4672949075

384 XX WIEK

WIELKA BRYTANIA

384 XX WIEK

«<wr rówocAi

*v> »j

PAŃSTWO

VICHY

", SZWAJCARIA

L-A/h

WŁOCHY

mUrotntn*tk<i< MMw

.~,t/    .

B-m*.

L-U*M-tv9

H-HNMi

n«m«ck<l>au*r*Cu1M0>0ku

MiKagnu

M mm -    w~*w. f.*V>

Atak niemiecki na Belgię. Holandię. Luksemburg i Francję w 1940 r.

■ ZAJĘCIE PAŃSTW BAŁTYCKICH I BESARABII PRZEZ ZSRR

Po klęsce Polski w 1939 r. Stalin narzucił traktaty państwom bałtyckim: Estonii (29IX). Łotwie (5 X) i Litwie (10 X). Przewidywały one możliwość stacjonowania Armii Czerwonej na terenie republik oraz przekazanie Wilcńszczyzny Litwie. W VI 1910 r. pod pretekstem niewypeb niania |>ostanowicń sojuszniczych Armia Czerwona wkroczyła na tereny republik bałtyckich. 21 VII odbyły się ..kontrolowane" wybory, w efekcie których Litwa. Łotwa i Estonia ogłoszone zostały Socjalistycznymi Republikami Radzieckimi, a w sierpniu 19-10 r. weszły w skład ZSRR.

26 VI 1910 r. ZSRR zażądał od Rumunii zwrotu ziem rzekomo zagarniętych po I wojnie światowej, północnej Bukowiny i Besarabii. i dokonał ich aneksji. Rumunia wkrótce utraciła również Dobrudzę na rzecz. Bułgarii oraz. Siedmiogród, który przejęły Węgry.

■ BITWA O ANGLIĘ (8 VIII-6 X 1940)

Miała być wstępem do niemieckiej inwazji na Wyspy Brytyjskie (operacja Scclowc - Lew Morski). Celem było zapewnienie panowania w powietrzu przed planowanym desantem. 8 VIII 1940 r. rozpoczęły się naloty na lotniska brytyjskie, a od 19 VIII również na cele cywilne (m.in. Londyn). W odwecie nastąpił nalot brytyjski na Berlin. Królewskie Siły Powietrzne RAF dowodzone były przez marszałka lotnictwa Hugha Dowdinga. Luftwalfe (dowódca Herman Goring) ponosiło ogromne straty, których przemysł nic był w stanie nadrobić (do X 1910 r. z 3264 maszyn stracili 1733). W związku z tym 6 X zapadła decyzja o rezygnacji z masowych nalotów i planowanej inwazji na rzecz nocnych bombardowań miast. 14 listopada jedno z nich całkowicie zniszczyło miasto Covcntry. W bitwie o Anglię widoczny był udział polskich dywizjonów myśliwskich (302.303) i bombowych (300 i 301). Bitwa o Anglię spowodowała duże straty wśród ludności cywilnej. Anglicy w czasie nalotów wykorzystywali radar. W październiku 1910 r. Hitler wycofał się z planów zajęcia Wysp Brytyjskich, ale chciał poprzez blokadę odciąć Anglię od jej kolonii.

■ INWAZJA NA BAŁKANY (1940-1941)

28 X 1940 r. rozpoczęła się włoska agresja na Grecję, zakończona klęską i wycofaniem wojsk do Albanii. W grudniu 1940 r. oddziały greckie z pomocą Brytyjczyków wkroczyły do południowej Albanii. W międzyczasie porozumienia sojusznicze z państwami Osi podpisały kolejne kraje: Węgry (20 XI 1940). Rumunia (23 XI 1940). Słowacja (24 XI 1940). Bułgaria (I III 1941) oraz Jugosławia (25 III 1941).

27 III 1941 r. miał miejsce inspirowany przez Brytyjczyków przewrót w Jugosławii, który doprowadził do obalenia proniemieckiego rządu. Władzę objął niepełnoletni król Piotr II Karad/iordzicwicz.

6IV 1941 r. rozpoczęła się inwazja niemiecka na Grecję i Jugosławię. 12 kwietnia Niemcy zajęli Belgrad, do końca miesiąca opanowali lądową część Grecji. 20 V nastąpił niemiecki desant na Krecie, który zmusił Brytyjczyków do ewakuacji (30 V).

Na terenie części Jugosławii utworzono tzw. Niezależne Państwo Chorwackie na czele z wodzem usiaszów Antę Pavelicicm i kolaborancką Serbię (Milan Ncdic).

■ ATAK NA ZSRR I WIELKA WOJNA OJCZYŹNIANA (1941-1944)

22 VI 1941 r. nastąpiła niemiecka agresja na Związek Radziecki, która stanowiła początek Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Pokazała ona skalę nicprzygolowania Stalina sio wojny. W wyniku zaskoczenia i braków w armii spowodowanych przez czystki w latach trzydziestych wojska niemieckie szybko przesuwały się na Wschód. Po raz kolejny skutecznie zastosowano założenia wojny błyskawicznej (blitzkrieg), realizowane przez dywizje pancerne I le-inza Gudcriana. Udział po stronie niemieckiej wzięły oddziały rumuńskie, lińskie*, węgierskie, włoskie oraz oddziały ochotników z Belgii. Holandii. Francji oraz Hiszpanii.

Szybki marsz wojsk niemieckich spowodował, że do XII 1941 r. armia dotarła w rejon Moskwy, a już 18 IX 1941 r. rozpoczęła się blokada Leningradu (trwała 900 dni -do 18 I 1944 r.). Kosztowała ona życie ok. miliona ofiar wśród ludności cywilnej, a dostawy żywności organizowane były zimą przez zamarznięte jezioro Ladoga.