5020057982

ZAJĘCIA 8- PEDAGOGIKA POZYTYWIZMU WARSZAWSKIEGO

1. Główni przedstawiciele: Aleksander Świętochowski. Henryk Wemic. Piotr Chmielowski. Adolf Dygasiński. Bolesław Prus, Aniela Szycówna. S. Karpowicz.

ALEKSANDER HENRYK ŚWIĘTOCHOWSKI (1849-1936 albo 38)

•    Polski pisarz, filozof, historyk, aforysta. krytyk i publicysta polityczny. Jeden z najwybitniejszych twórców polskiego pozytywizmu. Jego pseudonim to: Władysław Okoński, Poseł Prawdy, O. Remus, Oremus, Liber, Gezyasz, Nauczyciel.

*    Studia na Wydziale Rlologiczno-Historycznym w Warszawskiej Szkole Głównej.

■ Studia w Lipsku, gdzie uzyskuje doktorat z filozofii.

*    Krótko pracował jako prywatny nauczyciel i tylko dwa lata zajmował się myślą pedagogiczną.

•    W 1871 roku rozpoczął działalność pisaiza-publicysty od współpracy z „Przeglądem Tygodniowynf’ (gdzie ukazywały się głośne artykuły programowe polityczne i społeczne). Był rzecznikiem młodych pozytywistów, pochwalał pracę u podstaw i ideę pracy organicznej.

•    W latach 1878-1902 redaktor „Nowin”. W 1881 r. założył tygodnik „Prawdci’, który redagował do roku 1902 (słynne felietony „Liberum veto”). W latach 1908-1912 wydawał miesięcznik „Kultura polska”, następnie „Humanista polski”. Współpracował też w „Myśli Narodowej’. Oprócz artykułów społeczno-politycznych i krytycznoliterackich pisywał tam również felietony pod pseudonimem Poseł Prawdy. Poza publicystyką uprawiał też twórczość dramaturgiczną i nowelistyczną.

■    W latach 1906-1913 założył i kierował Towarzystwem Kultury Polskiej. Był gorącym rzecznikiem postępu, oświaty, kultury, walczył o równe prawa dla kobiet, Żydów, zwalczał konserwatyzm, wstecznictwo i klerykalizm. Prowadził batalie o wolność myśli, laicyzację szkoły i innych instytucji życia społecznego, walczył z klerykalizmem, nietolerancją, fanatyzmem, bigoterią.

■    Sawę zyskał jako wybitny działacz społeczno-oświatowy, za największe dzieło swojego życia w tej dziedzinie uważał powstanie jeszcze pod rozbiorami szkół rolniczych w Gołotczyźnie i Bratnem. Należał do czołowych ideologów i przywódców pozytywizmu warszawskiego.

•    Od 1912 roku aż do śmierci mieszkał w Gołotczyźnie, gdzie związał się wspólną ideą i głębszym uczuciem osobistym z Aleksandrą Bąkowską. Oboje założyli tu dwie szkoły (działalność w zakresie oświaty ludu). W 1908 roku powstała szkoła dla dziewcząt pod nazwą „Ferma Praktyczna Gospodarstwa Domowego dla Dziewcząt”. Po kłopotliwych zabiegach 15 stycznia 1913 roku udało się otworzyć szkołę pod symboliczną nazwą „Bratne”. Według Świętochowskiego każdy wychowanek szkoły był „dla ziemi synem dla ludu bratem”. Rola Bąkowskiej w zorganizowaniu szkoły dla chłopców nie ograniczała się wyłącznie do oferowania ziemi. Fundatorka pomagała w budowaniu i zorganizowaniu szkoły. Natomiast Świętochowski przeznaczył na potrzeby szkoły nagrodę jubileuszową od Narodu, pieniądze uzyskane z Brzezin i swoje oszczędności. Nauka w obu szkołach była bezpłatna.

•    Swoje pedagogiczne poglądy opierał na psychologii i biologii (szczególnie genetyce). „O dziedziczności charakteru” - człowiek nie dziedziczy po swych przodkach gotowych skłonności i instynktów, lecz ich dyspozycje, których dalszy rozwój zależy od warunków życia i wpływów otoczenia - „O powstawaniu praw moralnych”. Śądził, że człowiek jest zdeterminowany przez swą naturę biologiczną i przez związki społeczne, a prawa moralne