2808184753

Kant

J. Baszkiewicz F. Ryszka Historia doktryn politycznych i prawrrych., W. Tatarkiewicz Historia filozofii., źródła. (Uzasadnienie metafizyki moralności.).

Immanueł Kant urodził się w 1724, a zmarł w 1804. Rodzina jego była pochodzenia szkockiego. Filozof ten był jednak od początku związany z Królewcem, gdzie wykładał na uniwersytecie matematykę, przyrodoznawstwo, logikę, metafizykę. Jego żywot był wyjątkowo ustabilizowany, wręcz nudny, obarczony pedantyzmem, schematyką. Dopiero jako sześćdziesięcioletni człowiek ugruntował swoje wszystkie poglądy i ogłosił jej wyniki w Krytyce czystego rozumu. Otrzymywał propozycje objęcia katedr na uniwerkach w Niemczech, ale oferty te odrzucał, aby nie przeszkadzało mu nic w pracy naukowej. Wcześniej był raczej eseistą niż systematykiem. Niewątpliwie był rygoiystą. Swój żywot naukowy podzielił sam na: przedkrytyczny i krytyczny.

Stanowisko filozoficzne - główne motywy.

Na początku warto omówić jego ważne osiągnięcia, i usystematyzowanie wiedzy w przypadku zdań, osądów. Otóż w centrum zainteresowań znalazło się zagadnienie sądów syntetycznych a priori. Zresztą najważniejszym pytaniem stało się: na jakiej podstawie to, co w nas zowie się przedstawieniem, odnosi się do przedmiotu. Badania te nazwał transcendentalnymi - miały bowiem odnaleźć przedstawienia, które przekraczały granice podmiotu i stosują się do przedmiotu, takie, które przekraczają granice doświadczenia. Badania te były dla Kanta najważniejsze dla całej filozofii poznania, toteż utarła się i inna nazwa - krytycznej filozofii.

Podstawą badań filozoficznych Kanta była swoista "naduczciwość poznawcza", która polegała na nieprzyjmowaniu żadnych wstępnych założeń oraz na przeglądzie i krytycznej ocenie dotychczasowych osiągnięć filozofii. Podejście takie Kant nazywał "transcendentalnym", gdyż polegało na oderwaniu się od wszelkich wstępnych założeń i obiektywnej analizie samych struktur poznania z pozycji "transcendentalnej" czyli "na zewnątrz". Nic więc dziwnego, że największym dokonaniem Kanta było przenicowanie dotychczasowych koncepcji w dziedzinie teorii poznania oraz wprowadzenie zupełnie nowych, rewolucyjnych pomysłów w tej dziedzinie, aczkolwiek zajmował się on też teorią bytu i etyką.

Kant zaczął od dodania do starej Arystotelesowskiej teorii logiki nowego podziału stwierdzeń zwanych sądami (czyli takich stwierdzeń, które ze zbioru wielu różnych możliwości wybierają jedną). W związku z tym Kant przeprowadził dwojaki podział sądów: uzyskane na podstawie doświadczenia - sądy empiryczne, oraz sądy niezależne od doświadczenia -sądy    a p r i o r i .Te drugie są niezależne od doświadczenia, zaś ich jedynymi

cechami były niewątpliwie: konieczność oraz powszechność. Kant mniemał, że skoro ludzkość posiada takowe, to należy je teoretycznie uzasadnić. Sądy empiryczne są bardziej wątpliwe, ponieważ Kant uważał, że doświadczenie nigdy nie daje sądom właściwej powszechności, natomiast i tak muszą być poparte rozumem,

Kant wprowadził także inny podział, na sądy analityczne oraz syntetyczne. Sądy analityczne to takie, które w orzeczeniu wypowiadają tylko to, co jest zawarte w podmiocie, to co leży w definicji podmiotu. Natomiast sądy syntetyczne wypowiadają w orzeczeniu to, co w podmiocie się nie zawiera. Słowem; sądy analityczne objaśniają wiedzę, natomiast sądy syntetyczne wiedzę rozszerzają. Analityczne sądy są zawsze a priori, ponieważ do rozczłonkowania pojęcia nie potrzeba doświadczenia. Natomiast sądy syntetyczne mogą być a posteriori, a także a priori. Najbardziej zagadkowo przedstawiały się

1