaDskie  prawo wyboru czasu kiedy zechc skorzysta z prawa opcji mam do wyboru przedziaB - europejska - realizacja mo|e nastpi wyBcznie w dniu wyga[nicia opcji - egzotyczne: * azjatyckie  w którym ewentualny zysk z przedziaBu i cena [rednia * bermudzki  wybrane kilka terminy, w których mog by wykonane Trzy sytuacje , w przypadku operacji na opcjach: 1) je|eli cena bazowa opcji ®ð wy|sza w przypadku opcji sprzeda|y (lub ni|sza gdy kupna) od ceny rynkowej instrumentu bazowego - In the money w cenie, wtedy nabywca mo|e kupi dany instrument, a nastpnie sprzeda| a nastpnie odkupi po ni|szej cenie 2)je|eli cena bazowa opcji w przypadku opcji kupna i sprzeda|y jest równy cenie rynkowej instrumentu bazowego  opcja naturalna  at the money jest po cenie, bez dochodu 3) je|eli cena bazowa w przypadku sprzeda|y jest ni|sza a kupna wy|sza ni| cena rynkowa instrumentu  out of the money nie jest w cenie, strata. IV. Swapy - operacje wymiany strumieni finansowych, których warto[ i terminy s z góry ustalone. Strony transakcji zgadzaj si wymieni miedzy sob w okre[lonym terminie strumienie pBatno[ci przy czym wykonanie zobowizania jednej strony - wynikajce z umowy  jest uzale|niona od realizacji zobowizania drugiej strony - indywidualne negocjonowanie kontraktu miedzy 2 stronami Ze wzgldu na technik przeprowadzania operacji wyró|nia si: a) swapy walutowe  odnosz si do transakcji wymiany równowa|nej sumy wBasno[ci w 2 ró|nych walutach b) swapy procentowe  strumienie finansowe podlegajce wymianie miedzy stronami kontraktu wyra|one s w tej samej walucie i nie wystpuje transfer dewiz, przedmiotem wymiany s pBatno[ci odsetek: - Swapy kuponowe  przeksztaBcenie strumieni pBatno[ci odsetkowych obliczanych wedBug staBej stopy procentowej w strumieD pBatno[ci odsetkowych kalkulowanych wg zmiennej stopy procentowej - swapy bazowe  ka|da ze stron zobowizuje si do regulowania pBatno[ci odsetkowych swego partnera c) ........... currency  interest rate swap  zobowizanie o zmiennej stopie oprocentowej w jedn. walucie zostanie zamienione na zobowizanie o staBej stopie procentowej w innej walucie ad a) -swap naliczany staBy na zmienny, w którym nastpuje zamiana pBatno[ci o staBych oprocentowaniach na pBatno[ci o zmiennym -swap staBy na staBy ( w ró|nych walutach -swap zmennej na zmiennej Mog by same odsetki lub Bcznie z baz Swapy walutowe pozwalaj przedsibiorstwom na: - wzajemne zredukowanie kosztów finansowych dla ró|nych walut - zacigniecie po|yczek na rynkach, do których firmy maj ograniczone lub niemo|liwy dostp - ograniczenie ryzyka kursu spBat kredytu, gdy firma zacignBa kredyt w jednej walucie a spBata w innej walucie Ze wzgldu na sposób realizacji kontraktu: a) swap rzeczywisty  faktyczna zamiana jednego bazowego instrumentu na inny b) swap nierzeczywisty  nie dokonuje si wymiana, ale wyrównanie ró|nic Ze wzgldu na czas obowizywania a) spot  forward  zakup 9sprzeda|) instrumentu bazowego na rynku kasowym (spot) z równoczesn odsprzeda| tego instrumentu w przyszBym terminie b) forward  forward  dwie operacje dokonuj si na dniach Ze wzgldu na liczb stron kontraktu a) swap czysty  tylko 2 strony b) swap kombinowany  3 strony A z B przy zawarciu z C V. Kwity depozytowe - certyfikat inkorporujcy prawo wBasno[ci akcji spóBki mieszczcej si poza granicami kraju, w którym stanowi one przedmiot obrotu, a którego warunki nabycia zostaBy wynegocjonowane przez zainteresowane strony  emitent i inwestor - ka|dy kwit odpowiada okre[lonej ilo[ci akcji spóBki, które zdeponowane s w paDstwie jej siedzib zarzdu i kryterium geograficznym: °ð ADR- y amerykaDskie kwity, s przedmiotem obrotu na rynku amerykaDskim, obrót akcjami spóBki spoza USA wraz z ich kwotowaniu dolarów °ð GDR- y  globalne mog by przedmiotem na 1 rynku Rodzaje emisji: - niesponsorowana - sponsorowana ( za wiedz emitenta, aby zBo|y w depozyt) Powszechne Zwiadectwo UdziaBowe  papier warto[ciowy wyemitowany przez Skarb PaDstwa i zwizany wyBcznie z Programem Powszechnej Prywatyzacji od 1997 roku wymiana na akcje NFI, straciBy warto[ 31.12.1998 roku Banki  jako przedsibiorstwo usBugowe, którego dziaBalno[ polega wyBcznie na udzielaniu kredytu i zdobywaniu [rodków na nie ( w ujciu tradycyjnym) - w ujciu nowoczesnym, organizacja, która zatrudnia ludzi - wewntrzne i zewntrzne warunki jego dziaBalno[ci: - wspóBpraca - skBadniki otoczenia: - operatywne zarzdzanie - klienci - informacje - wBa[ciciele banku - zasoby pieni|ne - inne banki - polityka pieni|na -spoBeczne otoczenie def. Banku z pkt. widzenia klienta  bank to przedsibiorstwo, które zaciga i udziela kredytu oraz [wiadczy usBugi w obrocie pieni|nym, kredytowym i kapitaBowym z pkt. widzenia ogólnogospodarczego  to podmioty, które dokonuj akumulacji i dystrybucji kapitaBu pieni|nego, a tak|e s po[rednikami , którzy dziki transformacji wielko[ci. Terminu i ryzyka doprowadzaj do wspólnego uzgodnienia struktur poda|y i popytu. Rola banku: Dziedziny I. UdziaB w kreacji pienidza II. UdziaB w spoBecznym podziale pracy III. Dokonywanie alokacji i transformacji [rodków Ad I) Od 01.12.2001 NBP wprowadziB nowe dwa produkty : - kredyt techniczny ( na 1 dzieD 0%, a po tym czasie zgodnie z oprocentowaniem lombardowym) - lokata nocna ( 7,5% w skali roku Ad II) Przejmowa od jednostek lub przedsibiorstw czynno[ci, nie musimy sami szuka osób chtnych na nasz lokat a tak|e daje po|yczk Ad III) Transformacja informacji, sum pieni|nych, terminu System bankowy  obejmuje caBoksztaBt instytucji bankowych oraz norm okre[lajce wzajemne powizania i stosunki z otoczeniem Elementy systemu bankowego: 1. Bank centralny 2. Bank depozytowo  kredytowy 3. Bank inwestycyjny 4. Bank uniwersalny Modele bankowo[ci: *ð uzale|nione od gospodarki a) planowana Bank centralny Emisyjny paDstwa obsBuguje podmioty Gospodarka narodowa struktura monobankowa (przed 89 byBy tylko oddziaBy NBP) b) rynkowa Bank centralny Bank depo  kredy. Bank inwesty. Bank uniwersalny ¬ð banki komercyjne Gospodarka narodowa Bank centralny: - emisyjny - bank paDstwa - bank banków *ð modele a) anglosaski  opiera si na rynku finansowym zwBaszcza kapitaBowym, co sprzyja to uniezale|nieniu wielkich przedsibiorstw od banków komercyjnych (gieBda to gBówny zasiBek), poza tym wa|n rol odgrywaj banki inwestycyjne b) niemiecko  japoDski - zakBada , |e gBówn rol w finansowaniu peBni system bankowy, zaspakaja zarówno krótko jak i dBugoterminowe potrzeby klientów. Banki o charakterze uniwersalnym Modele Zalety Wady Anglosaski - nadanie kluczowej roli - oparcie finansowania rynkom akcji i obligacji przedsibiorstw na przedsibiorstw anonimowych rynkach - sprzyjanie dziaBaniu papierów warto[ciowych inwestorów instytucjonalnych - nastawienie na czste - pobudzanie innowacji zmiany partnerów ( finansowych krótkoterminowa perspektywa w procesach decyzyjnych) - du|a formalizacja transakcji ekonomicznych Niemiecko  japoDski - finansowanie - niedostateczne rozszerzenie przedsibiorstw na podstawie wachlarza instrumentów indywidualnych umów finansowych kredytowych - opóznienia we - dBugoterminowe wprowadzeniu innowacji finansowanie midzy bankiem bankowych a przedsibiorstwem - mniejsza odporno[ na - stymulowanie powstawania konkurencj ze strony silnych banków instytucji pozabankowych uniwersalnych Rodzaje banków: 1. Bank Centralny  bank paDstwowy speBnia jednocze[nie 3 funkcje ( emisyjna, paDstwa, bank banków) - obowizek, dbaBo[ o stabilno[ waluty narodowej - BC jest bankiem rezerwowym dla banków komercyjnych - Jest regulatorem caBego obiegu pieni|nego wewn. Kraju - Bankier udzielajcy kredytu dla rzdu obsBugujcym dBug paDstwowy oraz kasow oraz kasowa obsBug bud|etu - BC tworzy dwa rodzaje pienidza: a) banknot  jako centralny pienidz gotówkowy b) pienidz |yrowy  centralny pienidz rezerwowy W Polsce BC to NBP: - posiada osobowo[ prawn - siedziba w Warszawie - bank RP Zadania NBP: - utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu rzdu i jego planów gospodarczych - organizuje rozliczenia - dziaBalno[ dewizowa - obsBuga bud|etu - reguluje pBynno[ BK - refinansuje BK - opracowuje bilans pBatniczy - emituje znaki RP - czBonek ró|nych instytucji bankowych i midzynarodowych Struktura NBP: ( trzy organy) a) Prezes b) Rada Polityki Pieni|nej

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
OPRACOWANIE PRAWO BANKOWE (26 STRON)
Metody analizy zrodel finansowania (1) 26 12
pytania testowe z finansow (15 stron)
Metody analizy zrodel finansowania (2) 26 12
globalizacja (26 stron)
Analiza plynnosci finansowej 26 12
Finanse (27 stron)
Dzwignie finansowe 26 12
Finanse międzynarodowe (20 stron)
Finanse Publiczne Wyklad 15 Stron
analiza finansowa przedsiebiorstw zadania (12 stron)
Finanse przedsiębiorstwa (25 stron)
ZARZÄ„DZANIE FINANSAMI cwiczenia zadania rozwiazaneE
Finanse Konstrukcja podatku 1

więcej podobnych podstron