6827068823

Podział mejotyczny

Interfaza

faza G1 - komórka rośnie i odżywia się po poprzednim podziale komórkowym. Można powiedzieć że komórka prowadzi swoje „normalne życie".

faza S - po zakończeniu procesów wzrostowych następuje synteza (replikacja) DNA. Z sześciu cząsteczek DNA w komórce powstaje dwanaście. Każda cząsteczka DNA „dzieli się" na dwie identyczne potomne cząsteczki nazywane siostrzanymi. Morfologicznie objawia się to powiększeniem wymiarów jądra. Jest to proces bardzo wyczerpujący dla komórki. Żeby zreplikować DNA musi ona wykorzystać dużo energii i materiałów budulcowych (trifosforanów nukleozydów), oraz wytworzyć wiele białek umożliwiających syntezę DNA (histony, polimerazy DNA, helikazy itd.). Bezpośrednio z fazy S komórka przechodzi do właściwej mejozy (nie ma tu fazy G2 jak w mitozie), oznacza to, że w trakcie fazy S musi dojść do ostatecznego przygotowania się

komórki do mejozy, np. następuje podział centrosomu.

Właściwa mejoza obejmuje dwa podziały jądra następujące po sobie. Czasami pomiędzy nimi wyróżnia się jeszcze krótka interfazę.

Pierwszy podział mejotyczny (jest to zwykła mitoza):

Profaza I - jest długa (może trwać latami) i skomplikowana, dzieli się ja na pięć etapów:

leptoten - pojawiają się chromosomy, każdy złożony z dwóch jeszcze stosunkowo cienkich i długich chromatyd, które końcami przyczepiają się do otoczki jądrowej. Chromatydy do końca profazy będą grubieć i skracać się. Chromosomy homologiczne układają się blisko siebie.

zygoten - chromosomy homologiczne łączą się w pary tzw. biwalenty. Każdy biwalent składa się wiec z dwóch chromosomów, a więc z czterech chromatyd. Dlatego inną nazwą dla biwalentu jesttetrada (chromatyd). Chromosomy w tetradzie połączone są za pomocą kompleksu synaptonemalnego -białkowej struktury tworzącej się pomiędzy chromatydami

homologicznymi (niesiostrzanymi!).

pachyten - chromatydy są już silnie zgrubiałe, na tym etapie podziału zachodzi crossing-over - chrosomy homologiczne wymieniają się odcinkami chromatyd. Crossing-over zachodzi tylko pomiędzy chromatydami połączonym ze sobą bezpośrednio za pomocą kompleksu synaptonemalnego. Prowadzi to do powstania chromosomów o zupełnie nowym składzie genetycznym. W obrębie danego biwalentu crossing-over może nie wystąpić w ogóle, raz lub wiele razy.

diploten - zanika kompleks synaptonemalny, a chromosomy homologiczne są złączone tylko w miejscach, gdzie zaszło crossing-over. Te miejsca nazywane są chiazmami. Chromosomy odłączają się od otoczki jądrowej.

diakineza -chiazmy przesuwają się ku końcom chromosomów, aż całkowicie zanikają. Zaczyna degenerować też otoczka jądrowa i w cytoplaźmie mikrotubule zaczynają się organizować we wrzeciono podziałowe.

Metafaza I - następuje całkowity zanik otoczki jądrowej i wykształca się w pełni wrzeciono podziałowe, a biwalenty ustawiają się w płaszczyźnie równikowej komórki.

Anafaza I - następuje rozdział chromosomów homologicznych przez wrzeciono podziałowe do biegunów komórki.

Telofaza I - dochodzi do częściowej despiralizacji chromosomów, odtworzenia otoczki jądrowej i jąderka, zaniku wrzeciona podziałowego i cytokinezy. Często trudna do wyróżnienia i szczątkowa.

Drugi podział mejotyczny (jest to zwykła mitoza):

Profaza II - trwa krótko i jest jakby odwróceniem telofazy I. Chromosomy ponownie ulegają zgrubieniu (kondensacji), ulega zanikowi otoczka jądrowa i jąderko, tworzy się wrzeciono podziałowe. Jeżeli poprzedzająca ją telofaza była szczątkowa to i profaza II jest pominięta.

Metafaza II - chromosomy układają się w płaszczyźnie równikowej, przyłączają się do nich włókna wrzeciona podziałowego. Anafaza II - następuje rozdzielenie chromatyd siostrzanych do biegunów komórki, powstają chromosomy potomne.

Telofaza II - zanika wrzeciono podziałowe, odtwarzana jest otoczka jądrowa i jąderko, chromosomy despiralizują, następuje druga cytokineza.

To, w jaki sposób zostaną przydzielone chromosomy, a później chromosomy potomne, do poszczególnych komórek jest kwestią