POLITYKA OŒWIATOWA - w spo³eczeñstwie demokratycznym politycznoœæ oznacza uwzglêdnienie ró¿norodnych stanowisk dotycz¹cych edukacji, a nie ma miejsca na jej upolitycznienie, gdy¿ jedne ugrupowania polityczne wci¹¿ k³óc¹ siê z drugimi, co uniemo¿liwia podjêcie jakiejkolwiek decyzji -ca³y wstêp i pocz¹tek teks skupia siê na tym, ¿e polityka niejako „przeszkadza” pedagogice, gdy¿ prawica i lewica nie mog¹ dojœæ do porozumienia w sprawach dotycz¹cych edukacji. Œrodowisko polityczne oddzia³uje na szkolnictwo dwojako: 1. Poprzez w³adzê pañstwa, czyli kto i w jakiej mierze partycypuje w decyzjach politycznych 2. Poprzez to, które partie polityczne maj¹ decyduj¹cy wp³yw na w³adzê w instytucjach wyznaczaj¹cych kierunek rozwoju i strukturê dla ca³ego systemu oœwiatowego. -wiele kluczowych decyzji politycy podejmowali, jakby nie by³a potrzebna wiedza specjalistyczna (osób czynnie dzia³aj¹cych w edukacji, – co jest niezbêdne) choæ niektórzy konsultowali swoje pomys³y ze œrodowiskiem akademickim. Jednak wiele kluczowych decyzji podjêto pod wp³ywem g³osu ludu, czy wiêkszoœci g³osów partii bêd¹cej u w³adzy -poprzez sytuacje, jakie maj¹ miejsce w polityce wielu znakomitych nauczycieli, czy innowatorów siê wypali³o, gdy¿ z ka¿d¹ zmian¹ w³adzy by³y wprowadzane nowe pomys³y, które nie mia³y nic wspólnego z poprzednimi (jakby na przekór) - Instytucje powszechnego kszta³cenia, które powinny byæ „ko³em napêdowym” przemian spo³eczno - ustrojowych i kulturowych sta³y siê czynnikiem opóŸniaj¹cym ich zaistnienie - nast¹pi³o oddzielenie polityki od etyki, wszystkie decyzje podejmowane apropo oœwiaty by³y podejmowane, albo zbyt pochopnie, albo zbyt wolno - do debaty ponadpartyjnej na temat edukacji jest potrzebne minimum dobrej woli ze strony wszystkich partii to jest natomiast nie do osi¹gniêcia -autor zastanawia siê czy najlepszym pomys³em nie by³oby ca³kowite odciêcie polityki od edukacji, gdy¿ s¹ to dwie sfery, które sobie zaprzeczaj¹ - w przeci¹gu 20 lat by³o 15 ministrów edukacji co daje ma³¹ stabilnoœæ i ma³e perspektywy jeœli chodzi o pe³nienie s³u¿by przez funkcjonariuszy politycznych na rzecz oœwiaty (jest tutaj tabela z ministrami edukacji, wiêc mo¿e warto sobie zajrzeæ Lista ministrów edukacji narodowej w III RP Henryk Samsonowicz (NSZZ Solidarnoœæ) od 1 stycznia 1990 do 14 grudnia 1990 Robert G³êbocki, (ur. 1940 - zm. 2005), (KLD) od 12 stycznia 1991 do 5 grudnia 1991 Andrzej Stelmachowski, (ur. 1925 - zm. 2009), (bezpartyjny) od 23 grudnia 1991 do 5 czerwca 1992 Zdobys³aw Flisowski (bezpartyjny) od 11 lipca 1992 do 26 paŸdziernika 1993 Aleksander £uczak (PSL) od 26 paŸdziernika 1993 do 1 marca 1995 Ryszard Czarny (SdRP) od 4 marca 1995 do 26 stycznia 1996 Jerzy Wiatr (SdRP) od 15 lutego 1996 do 17 paŸdziernika 1997 Miros³aw Handke (AWS) od 31 paŸdziernika 1997 do 20 lipca 2000 Edmund Wittbrodt (AWS) od 20 lipca 2000 do 19 paŸdziernika 2001 Miros³aw Sawicki (bezpartyjny) od 1 wrzeœnia 2005 do 31 paŸdziernika 2005 Roman Giertych (LPR) od 5 maja 2006 do 13 sierpnia 2007 Ryszard Legutko (bezpartyjny) od 13 sierpnia 2007 do 16 listopada 2007 Katarzyna Hall (bezpartyjna) od 16 listopada 2007 do 18 listopada 2011 Krystyna Szumilas od 18 listopada 2011 - negatywne doœwiadczenia poprzednich lat wskazuj¹ na to, i¿ nie mo¿na liczyæ na jakikolwiek prze³om w zakresie zagwarantowania nauczycielom samorz¹dnoœci zawodowej zarówno w obszarze podejmowania przez nich innowacyjnych autorskich innowacji jak i samodzielnego planowania, organizowania, kontrolowania i oceniania ich szeroko rozumianej dzia³alnoœci pedagogicznej czy nieskrêpowanego uczestnictwa we wspó³zarz¹dzaniu szko³ami - z wielu mo¿liwoœci reformowania oœwiaty wybierano w³aœciwie dwa – najbardziej przeciwstawne rozwi¹zania. Albo uwalniano proces reform by stawa³y siê one przede wszystkim efektem indywidualnych dokonañ najbardziej kreatywnych nauczycieli, albo narzucano wszystkim nauczycielom jedynie s³uszne rozwi¹zania - Kristian Kunert (1995) pokaza³ 5 strategii reformowania szkolnictwa ze wzglêdu na inicjatora zmian: 1. strategia top –down (odgórna, z góry na dó³) – polega na wdra¿aniu w oœwiacie zmian jedynie przez w³adze resortowe 2. strategia basis- upward – oddolnie i powszechnie generowana przez nauczycieli, rodziców czy ruchy spo³eczne skala zmian w szkolnictwie, które przenikaj¹ od do³u ku górze, czyli obejmuj¹ na wszystkich poziomach przekszta³cania czy/ i iloœciowe w tym tak¿e dotycz¹ce w³adz zwierzchnich ( system ten zaistnia³ w Polsce pod koniec lat 90. Jedynie w skali instytucjonalnej, kiedy wdra¿any by³ oddolnie proces wewn¹trzszkolnego dokszta³cania nauczycieli). 3. strategia Bi- polarna (strategia sandwicza) – polega na równoczesnym wprowadzaniu tej samej zmiany odgórnie i oddolnie (w Polsce prze³om 80 i 90. Lat – MEN zezwoli³o na wdra¿anie programów i klas autorskich do systemu powszechnej i publicznej edukacji) 4. strategi keil – sprowadza siê do animowania reform oœwiatowych przez œrodowiska pedagogiczne na szczeblu regionalnym np. przez metodyków, doradców czy doœwiadczonych nauczycieli skupionych w instytucjach doradztwa czy doskonalenia pedagogicznego 5. strategia multiple – nucleus ( strategia zdecentralizowanych innowacji, rozproszonych wysepek) dotyczy zmian p³yn¹cych od pojedynczych rozproszonych i czêsto osamotnionych nowatorów szkó³ czy klas innowacyjnych, którzy tworz¹ swoiste wyspy oporu edukacyjnego - w Polsce w ostatnim dwudziestoleciu mia³y miejsce top-down i multiple – nucleus ( zapowiadano inne ale nie wysz³o przez systemy polityczne) - reformy etatystyczne to reformy typu top –down, odgórne, aran¿owane przez w³adze centralne. Dotycz¹ one nie tylko systemu oœwiatowego, ale równie¿ procesu doskonalenia nauczycieli i kadr kierowniczych. - w III RP nieustannie trwa³ spór miêdzy zwolennikami dwóch stanowisk: zachowawczego, tradycyjnego, konserwatywnego i proinnowacyjnego, alternatywnego, liberalnego wpompowany w kontekst orientacji spo³eczno – politycznych, które dawa³o siê zlokalizowane miêdzy etatyzmem a uspo³ecznieniem - Peter F. Drucker poprzez innowacje rozumie specyficzne dzia³ania nadaj¹ce zasobom nowe mo¿liwoœci tworzenia bogactwa, a wiêc lokuje je w wymiarze wieloznacznoœci. Innowacja edukacyjna ma miejsce wówczas, gdy w wchodzi stworzenie nowych, odmiennych wartoœciom innych zasobów, przekszta³canie materia³u ( instytucji, jej infrastruktury itd.) w zasób lub po³¹czenie istniej¹cego zasobu w now¹ bardziej efektywn¹ konfiguracjê. - w przypadku modernistycznych reform mamy do czynienia z morfostaz¹ polegaj¹c¹ na zmianie pierwszego porz¹dku, czyli z procesem, który nie obejmuje fundamentów systemu: poza zasiêgiem zostaj¹ schematy interpretatywne ( w tym zakresie s¹ nastêpuj¹ce typy zmian – regresywne, i adaptacyjne) - zmiany g³êbokie maj¹ miejsce wtedy, gdy siêgaj¹ podstawowych za³o¿eñ i archetypów - w oœwiacie mo¿na zauwa¿yæ 4 typy reform – naprawcze, modernizacyjne, strukturalne i systemowe - generalnie kluczowym czynnikiem funkcjonowania systemu edukacji i wprowadzania w nim reform jest odpowiednio przygotowana i umotywowana kadra pedagogiczna ( po PRL odziedziczyliœmy niedowartoœciowanie ekonomiczne nauczycieli, niskie poczucie wartoœci, spadek zainteresowania prac¹ i zaanga¿owania siê w ni¹) - podsumowuj¹c – przez ca³y tekst autor mówi o tym jak bardzo jest Ÿle, ¿e politycy zwracaj¹ wiêksz¹ uwagê na w³adzê ni¿ na potrzeby uczniów. Przez to, gdy jedna partia odchodzi, druga zmienia jakoœ program edukacji (mimo, ¿e reforma to proces i powinna ewaluowaæ na przestrzeni paru lat, Przez to jakakolwiek reforma zostanie wprowadzona nie ma szans na rozwiniêcie siê).