2808185048

OŚWIADCZENIE WOLI

To takie zachowanie człowieka, które wyraża dostatecznie zamiar (wolę) wywołania skutku prawnego, tj. ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku cywilnoprawnego.

Według art. 60 KC wola osoby dokonującej czynności prawnej wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wole w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli)".

Na oświadczenie woli składa się:

akt woli (tzw. wola wewnętrzna - proces powstawania decyzji),

- przejaw (oświadczenie) woli (tzw. wola zewnętrzna) - uzewnętrznienie tej decyzji.

W doktrynie wysuwane były różne koncepcje rozwiązania problematyki niezgodności pomiędzy aktem a przejawem woli.

a)    teoria woli - XIX w. Koncepcja szkoły pandektystów niemieckich (Savigny), nakazująca rozstrzygać wątpliwości na korzyść aktu woli; w razie sprzeczności czynności prawna była bezwzględnie nieważna,

b)    teoria oświadczenia - decydujący walor miała treść złożonego oświadczenia (tak jak było ono rozumiane przez typowego człowieka),

c)    teoria zaufania - XX w. Koncepcja zakładająca, iż w razie niezgodności woli wewnętrznej z jej przejawem decydujące znaczenie przypisywać temu ostatniemu elementowi tylko wtedy, gdy wymaga tego wzgląd na zaufanie odbiorcy oświadczenia woli (np. testament).

Obecnie w nauce polskiej dominuje pogląd, że decydujące znaczenie ma właśnie oświadczenie woli. Rozstrzygnięcie konfliktu na korzyść elementu aktu woli może mieć miejsce tylko w przypadkach przewidzianych przez ustawę (np. testament - art. 948 KC). Pogląd ten opiera się na założeniu, iż prawo wiąże skutki prawne przede wszystkim z zachowaniem się człowieka, a tylko wyjątkowo uwzględnia pewne elementy psychiczne nie ujawnione na zewnątrz (odmiennie Z. Radwański - w tzw. nurcie obiektywizującym na podstawie art.65 KC).

Od oświadczeń woli należy odróżniać:

a)    oświadczenia wiedzy - np. zawiadomienie o wadzie fizycznej rzeczy,

b)    przejawy uczuć - np. przebaczenie.

Maja one wprawdzie charakter zdarzeń prawnych wywołujących skutki prawne, ale określonych w ustawie i niezależnie od woli podmiotu działającego.