3685665522

KANCELARIA PREZESA RADY MINISTRÓW

2.2. Ratyfikowana umowa międzynarodowa

Wśród umów międzynarodowych należy wyróżnić umowy ratyfikowane oraz nieratyfikowane. Źródłem prawa powszechnie obowiązującego są wyłącznie ratyfikowane umowy międzynarodowe. Ratyfikacja może odbyć się w dwojaki sposób:

> za zgodą wyrażoną w ustawie (art. 89 ust. 1 Konstytucji);

> po zawiadomieniu Sejmu przez Radę Ministrów w trybie tzw. małej ratyfikacji (art. 89 ust. 2 Konstytucji).

Szczególna procedura ratyfikacyjna została przewidziana w art. 90 Konstytucji. Dotyczy ona sytuacji, które wiążą się z przekazywaniem niektórych kompetencji organów państwowych na rzecz organizacji międzynarodowej lub organu międzynarodowego.

Umowy międzynarodowe ratyfikuje Prezydent. W myśl art. 91 ust. 2 Konstytucji umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą.

2.3. Prawo Unii Europejskiej

Od 1 maja 2004 r. częścią systemu prawa obowiązującego w Polsce stało się prawo Unii Europejskiej. Prawo UE dzieli się na dwie główne kategorie: prawo pierwotne oraz prawo pochodne. Do aktów prawa pierwotnego, powstających w drodze umów międzynarodowych, zaliczają się przede wszystkim Traktat o Unii Europejskiej oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Natomiast podstawowe rodzaje aktów prawa pochodnego UE, przyjmowanych przez instytucje UE (Parlament Europejski, Radę i Komisję Europejską) to:

> rozporządzenie - ma zasięg ogólny, wiąże w całości oraz jest bezpośrednio i jednolicie stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE;

> dyrektywa - wiąże każde państwo członkowskie UE, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków;

> decyzja - wiąże w całości, a jeżeli wskazuje adresatów, to wiąże tylko tych adresatów.

W myśl art. 91 ust. 3 Konstytucji aktom prawa pochodnego UE przysługuje pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

2.4. Ustawa

Ustawa jest to akt normatywny o charakterze ogólnym i abstrakcyjnym, uchwalany przez parlament w określonym przepisami trybie ustawodawczym.

Zakres regulacji ustawy, czyli jej zakres materialny, jest nieograniczony. W drodze ustawy muszą być normowane te materie, dla których taką formę przewidziano w Konstytucji. Konstytucja nie pozwala na regulowanie pewnych kwestii w sposób inny aniżeli w drodze ustawy (np. art. 31 ust. 3 Konstytucji przewiduje wyłączność ustawy dla określania statusu jednostki w państwie, art. 217 Konstytucji nakazuje określać niektóre kwestie podatkowe tylko w drodze ustawy). W formie ustawy muszą być również regulowane te materie, które do tej pory były przedmiotem przepisów ustawowych.

KAPITAŁ LUDZKI^

FUNDUSZ SPOŁECZNY