jasne zasady regulujące współżycie pracowników w organizacji (brak samowoli kierowniczej, sprawiedliwe rozpatrywanie skarg itp.).23
Potrzeba bezpieczeństwa ujawnia się szczególnie w sytuacjach kryzysowych, gdy gwarancje utrzymania zatrudnienia i danej pozycji ulegają zachwianiu. Pracownikom towarzyszy wtedy ciągła obawa i napięcie, że mogą stracić wykonywaną pracę. Także sytuacje nowe i nieznane rodzą niepewność, a czasami lęk uaktywniając potrzebę bezpieczeństwa, np. nowoprzyjęty pracownik, szczególnie będąc na okresie próbnym, odczuwa niepewność, czy uda mu się wykazać, że jest w danej instytucji niezbędny, i że umie podołać powierzonym mu obowiązkom lub starszy pracownik, którego organizacja przechodzi okres reorganizacji, czuje się zagrożony, ponieważ nie jest pewien jak będzie oceniona jego przydatność zawodowa i kwalifikacje.
Potrzeby przynależności i akceptacji (zwane również afiliacyjnymi) związane są ze społeczną naturą człowieka, który rozwija się i działa poprzez kontakty z innymi ludźmi. Potrzeby te uzewnętrzniają się w chęci człowieka przynależenia do różnych grup, nawiązywania trwałych, uczuciowych więzi z innymi ludźmi, przebywania w ich towarzystwie i współpracy, uzyskiwania od nich aprobaty i miłości. Niezaspokojenie tych potrzeb prowadzi do różnych zaburzeń emocjonalnych.
W szczególnych przypadkach może pojawić się poczucie wyobcowania i odtrącenia, niekiedy także neurozy, co zawsze negatywnie wpływa na funkcjonowanie człowieka. Podjęcie pracy jest bardzo ściśle powiązane z tego typu potrzebami. Spędzając w miejscu pracy około 8 godzin dziennie każdy pracownik chce, by jego kontakty z innymi były dla niego satysfakcjonujące. Bardzo często zdarza się również, że ktoś zmienia miejsce pracy ze względu na niezrealizowaną potrzebę afiliacji. Związek pomiędzy jakością stosunków międzyludzkich w organizacji a fluktuacją pracowników potwierdzają badania - im ta jakość jest wyższa, tym mniejsza jest fluktuacja. Poza tym grupy, które charakteryzują się słabymi
UNIA EUROPEJSKA
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY
^ KAPITAŁ LUDZKI