Akt o charakterze jednostronnym, zewnętrznym, publicznoprawnym. Jest bo władcze jednostronne oświadczenie woli złożone przez organ. Przedmiotem oświadczenia woli jest podjecie rozstrzygnięcia, zagadnienia prawnego. Element kauzalności - związanie z konkretnym stanem faktycznym. Mamy tu do czynienia z określonym stanem prawnym. Działanie w celu podjęcia rozstrzygnięcia, wywołania określonego skutku prawnego, więc wywołuje skutek prawny w sposób bezpośredni. Musi być wskazany indywidualny adresat, nie może istnieć klasa pustostany, adresat musi istnieć, bo jeśli nie to nie ma tego aktu.
1. decyzja - akt merytorycznie rozstrzygający o przedmiocie postępowania, skutek materialny
2. postanowienie - przesądza o wszystkich zagadnieniach, które pojawiają się w trakcie postanowienia, np. postanowienie o zawieszeniu postępowania
3. [wyjątek] decyzja o umorzeniu postępowania jako bezprzedmiotowego - merytorycznie nie rozstrzyga; nie ma powagi rzeczy osądzonej, można ponownie wystąpić o rozstrzygnięcie, w przeciwieństwie do decyzji
4. [wyjątek] postanowienie kończące postępowanie - związane z zawarciem ugody przed organem administracji publicznej czyli postanowienia o zawarciu ugody - wywołuje ono takie same skutki jak decyzja
Akty nadzoru, akty niesformalizowane [s.z.], rozkaz, polecenie służbowe [s.w.], władztwo zakładowe - akt indywidualny np. termin komisa
Oraz
1. rzeczowe- treścią mogą być uprawnienia lub obowiązki ściśle związane z jakąś rzeczą osobiste - skierowane na osoby
2. samoistne (wiodące) - może funkcjonować w obrocie prawnym samodzielnie, niezależnie od tego czy funkcjonuje w obrocie jakiś inny akt
nlesamolstne (akcesoryjne) - związany z istnieniem w obrocie innego aktu prawnego, nie może samodzielnie funkcjonować npo. Rygor natychmiastowej wykonalności w odrębnym akcie
3. sformalizowane - forma uch została określona przez przepisy prawa np. pisemna decyzja ze wszystkimi potrzebnymi elementami (KPA) - data, nazwa organu, treść, uzasadnienie, podpis pracownika
niesformalizowane - nie ma podanej formy albo forma jest bardzo ogólna
4. formalne - ma cechy dokumentu, na którym zwykło się wyrażać treść aktów administracyjnych; akt w cięciu formalnym może zawierać wiele rozstrzygnięć materialnych np. zmiana imienia i nazwiska jednocześnie
materialne - za akt uznajemy każde rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego z zakresu administracji
5. deklaratoryjne - nie wprowadzają czegoś nowego do stosunku prawnego tylko stwierdzają, że prawo czy obowiązki ciążą na danej osobie, wprowadzają element pewności do obrotu, potwierdzają, że wystąpił stan faktyczny i prawodawca zawiązał z nim pewien skutek prawny, wywołuje skutki prawne wsteczne do momentu wystąpienia stanu faktycznego, z którym przewidziano związek
konstytutywne - mają tworzyć, kreować treść stosunku prawnego, tworzy się nowa sytuacja prawna, wywołuje tylko skutki na przyszłość
5. zależnie od instancji:
ostateczne - administracja w sposób definitywny, ostateczny wypowiedziała się, zapadło już rozstrzygnięcie w llinstancji, albo akty I instancji, gdy nie wniesiono środka zaskarżenia {14dni na odwołanie) nleostateczne - istnieje jeszcze możliwość wypowiedzenia się przez administracje, akty wydane w 1 instancji, co do których wniesiono odwołanie, a postanowienie II instancji jeszcze nie zapadło
6. prawomocne - posiadają przymiot prawomocności, gdy: nie skorzystano ze skargi do NSA, przepisy szczególne wyłączyły możliwość zaskarżenia do NSA, skarga została wniesiona i NSA wypowiedział się co do zgodności z prawem danego aktu; wbedy akt jest ostateczny i prawomocny.
nieprawomocne - tak długa jak istnieje możliwość odwołania to akt nie ma przymiotu prawomocności, to akt ostateczny, od którego można się jeszcze odwołać do sądu administracyjnego, są nieprawomocne do wyroku prawomocnego NSA
7. wykonalne - mógłby być przymusowo wykonany, można zmusić adresata do jego wykonania, można ukarać za niewykonanie; stają się takie z momentem, gdy staja się ostateczne, momentem wydania ich w II instancji; wyjątki: wcześniejsze uzyskanie wykonalności - * z chwilą objawienia stronie *organy mają obowiązek nałożenia na jakiś akt klauziii wykonalności * ze względu na ważny interes strony/społeczny można nadać rygor natychmiastowej wykonalności
niewykonalne - nie mogą być przymusowo wykonane
8. swobodne - podstawa prawna aktu administracyjnego jest sformułowana elastycznie, organ wydający akt może wybrać rozwiązanie optymalne w danej sytuacji faktycznej