plik


ÿþMINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Renata WilczyDska-Fabiszewska Organizowanie wychowu matek pszczelich 321[04].Z3.03 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy Radom 2007  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego Recenzenci: prof. dr hab. Jerzy Demetraki  Paleolog dr in\. Krzysztof Olszewski Opracowanie redakcyjne: mgr Edyta KozieB Konsultacja: dr in\. Jacek Przepiórka Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduBowej 321[04].Z3.03,  Organizowanie wychowu matek pszczelich , zawartego w moduBowym programie nauczania dla zawodu technik pszczelarz. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy, Radom 2007  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 1 SPIS TREZCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstpne 5 3. Cele ksztaBcenia 6 4. PrzykBadowe scenariusze zaj 7 5. MateriaB nauczania 11 5.1. Wychów matek pszczelich 11 5.1.1. wiczenia 11 5.2. Postpowanie z mBodymi matkami po wygryzieniu 13 5.2.1. wiczenia 13 5.3. Poddawanie matek pszczelich 15 5.3.1. wiczenia 15 6. Ewaluacja osigni ucznia 17 7. Literatura 31  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 2 1. WPROWADZENIE Przekazujemy PaDstwu Poradnik dla nauczyciela, który bdzie pomocny w prowadzeniu zaj dydaktycznych w szkole ksztaBccej w zawodzie technik pszczelarz. W poradniku zamieszczono: - wymagania wstpne, czyli wykaz niezbdnych umiejtno[ci i wiedzy, które uczeD powinien mie opanowane, aby przystpi do realizacji tej jednostki moduBowej, - cele ksztaBcenia, wykaz umiejtno[ci, jakie uczeD uksztaBtuje podczas pracy z poradnikiem, - wiczenia, przykBadowe wiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania uczenia oraz [rodkami dydaktycznymi, - ewaluacja osigni ucznia, przykBadowe narzdzia pomiaru dydaktycznego. Wskazane jest, aby zajcia dydaktyczne byBy prowadzone ró\nymi metodami ze szczególnym uwzgldnieniem nastpujcych metod nauczania, np. tekstu przewodniego, wiczeD praktycznych. Formy organizacyjne pracy uczniów mog by zró\nicowane, poczwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespoBowej. Wskazane jest, aby zajcia dydaktyczne byBy prowadzone ró\nymi metodami ze szczególnym uwzgldnieniem aktywizujcych metod nauczania, np. samoksztaBcenia kierowanego, tekstu przewodniego.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 3 321[04].Z3 Chów i hodowla pszczóB 321[04].Z3.01 Prowadzenie chowu pszczóB 321[04].Z3.02 Rozpoznawanie stanów biologicznych rodziny pszczelej 321[04].Z3.03 Organizowanie wychowu matek pszczelich 321[04].Z3.05 321[04].Z3.04 Identyfikowanie i zwalczanie Prowadzenie prac zwizanych chorób pszczóB z hodowl pszczóB Schemat ukBadu jednostek moduBowych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 4 2. WYMAGANIA WSTPNE Przystpujc do realizacji programu jednostki moduBowej uczeD powinien umie: - korzysta z ró\nych zródeB informacji na temat pszczelarstwa, a w szczególno[ci wychowu matek pszczelich, - posBugiwa si podstawowym sprztem pasiecznym, - przestrzega zasad BHP obsBugi pszczóB, - opisywa biologi rodziny pszczelej, - okre[la znaczenie poszczególnych postaci pszczóB w rodzinie pszczelej - obja[nia rol matki i substancji matecznej w rodzinie pszczelej, - charakteryzowa etapy rozwoju osobniczego poszczególnych postaci pszczóB, - rozpoznawa ró\ne stany w rodzinie pszczelej, - okre[la warunki powstawania nastroju rojowego, - kierowa rozwojem wiosennym rodziny pszczelej - rozpoznawa nastrój rojowy w rodzinie pszczelej, - interpretowa czynniki wpBywajce na rozwój rodziny pszczelej, - okre[la dojrzaBo[ i znaczenie trutni.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 5 3. CELE KSZTAACENIA W wyniku realizacji programu jednostki moduBowej uczeD powinien umie: - okre[li cele i znaczenie wychowu matek pszczelich, - okre[li warunki i metody wychowu matek pszczelich i trutni, - okre[li sposoby pozyskiwania matek pszczelich metodami uproszczonymi, - oceni efektywno[ ró\nych metod wychowu matek pszczelich, - okre[li etapy wychowu matek pszczelich w rodzinie bezmatecznej, - okre[li wymagania stawiane rodzinom wychowujcym matki pszczele i trutnie, - scharakteryzowa wychów matek z przekBadaniem larw pszczelich, - okre[li czynniki wpBywajce na przyjcie larw przez rodzin wychowujc, - dokona izolowania i brakowania mateczników, - scharakteryzowa sposoby znakowania matek pszczelich, - scharakteryzowa zasady konstrukcyjne ulików weselnych, - utworzy i kontrolowa rodzinki weselne, - zastosowa sposoby pielgnowania rodzinek weselnych na trutowisku, - okre[li cel inseminacji matek pszczelich, - zorganizowa i przeprowadzi unasiennianie matek pszczelich, - zorganizowa przesyBanie matek pszczelich, - scharakteryzowa czynniki wpBywajce na przyjcie matek przez pszczoBy, - okre[li metody poddawania matek pszczelich. - wyja[ni zasady Bczenia rodzinek pszczelich, - zaplanowa wielkotowarowy wychów matek pszczelich, - sporzdzi dokumentacj zwizan z wychowem matek pszczelich, - dokona analizy kosztów wychowu matek pszczelich, - scharakteryzowa organizacj hodowli pszczóB w Polsce.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 6 4. PRZYKAADOWE SCENARIUSZE ZAJ Scenariusz zaj 1 Osoba prowadzca .................................................................... ModuBowy program nauczania: Technik pszczelarz 321[04] ModuB: Chów i hodowla pszczóB 321[04].Z3 Jednostka moduBowa: Organizowanie wychowu matek pszczelich 321[04].Z3.03 Temat: Sztuczne unasienianie matek pszczelich. Cel ogólny: KsztaBtowanie umiejtno[ci unasieniania matek pszczelich. Po zakoDczeniu zaj edukacyjnych uczeD powinien umie: - obja[ni znaczenie inseminacji matek pszczelich, - opisa przebieg zabiegu inseminacji matek, - przygotowa matki i trutnie do zabiegu inseminacji, - przygotowa aparatur do inseminacji matek pszczelich Metody nauczania uczenia si: - pogadanka, - pokaz z obja[nieniem, - metoda projektu. Formy organizacyjne pracy uczniów: - zajcia odbywaj si w formie warsztatu, uczniowie pracuj w grupach montujc elementy aparatury do inseminacji matek pszczelich. Czas trwania zaj: 2 godziny dydaktyczne. Zrodki dydaktyczne: - tablica pogldowa zabiegu sztucznej inseminacji matek pszczelich, - aparaty do sztucznej inseminacji matek pszczelich z tulejkami do przytrzymywania matki, igBy inseminacyjne, haczyki brzuszny i grzbietowy, pBuczka z kompletem rurek, reduktor, butla z CO2, - mikroskop stereoskopowy, - film pogldowy z przebiegiem sztucznej inseminacji matek pszczelich. Przebieg zaj: 1. Nauczyciel przeprowadza pogadank na temat specyfiki naturalnego unasieniania matek pszczelich. 2. Uczniowie w drodze dedukcji wnioskuj, \e sposobem kontrolowanego doboru unasieniania si matek okre[lonymi trutniami jest inseminacja matek pszczelich 3. Nauczyciel omawia budow aparatu do inseminacji matek oraz demonstruje podBczenie caBej aparatury. 4. Uczniowie pracujc w grupach na swoich stanowiskach skBadaj elementy aparatury. ZakoDczenie zaj Grupy prezentuj i omawiaj sposób postpowania przy przygotowywaniu aparatury do zabiegu inseminacji.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 7 Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoDczonych zajciach: - uczeD potrafi samodzielnie przygotowa stanowisko do sztucznej inseminacji matek pszczelich.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 8 Scenariusz zaj 2 Osoba prowadzca .................................................................... ModuBowy program nauczania: Technik pszczelarz 321[04] ModuB: Chów i hodowla pszczóB 321[04].Z3 Jednostka moduBowa: Organizowanie wychowu matek pszczelich 321[04].Z3.03 Temat: Znakowanie matek pszczelich. Cel ogólny: KsztaBtowanie umiejtno[ci znakowania matek pszczelich. Po zakoDczeniu zaj edukacyjnych uczeD powinien umie - okre[li cel znakowania matek pszczelich, - wymieni kolory znaczków matek pszczelich w poszczególnych latach, - zaznakowa matki pszczele, - postpowa z matk pszczel w trakcie znakowania, - wykorzysta ró\ne sposoby przytrzymywania matek pszczelich. Metody nauczania uczenia si: - dyskusja kierowana, - pokaz z obja[nieniem, - metoda projektu. Formy organizacyjne pracy uczniów: - zajcia odbywaj si w formie warsztatu, uczniowie pracuj w grupach znakujc trutnie przygotowane wcze[niej. Wymieniaj si do[wiadczeniami midzy sob, stawiaj pytania. Czas trwania zaj: 2 godziny dydaktyczne. Zrodki dydaktyczne: - trutnie w klatkach zamiast matek, - farba szybkoschnca do znakowania matek, opalitki, klej do opalitek, zapaBki, flamaster, - tulejka do przytrzymania matki. - szklanka. Przebieg zaj: 1. Nauczyciel wyja[nia cel zaj, prowadzi pogadank na temat znaczenia znakowania i identyfikacji matek pszczelich. 2. Pokazuje i obja[nia zastosowanie ró\nych materiaBów do znakowania matek. 3. Prezentuje technik przytrzymywania matek pszczelich podczas znakowania, pokazuje sposób znakowania matki. 4. Uczniowie w grupach pracuj na swoich stanowiskach znakujc samodzielnie przygotowane trutnie. 5. Nauczyciel zwraca uwag na konieczno[ przetrzymywania matek po znakowaniu pod przykryciem do momentu wyschnicia farby lub kleju. 6. Uczniowie pracujc w grupach okre[laj wady i zalety poszczególnych metod znakowania matek pszczelich. 7. Uczniowie pracujc w grupach dobieraj technik znakowania matek pszczelich  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 9 ZakoDczenie zaj Grupy okre[laj wady i zalety poszczególnych metod sposobów znakowania matek pszczelich. Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoDczonych zajciach: - uczniowie prezentuj oznakowane przez siebie trutnie oceniaj swój sposób i technik znakowania.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 10 5. WICZENIA 5.1. Wychów matek pszczelich 5.1.1. wiczenia wiczenie 1 Przygotuj rodzin pszczel do wychowu matek w obecno[ci matki w ulu le\aku. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wybra odpowiedni rodzin w ulu le\aku, 2) odszuka matk w rodzinie zasiedlajcej le\ak, 3) podzieli ul na dwie nierówne cz[ci, wstawiajc szczelny zawór przy dodatkowym wylocie, 4) umie[ci matk oraz plastry z czerwiem krytym i zapasami w cz[ci ula z dodatkowym otworem wylotowym, 5) pozostawi w drugiej cz[ci ula woln przestrzeD przeznaczonej do wychowu matek, na ramk hodowlan, ukBadajc 4 beleczki midzyramkowe, 6) wstawi bli\ej [cian kolejno najpierw plastry z czerwiem otwartym, a nastpnie z zapasami pierzgi oraz miodu, 7) przypi pasek kraty odgrodowej na wylot. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pogadanka,  pokaz z obja[nieniem,  metoda projektów Zrodki dydaktyczne: - podstawowy sprzt pasieczny podkurzacz, dButo, transportówka, - ubranie ochronne pszczelarza, - beleczki odstpnikowe do wybranego typu ula, - rodzina pszczela przygotowana do wychowu matek pszczelich w ulu le\aku, - pasek kraty odgrodowej. wiczenie 2 Izolacja mateczników. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia. Zademonstrowa sposób odrywania mateczników i trzymania ramki hodowlanej.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 11 Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyj ramk hodowlan z zasklepionymi matecznikami z rodziny wychowujcej, 2) omie[ z pszczóB ramk z matecznikami, okry [ciereczk, je\eli jest chBodno i przenie[ do pracowni, 3) odrywa z listewki mateczniki i umie[ci je w klateczkach Zandera a nastpnie w ramce klateczkowej zachowujc pionow pozycj ramki delikatnie, 4) [ci ostrym skalpelem mateczniki obudowane dzik zabudow, 5) wstawi do cieplarki ramki klateczkowe z matecznikami, 6) uzyska wBa[ciw wilgotno[ w inkubatorze poprzez umieszczenie w nim pBaskiego naczynia wypeBnionego wod, je\eli jest taka potrzeba. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pogadanka,  dyskusja kierowana,  pokaz z obja[nieniem,  metoda projektów. Zrodki dydaktyczne:  podstawowy sprzt pasieczny podkurzacz, dButo, transportówka,  ubranie ochronne pszczelarza,  klateczki do izolacji mateczników Zandera,  rodzina pszczela wychowujc z zasklepionymi matecznikami.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 12 5.2. Postpowanie z mBodymi matkami po wygryzieniu 5.2.1. wiczenia wiczenie 1 Przygotowanie i nasiedlanie ulików weselnych. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) oczy[ci i skompletowa uliki weselne, 2) zagnie[ odpowiedni ilo[ ciasta miodowo-cukrowego, 3) napeBni komory pokarmowe ulików porcj ok. 0,5 kg ciasta miodowo-cukrowego, 4) wprawi paski wzy w snozy ulika weselnego, 5) przymocowa za pomoc pinezki odpowiedni kawaBek folii, która bdzie na powaBce ulika, 6) ustawi uliki weselne w zacienionym miejscu na zewntrz pomieszczenia, nale\y odsBoni wntrze ulika zdejmujc daszek, 7) przynie[ na miejsce transportówk z przygotowanymi wcze[niej do nasiedlenia pszczoBami, które byBy przetrzymane w ciemnym i chBodnym miejscu co najmniej jedn dob, 8) spryska wod pszczoBy w trasportówce, 9) nasypywa naczyniem o pojemno[ci 200 ml do ka\dego ulika pszczoBy, do których natychmiast wrzucamy zamoczon matk pszczel, 10) zamoczy krótko w ciepBej wodzie matki z klateczek przed wrzuceniem do ulika, 11) zamyka od razu daszki ulików weselnych po nasiedleniu, 12) przenie[ nasiedlone uliki weselne na ok. jedn dob do ciemnego i chBodnego pomieszczenia. Zalecane metody nauczania uczenia si:  dyskusja kierowana,  pokaz z obja[nieniem,  metoda projektów. Zrodki dydaktyczne:  podstawowy sprzt pasieczny podkurzacz, dButo, transportówka,  ubranie ochronne pszczelarza,  styropianowe snozowe uliki weselne,  matki pszczele w klateczkach,  gotowe do nasiedlenia pszczoBy w transpotrówce,  cukier puder i miód lub gotowe ciasto miodowo cukrowe,  By\ka wazowa o pojemno[ci 200 ml,  odpowiednie pomieszczenie chBodne i ciemne,  prostokty grubej folii wielko[ci odpowiadajce powierzchni powaBki ulika,  wza pszczela.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 13 wiczenie 2 Znakowanie matek pszczelich. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien 1) wyjc matk z klateczki i unieruchomi j, trzymajc miedzy palcem a kciukiem, 2) zanurzy koDcówk zapaBki lub gBówk od szpilki w farbie nitro na gBboko[ 1 2 mm, 3) nanie[ kropelk na [rodek cz[ci tuBowia matki pszczelej, tak by powstaBa kropelka [rednicy 2 3 mm, 4) umie[ci matk, do czasu wyschnicia farby, pod odwrócon do góry dnem szalk. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  metoda projektów Zrodki dydaktyczne:  matki pszczele w klateczkach lub trutnie w zastpstwie,  farba szybkoschnca,  osadzona w rkojmi szpilka gBówk na zewntrz,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 14 5.3. Poddawanie matek pszczelich 5.3.1. wiczenia wiczenie 1 Poddawanie matki pszczelej do rodziny pszczelej pod izolator. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) wyj plaster z niedu\ ilo[ci czerwiu na wyj[ciu (1 do 3 dm2 na ramce wielkopolskiej) oraz zapasami nieposzytego miodu z osieroconej rodziny, 2) przenie[ do pracowni plaster po omieceniu z pszczóB, 3) umie[ci plaster w izolatorze zamkowym z siatki, 4) wpu[ci unasienion matk pod izolator i zamkn go, 5) wstawi do rodziny, midzy plastry z niezasklepionym czerwiem, 6) sprawdzi po dwóch trzech dniach czy pszczoBy pod izolatorem opiekuj si matk i czy matka zaczBa czerwi, 7) usun ewentualnie izolator. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pogadanka, - pokaz z obja[nieniem, - metoda projektów. Zrodki dydaktyczne:  podstawowy sprzt pasieczny podkurzacz, dButo, transportówka,  ubranie ochronne pszczelarza,  izolator zamkowy do okre[lonego typu ula,  rodzin pszczel przygotowan do wymiany matki. wiczenie 2 Poddawanie matki pszczelej do osieroconej rodziny na ciasto i wz. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenia powiniene[: 1) umie[ matk w klateczce Zandera, 2) za[lepi otwór ciastem midowo-cukrowym, 3) oklei kawaBkiem wzy, w której dButem wykona kilka naci,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 15 4) wyj plaster z niezasklepionym czerwiem z osieroconej rodziny, 5) wyci w nim okienko i wstawi w nie klateczk z matk, 6) pozostawi woln przestrzeD pomidzy powierzchni klatki oklejon wz, a plastrem, by pszczoBy mogBy uwolni matk. Zalecane metody nauczania uczenia si: - pogadanka, - pokaz z obja[nieniem, - metoda projektów. Zrodki dydaktyczne:  podstawowy sprzt pasieczny podkurzacz, dButo, transportówka,  ubranie ochronne pszczelarza,  klateczka do Zandera,  kawaBek wzy,  rodzin pszczel osierocona na 2 6 godzin przed zabiegiem.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 16 6. EWALUACJA OSIGNI UCZNIA PrzykBady narzdzi pomiaru dydaktycznego TEST 1 Test dwustopniowy do jednostki moduBowej  Organizowanie wychowu matek pszczelich Test skBada si z 20 zadaD wielokrotnego wyboru, z których: - zadania 2, 5, 6, 7, 9, 10, 12, 14, 16, 17, 18, 20 s z poziomu podstawowego, - zadania 1, 3, 4, 8, 11, 13, 15, 19 s z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadaD: 0 lub 1 punkt Za ka\d prawidBow odpowiedz uczeD otrzymuje 1 punkt. Za zB odpowiedz lub jej brak uczeD otrzymuje 0 punktów. Proponuje si nastpujce normy wymagaD  uczeD otrzyma nastpujce oceny szkolne: - dopuszczajcy  za rozwizanie co najmniej 8 zadaD z poziomu podstawowego, - dostateczny  za rozwizanie co najmniej 12 zadaD z poziomu podstawowego, - dobry  za rozwizanie 15 zadaD, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego, - bardzo dobry  za rozwizanie 18 zadaD, w tym co najmniej 6 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. d, 4. a, 5. b, 6. a, 7. b, 8. b, 9. a, 10. d, 11. a, 12. b, 13. b, 14. d, 15. d, 16. d, 17. b, 18. d, 19. d, 20. c Plan testu Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna zad. (mierzone osignicia ucznia) celu wymagaD odpowiedz Okre[li zasady oceny jako[ci matek 1 C PP a pszczelich Okre[li optymalne warunki wychowu 2 B P b matek pszczelich Oceni czynniki wpBywajce na jako[ 3 C PP d matek pszczelich Okre[li wag czynników 4 wpBywajcych na jako[ matek D PP a pszczelich Dobra sposób oznakowania matki 5 B P b pszczelej  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 17 Dobra sprzt pasieczny do 6 B P a wykonywanej czynno[ci Okre[li najbardziej odpowiedni por 7 B P b wychowu matek Oceni czynniki wpBywajce 8 niekorzystnie na warunki wychowu C PP b matek pszczelich 9 Okre[li termin izolacji mateczników B P a 10 Nazwa sprzt widoczny na rysunku A P d Wybra sposoby naturalne 11 C PP a pozyskiwania matek pszczelich Okre[li przeznaczenie ulików 12 B P b weselnych Dobra czynno[ci podczas wychowu 13 C PP b matek pszczelich Nazwa okre[lony zabieg w rodzinie 14 A P d pszczelej Okre[li miejsce unasieniania si 15 C PP d matek pszczelich 16 Oceni wygld larwy pszczelej B P d Okre[li sposób wykonania 17 B P b znakowania matki pszczelej Okre[li wiek matki pszczelej do 18 B P d zabiegu sztucznej inseminacji Okre[li sposób postpowania 19 z matkami po zabiegu sztucznej D PP d inseminacji Oceni sposób poddawania matki 20 B P c pszczelej  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 18 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jednotygodniowym. 2. Przygotuj odpowiedni liczb testów 3. Zapewnij samodzielno[ podczas rozwizywania zadaD. 4. Przed rozpoczciem testu przeczytaj uczniom instrukcj dla ucznia 5. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. 6. Wszelkie wtpliwo[ci wyja[nij. 7. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwa\nie instrukcj. 2. Zapoznaj si z zestawem zadaD testowych. 3. Udzielaj odpowiedzi tylko na zaBczonej karcie odpowiedzi, wstawiajc w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyBki nale\y bBdn odpowiedz zaznaczy kóBkiem, a nastpnie ponownie zaznaczy odpowiedz prawidBow. 4. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi. 5. Test zawiera 20 zadaD, do ka\dego zadania doBczone s 4 mo\liwo[ci odpowiedzi. Tylko jedna jest prawdziwa. 6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz miaB satysfakcj z wykonanego zadania. 7. Kiedy udzielanie odpowiedzi bdzie Ci sprawiaBo trudno[, wtedy odBó\ jego rozwizanie na pózniej i wró do niego kiedy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwizanie testu masz 40 minut. Powodzenia! MateriaBy dla ucznia:  instrukcja,  zestaw zadaD testowych,  karta odpowiedzi. ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Jako[ matki pszczelej po wygryzieniu ocenia si na podstawie a) masy ciaBa. b) barwy pancerza. c) ilo[ci rurek jajnikowych. d) indeksu kubitalnego. 2. Optymaln temperatur wychowu matek pszczelich jest a) 31 32°C. b) 33 35°C. c) 36 37°C. d) 38 39°C.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 19 3. Najlepsze jako[ciowo matki uzyskuje si z a) larw trzydniowych b) larw dwudniowych. c) larw jednodniowych. d) jaj. 4. Jako[ mBodych matek pszczelich najbardziej zale\y od a) odpowiednio przygotowanej i stanu rodziny wychowujcej. b) ilo[ci larw w rodzinie wychowujcej. c) trutni unasieniajcych matk. d) odpowiednich warunków klimatycznych. 5. W 2007 roku matki s znakowane znaczkiem o barwie a) biaBej. b) \óBtej. c) czerwonej. d) zielonej. 6. Startboksy sBu\ do a) przyjmowania larw matecznych. b) wychowu matek pszczelich. c) zapewnia mBodym matkom odpowiednich warunków wychowu. d) odizolowania pszczóB z rodzin pszczelich. 7. Najbardziej odpowiedni por wychowu matek pszczelich jest a) wczesna wiosna. b) wczesne lato. c) wczesna jesieD. d) pózna jesieD. 8. Przyczyn zmniejszonej ilo[ci odcignitych mateczników mo\e by a) zbyt du\a ilo[ karmicielek w rodzinie wychowujcej, b) zaBamanie si pogody i ochBodzenie. c) umiarkowany po\ytek. d) nadmiar wilgotno[ci. 9. Najwcze[niejszym terminem izolacji matecznków jest a) 9 dzieD rozwoju matki. b) 11 dzieD rozwoju matki. c) 14 dzieD rozwoju matki. d) 16 dzieD rozwoju matki 10. Na rysunku przedstawiono a) urzdzenie do nakBadania ciasta miodowo-cukrowego. b) chwytak do matek. c) klateczk do izolacji mateczników. d) tulejk do znakowania matek.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 20 11. W naturalny sposób mo\na pozyskiwa matki pszczele a) z mateczników rojowych. b) poddajc Bukowato podcity plaster. c) izolujc mateczniki. d) z odkBadów. 12. Ulik weselny sBu\y do a) przetrzymywania matek z trutniami. b) przetrzymywania matek do momentu rozpoczcia czerwienia. c) odchowywania czerwiu. d) przyjcia mBodych matek przez pszczoBy. 13. Podczas histolizy larw matecznych nale\y a) zaizolowa mateczniki. b) nie wykonywa \adnych czynno[ci. c) skontrowa rodzin wychowujc. d) ociepli rodzin wychowujc. 14. Osierocenie rodziny wychowujcej to a) zabranie trutni. b) zabranie mateczników. c) zabranie czerwiu otwartego. d) zabranie matki. 15. Miejscem unsieniania si matek pszczelich jest: a) pasieczysko. b) trutowisko. c) gniazdo rodziny pszczelej. d) miejsce gromadzenia si trutni. 16. Widocznym objawem linienia u larwy jest a) zwinite ciaBo. b) barwa \óBta oskórka. c) wyprostowane ciaBo. d) matowy naskórek 17. Podczas znakowania matki pszczelej mo\na j przytrzyma za a) odwBok, b) tuBów, c) skrzydeBka, d) odnó\a. 18. Sztucznie inseminowane matki s w wieku a) 3 dni, b) 4 dni, c) 5 dni, d) 7 dni.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 21 19. Matki po zabiegu sztucznej inseminacji powinny a) pozostawione same w spokoju. b) od razu poddane do rodziny pszczelej. c) przechowywane w klateczce towarzystwie trutni. d) przechowywane w klateczce w towarzystwie mBodych robotnic. 20. Najmniej ryzykown metod poddawania matek pszczelich jest a) przez wylotek. b) bezpo[rednio na plaster. c) pod izolator. d) sterroryzowanym pszczoBom.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 22 KARTA ODPOWIEDZI Imi i nazwisko.......................................................................................... Organizowanie wychowu matek pszczelich Zakre[l poprawn odpowiedz. Nr Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem:  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 23 TEST 2 Test dwustopniowy do jednostki moduBowej  Organizowanie wychowu matek pszczelich Test skBada si z 20 zadaD wielokrotnego wyboru, z których: - zadania 1, 3, 5, 6, 8, 9, 10, 12, 14, 17, 19, 20 s z poziomu podstawowego, - zadania 2, 4, 7, 11, 13, 15, 16, 18 s z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadaD: 0 lub 1 punkt Za ka\d prawidBow odpowiedz uczeD otrzymuje 1 punkt. Za zB odpowiedz lub jej brak uczeD otrzymuje 0 punktów. Proponuje si nastpujce normy wymagaD  uczeD otrzyma nastpujce oceny szkolne: - dopuszczajcy  za rozwizanie co najmniej 8 zadaD z poziomu podstawowego, - dostateczny  za rozwizanie co najmniej 12 zadaD z poziomu podstawowego, - dobry  za rozwizanie 15 zadaD, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego, - bardzo dobry  za rozwizanie 18 zadaD, w tym co najmniej 6 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. b, 5. c, 6. c, 7. d, 8. a, 9. c, 10. b, 11. b, 12. d, 13. a, 14. d, 15. d, 16. a, 17. d, 18. a, 19. a, 20. c. Plan testu Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna zad. (mierzone osignicia ucznia) celu wymagaD odpowiedz Opisa stany rodziny pszczelej, 1 w których pszczoBy zakBadaj B P a mateczniki Okre[li optymalne uBo\enie gniazda 2 C PP a rodziny wychowujce Okre[li wBa[ciw [rednic miseczek 3 matecznikowych czynniki wpBywajce A P b na jako[ matek pszczelich Okre[li wygld przyjtej i 4 C PP b zaakceptowanej larwy matecznej Dobra sposób oznakowania matki 5 B P c pszczelej Okre[li stadia rozwoju matek 6 A P c pszczelich Dobra odpowiednie podBo\e do 7 C PP d przekBadania larw  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 24 Opisa sposób izolowania 8 C P a mateczników 9 Dobra termin izolacji mateczników B P c Scharakteryzowa metod wychowu 10 B P b matek pszczelich Okre[li przeznaczenie odkBadu 11 C PP b przyjmujcego Okre[li wpByw alkoholu na matki 12 C P d pszczele Okre[li powody niunasienienia si 13 D PP a matki pszczelej Okre[li ilo[ pszczóB wraz z matka 14 B P d podczas przesyBki Okre[li przeznaczenie 15 D PP d niewarto[ciowych matek Oceni wra\liwo[ larw na czynniki 16 C PP a zewntrzne Okre[li sposób nasiedlenia ulika 17 B P d weselnego Oceni metody poddawania matek 18 D PP a pszczelich Wybra odpowiedni pokarm dla 19 A P a pszczóB Okre[li sposób przetrzymywania 20 B P c matek pszczelich  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 25 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jednotygodniowym. 2. Przygotuj odpowiedni liczb testów 3. Zapewnij samodzielno[ podczas rozwizywania zadaD. 4. Przed rozpoczciem testu przeczytaj uczniom instrukcj dla ucznia 5. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. 6. Wszelkie wtpliwo[ci wyja[nij. 7. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwa\nie instrukcj. 2. Zapoznaj si z zestawem zadaD testowych. 3. Udzielaj odpowiedzi tylko na zaBczonej karcie odpowiedzi, wstawiajc w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyBki nale\y bBdn odpowiedz zaznaczy kóBkiem, a nastpnie ponownie zaznaczy odpowiedz prawidBow. 4. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi. 5. Test zawiera 20 zadaD, do ka\dego zadania doBczone s 4 mo\liwo[ci odpowiedzi. Tylko jedna jest prawdziwa. 6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz miaB satysfakcj z wykonanego zadania. 7. Kiedy udzielanie odpowiedzi bdzie Ci sprawiaBo trudno[, wtedy odBó\ jego rozwizanie na pózniej i wró do niego kiedy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwizanie testu masz 40 minut. Powodzenia! MateriaBy dla ucznia:  instrukcja,  zestaw zadaD testowych,  karta odpowiedzi. ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. PszczoBy zakBadaj mateczniki ratunkowe w sytuacji, gdy a) rodzina straci matk. b) matka wyleci z rojem. c) matka czerwi trutowo. d) matka nie czerwi. 2. Bezpo[rednio przy ramce hodowlanej z przeBo\onymi larwami w rodzinie wychowujcej powinien si znajdowa a) plaster z czerwiem otwartym. b) plaster z czerwiem krytym. c) plaster z pierzg. d) plaster z miodem.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 26 3. Optymalna [rednica miseczek matecznikowych to a) 7,5 8 mm. b) 8,5 9 mm. c) 9,5 10 mm. d) 10,5 11 mm. 4. Podczas kontroli przyjcia larw zaakceptowan larw poznajemy po a) bByszczcym oskórku. b) obfitym podlaniu jej mleczkiem. c) zainteresowaniu pszczóB matecznikiem. d) Zacztku budowy plastra na mateczniku. 5. W 2008 roku matki s znakowane znaczkiem o barwie a) biaBej. b) \óBtej. c) czerwonej. d) zielonej. 6. Histoliza u larw matek pszczelich zachodzi a) w 3 dniu rozwoju. b) w 9 dniu rozwoju,. c) w 11 dniu rozwoju, d) w 14 dniu rozwoju. 7. Najlepszym podBo\em do przekBadania larw jest a) woda. b) woda z miodem. c) mleczko spod starszych larw ni\ 12 godzinne. d) mleczko starszych larw 12 godzinnych. 8. Izolacja matecznika polega na a) umieszczeniu matecznika w klateczce, b) wyjciu mateczników z rodziny wychowujcej. c) przeBo\eniu matecznika do odkBadu. d) przeBo\eniu matecznika do nukleusa. 9. Ostatecznym terminem izolacji mateczników jest a) 9 dzieD rozwoju matki. b) 11 dzieD rozwoju matki. c) 14 dzieD rozwoju matki. d) 16 dzieD rozwoju matki 10. Metoda Jentera wychowu matek pszczelich wymaga a) u\ycia startera. b) u\ycia specjalnej ramki plastikowej. c) poddania Bukowato podcitego plastra. d) cieplarki do inkubacji mateczników.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 27 11. Startboks sBu\y do a) wychowu matek pszczelich. b) przyjcia larw matecznych. c) zapocztkowania wychowu. d) karmienia pszczóB wychowujcych. 12. Stosowanie alkoholu podczas poddawania matki pszczelej ma na celu a) odwrócenia uwagi pszczóB. b) sterroryzowanie pszczóB. c) odurzenie pszczóB. d) wyrównanie zapachów. 13. Najczstsz przyczyn nieunasienienia si matki pszczelej jest a) zBa pogoda. b) brak trutni. c) brak po\ytku. d) zbyt du\a konkurencja matek. 14. W klateczce wysyBkowej matce powinno towarzyszy a) 1 2 pszczoBy. b) 3 4 pszczóB. c) 5 7 pszczóB. d) 8 10 pszczóB. 15. Matki w ulikach weselnych, które zaczBy czerwi trutowo nale\y a) podda do rodziny pszczelej. b) sztucznie unasieni. c) ponownie podda do nukleusu. d) zlikwidowa. 16. Podczas linienia przekBadana larwa mateczna jest szczególnie wra\liwa na a) uszkodzenia mechaniczne. b) chBód. c) wyschniecie. d) gBód 17. Nasiedlanie ulików weselnych polega na a) osadzeniu w nim roju. b) wykonaniu odkBadu. c) wpuszczeniu pszczóB. d) nasypaniu pszczóB wraz z matk. 18. Najbardziej zawodn metod poddawania matki pszczelej do rodziny jest a) na plaster. b) w sztucznym mateczniku. c) z odkBadem. d) pod izolator.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 28 19. Najcz[ciej stosowanym pokarmem do ulików weselnych jest a) ciasto miodowo cukrowe. b) syta. c) syrop. d) miód. 20. Po wygryzieniu si mBodych matek mo\emy je przetrzymywa cieplarce bez towarzystwa pszczóB a) do 1 godziny. b) do 5 godzin. c) do 12 godzin. d) do 24 godzin.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 29 KARTA ODPOWIEDZI Imi i nazwisko.......................................................................................... Organizowanie wychowu matek pszczelich Zakre[l poprawn odpowiedz. Nr Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem:  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 30 7. LITERATURA 1. Gromisz M.: Wychów matek pszczelich na wBasne potrzeby. Sdecki Bartnik, Nowy Scz 1999 2. Ostrowska W.: Gospodarka pasieczna. Wyd. V. Sdecki Bartnik, Nowy Scz 1998 3. Pidek A.: Metody wychowu matek pszczelich. Sdecki Bartnik, Nowy Scz 1999 4. Prabucki J. (red.): Pszczelnictwo. Albatros, Szczecin 1998 5. Praca zbiorowa: Hodowla pszczóB. PWRiL, Warszawa 1996  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 31

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
17 Organizowanie wychowu matek pszczelich
Prowadzenie wychowu matek pszczelich
Prowadzenie wychowu matek pszczelich
17 Organizowanie pracy w pracowni terapii zajęciowej
17 Organizowanie procesu produkcyjnego w przedsiębiorstwie
Mleczko pszczele na wzmocnienie organizmu
Społeczne uwarunkowania organizacji i kierowania procesami opiekuńczo wychowawczymi(1)
Organizowanie opieki nad dzieckiem w placówkach opiekuńczo wychowawczych
informacje dotyczce wychowania przedszkolnego prawo organizacja problemy
dysleksja organizacja pomocy w szkole
04?che Organization
Cin 10HC [ST&D] PM931 17 3
chemia organiczna2
00 Notatki organizacyjne
CELE WYCHOWANIA MUZYCZNEGO

więcej podobnych podstron