5020058940

Psychologiczna ekspertyza sądowa w sprawach opiekuńczych

1)    Uregulowanie kontaktów dziecka z rodzicami po rozwodzie

2)    Ingerencja sądu w sprawowanie władzy rodzicielskiej

Sprawowanie władzy rodzicielskiej po rozwodzie

•    Art. 58 §1 k.r.o. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem... (Sąd uwzględnia porozumienia małżonków w tym zakresie, jeśli jest zgodne z dobrem dziecka).

•    Art. 59 §la k.r.o. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych uprawnień i obowiązków w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeśli przedstawili porozumienie i jest zasadne, że będą współdziałać w sprawach dziecka.

• Art. 106 k.r.o. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.

Syndrom oddzielenia od drugoplanowego opiekuna (Par en tal Alienation Syndrome -PAS)

Zespól alienacji rodzicielskiej (PAS) został odkryty przez R Gardnera i opisany jako zaburzenie występujące głównie w kontekście sądowej walki rodziców o przejęcie władzy rodzicielskiej. Oznacza zaburzenia prezentowane przez dziecko, które w sposób niesprawiedliwy i przesadzony jest angażowane przez głównego opiekuna w dewaluację i krytykę drugiego opiekuna. Zachowanie takie jest często podsycane przez członków dalszej rodziny.

Jak podaje A. Czerederecka (1999) zaburzenia te przyjmują następujące objawy w zachowaniu dziecka:

•    deprecjonowanie drugiego opiekuna (matki/ojca), znieważanie i poniżanie go w swoich wypowiedziach bez poczucia zakłopotania i winy;

•    izolowanie się bezpośrednie i pośrednie (odrzucanie prezentów, kartek z życzeniami nie przyjmowanie telefonów);

•    ślepe przejmowanie oskarżeń kierowanych przez „kochanego" opiekuna pod adresem drugiego (niemal zawsze tego, który nie pełni bezpośredniej opieki)

•    sztywność postaw, spostrzeganie rodziców w czarno-białych barwach.

Na pojawienie się i rozwój tego syndromu mają wpływ następujące działania ze strony głównego opiekuna:

•    „pranie mózgu" (drastyczne formy nastawiania dziecka przeciwko partnerowi);

•    szantaż emocjonalny i/lub materialny;

•    wymierzanie kar za okazywanie pozytywnych emocji wobec drugiego opiekuna;

•    przedstawianie drugiego opiekuna w skrajnie niekorzystnym świetle;

•    niedopuszczanie drugiego opiekuna do spotkań z dzieckiem (często w skrajnej formie);