Koncepcja stosunków międzyludzkich opiera się na trzech założeniach dotyczących motywowania10:
1. wydajność pracowników nie zależy wyłącznie od motywacji materialnej; na nastawienie do wykonywanych obowiązków znacząco wpływa stosunek do przełożonych i kolegów, i wynikające z tych kontaktów samopoczucie;
2. kontakty z innymi mają zawsze wpływ na postępowanie pracownika, dlatego nie można analizować jego zachowań w oderwaniu od jego powiązań społecznych;
3. specjalizacja w wykonywaniu zadań prowadzi zawsze do znużenia, zniechęcenia i wywołuje u pracownika poczucie monotonii.
Koncepcja Mayo akcentuje potrzeby społeczne pracowników (poczucie przynależności do zespołu pracowniczego i uczestnictwo w jego działalności) i ich chęć bycia przydatnym dla organizacji, co okazało się ważniejsze niż motywacja ekonomiczna. Każdy pracownik chce uchodzić za ważnego i użytecznego, znacząco przyczyniać się do sukcesu swojej organizacji. Uznając istnienie potrzeb społecznych oraz zapewniając pracownikom poczucie przydatności i znaczenia, można ich odpowiednio motywować1 2.
Krytyka koncepcji Humań Relations
Kierując się powyższymi założeniami dawano pracownikom pewien zakres samodzielności i niezależności w wykonywaniu codziennych obowiązków, mogli oni zgłaszać własne propozycje dotyczące wykonywania zadań, dostarczano im więcej informacji o zamiarach i decyzjach kierownictwa, zwrócono większą uwagą na nieformalne grupy powstające w obrębie oficjalnej struktury. Współcześnie, niektóre działania są pozostałością tej koncepcji, np. skrzynki wniosków, biuletyny wewnętrzne, okresowa rotacja itp.
Jednak i ta koncepcja nie była pozbawiona błędów. Zarzucano jej, że zmieniła wyłącznie formę oddziaływania, a nie sposób myślenia o pracownikach. Celem jej było także, podobnie
UNIA EUROPEJSKA
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY
10 Penc I., op. cit.
Penc I., op. cit.
^ KAPITAŁ LUDZKI