2808185495

REGULACJA DWUSTAWNA

Stosuje się kilka podziałów klasyfikacyjnych układów automatycznej regulacji (UAR). Do najczęściej stosowanych należą podział ze względu na zadanie układu oraz podział ze względu na sposób działania elementów układu.

Ze względu na sposób działania UAR można podzielić na: układy o działaniu ciągłym, układy o działaniu nieciągłym.

W układach o działaniu ciągłym wszystkie elementy układu działają w sposób ciągły w czasie i poziomie. Oznacza to, że wszystkie sygnały są funkcjami ciągłymi i mogą przybierać każdą wartość (od najmniejszej do największej), znajdującą się w normalnym obszarze ich zmienności.

Układy o działaniu nieciągłym (dyskretnym) zawierają przynajmniej jeden element o działaniu dyskretnym w czasie lub poziomie. Sygnały wyjściowe (lub wejściowe) tych elementów mogą przyjmować tylko niektóre, wybrane wartości lub występują tylko w wybranych chwilach czasu. Przykładem układów o działaniu nieciągłym są układy regulacji dwustawnej.

Wielkość wyjściowa regulatora w dwustawnych UAR może przyjmować tylko dwie wartości: maksymalną i minimalną. Taki regulator nazwano regulatorem dwustawnym. Prostota i taniość regulatorów dwustawnych zadecydowały o ich powszechnym zastosowaniu, ograniczonym jednak do obiektów, w których dopuszczalne są periodyczne zmiany wielkości regulowanej, wynikające z dwustawnego działania regulatora. Regulacja dwustawna jest najczęściej stosowana w układach regulacji temperatury.

7.1. Budowa dwustawnych regulatorów temperatury

Regulatory dwustawne można podzielić pod względem konstrukcji na dwie grupy. Pierwsza grupa to regulatory z zestykami przełączanymi bezpośrednio przez czujnik (termometry stykowe). Drugą grupę stanowią regulatory dwustawne z pośrednim przełączaniem zestyku.

7.1.1. Regulatory dwustawne z zestykami przełączanymi bezpośrednio przez czujnik

Przykładem regulatora dwustawnego z zestykiem przełączanym bezpośrednio przez czujnik jest termometr rtęciowy kontaktowy (rys.7.1.).

Rys. 7.1. Termometr kontaktowy rtęciowy (opis w tekście)

Do zbiornika rtęci 1 zatopiono na trwałe elektrodę 2. W rurce 3 znajduje się ruchoma elektroda 4 połączona z nakrętką 5. Pokręcając śrubą 6 za pomocą magnesu zewnętrznego 7, przesuwamy elektrodę 4, co zmienia wartość zadaną. Ze względu na małą obciążalność zestyku, elektroda 4 - rtęć, termometr kontaktowy współpracuje zwykle z przekaźnikiem pośredniczącym. Zetknięcie słupka rtęci z elektrodą nastawną 4 powoduje zamknięcie obwodu zasilania przekaźnika.

Wówczas jego zestyk rozwiemy wyłączy uzwojenie grzejne, np. pieca elektrycznego. W innych konstrukcjach zestyki mogą być uruchamiane bimetalem, dylatometrem itp.

7.1.2. Regulatory dwustawne z pośrednim przełączaniem

zestyku

wychyłowym oraz regulatory

W tej grupie regulatorów można wyróżnić regulatory z miemikie elektroniczne.

Regulatory z miernikiem wychyłowym

Przykładowe rozwiązanie takiego regulatora pokazano na rys. 7.2. Do wskazówki miliwoltomierza 1 zamocowano blaszkę 2 z cienkiej folii aluminiowej. Na obrotowym ramieniu 3 umieszczono opór fotoelektryczny i żarówkę. Jeżeli temperatura obiektu przekroczy temperaturę zadaną, to blaszka