3818438552

Akt normatywny

W dotychczasowych rozważaniach podkreślaliśmy, że w Polsce prawo jest wytworem działalności właściwych organów. Owocem szeroko rozumianej prawotwórczej działalności państwa są akty normatywne. Można je zdefiniować jako zbiór przepisów prawnych, uporządkowanych w oparciu o przyjęte założenia konstrukcyjne, wyrażających normy abstrakcyjne i generalne regulujące społecznie doniosłe kwestie. Cechą charakterystyczną aktów normatywnych (prawnych¹) odróżniających je od innych dokumentów jest to, że zawierają one wypowiedzi normatywne: nie opisują rzeczywistości a ustanawiają reguły pożądanego przez prawodawcę zachowania. Akty normatywne mogą mieć rozmaitą nazwę np. „ustawa”, „rozporządzenie”, „zarządzenie”, „dekret” Akty normatywne budowane są w oparciu o pewien ustalony schemat².

Ustawa zawiera tytuł, przepisy merytoryczne, przepisy o wejściu ustawy w życie. Ustawa zawiera także przepisy przejściowe lub dostosowujące oraz przepisy uchylające, jeżeli reguluje dziedzinę spraw uprzednio unormowaną przez inną ustawę. Poszczególne elementy ustawy zamieszcza się w następującej kolejności: ljtytuł;

2) przepisy merytoryczne ogólne i szczegółowe;

3) przepisy zmieniające;

4) przepisy przejściowe i dostosowujące;

5) przepisy uchylające, przepisy o wejściu ustawy w życie oraz przepisy o wygaśnięciu mocy obowiązującej ustawy (przepisy końcowe).

Określenie przedmiotu ustawy, tj. zakresu spraw przez nią regulowanych może być opisowe - rozpoczynające się od przyimka "o", pisanego małą literą bądź rzeczowe -

rozpoczynające się od wyrazów "Kodeks....", "Prawo......" albo "Ordynacja..." pisanych

wielką literą, w przypadku gdy ustawa wyczerpująco reguluje obszerną dziedzinę spraw.

Bez wątpienia kluczową częścią ustawy i racją jej ustanowienia są przepisy merytoryczne, które wyrażają poszczególne elementy normy prawnej.

Z kolei przepisy zmieniające są zamieszczane w ustawie z tego powodu, że wydanie nowej ustawy implikuje konieczność nowelizacji już obowiązujących aktów prawnych by nowe regulacje do siebie przystawały (były spójne).

1

   W literaturze przedmiotu pojęcie aktu prawnego występuje w szerokim znaczeniu i obejmuje również akt zawierający normy indywidualne i konkretne.

2

   Schemat ten określa rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 roku w sprawie „Zasad techniki” prawodawczej; Dz. U. Nr 100, poz. 908.