7511506591

Wykład 1: zagadnienia wprowadzające

- Ciało czy dusza? Co na co wpływa?

Dusza - ciało

•    Efekt placebo

•    Dziewczyna z klątwą(Zimbardo)

Ciało - dusza

•    Uszkodzenia mózgu powodujące zmiany pamięci, spostrzegania

•    Choroby serca powodujące lęki

1. Człowiek jako jedność biopsychospołeczna. Paradygmat biomedyczny a paradygmat biopsychospołeczny.

Model biomedyczny a model biopsychospołeczny*

MODEL BIOMEDYCZNY	KATEGORIA OPISU	MODEL BIOPSYCHOSPOŁECZNY (Engel)
Medycyna neopozytywistyczna	GENEZA	Koncepcje systemowe
Zdrowie jako kategoria uiuwersalna, jednoznaczna dla każdej posługującej się nią osoby i definiowane jako brak choroby;	DEFINICJA ZDROWIA	Zdrowie ujmowane dynamicznie (jako dyspozycja, proces); kontinuum: zdrowie -choroba;
Stresory są szkodliwe i należy dążyć do stworzenia stery kiego otoczenia;	OCENA STRESORÓW	Stresory są nieuniknione i należy nauczyć się z nimi żyć;
Ignorowanie tego, co jest poza normą statystyczną (palenie papierosów prowadzi do zachorowania);	DEFINICJA NORMY	Koncentracja na utrzymaniu zdrowia, pomimo zagrożeń (dlaczego palenie papierosów nie zawsze prowadzi do choroby?);
Przedmiotowe podejście do zdrowia jednostki; osobą posiadającą wyłączne kompetencje w orzekaniu o zdrowiu jest lekarz;	CZŁOWIEKA ZDROWIE	Podmiotowe podejście do człowieka i jego zdrowia, uznanie odpowiedziakiości człowieka za własne zdrowie;
Specjalizacja w podejściu do choroby;	OBSZAR BADAŃ	Poszukiwanie uogókkonych czynników zaangażowanych w osiąganie bieguna zdrowia;
Koncentracja na jednej specyficznej jednostce chorobowej	OBSZAR PRAKTYKI	Koncentracja na zasobach, które pomagają jednostce w radzeniu sobie z patogenami;

2. Sposoby definiowalna zdrowia.

>    Zdrowie jako stan:

Pierwsza definicja zdrowia uwzględniająca trzy obszary funkcjonowania człowieka (ogłoszona w 1948r. w Konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia) ujmuje je jako pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny (a nie jedynie jako brak choroby lub kalectwa).

>    Zdrowie jako dyspozycja:

„poddającą się zmianom zdolność człowieka zarówno do osiągania pełni własnych fizycznych, psychicznych i społecznych możliwości, jak i reagowarua na wyzwania środowiska” (Słońska, Misiurka, 1994). Zdrowie w tej definicji traktowane jest jako dyspozycja, zdolność człowieka do wszechstronnego rozwoju i do stawiania czoła aktualnym wymaganiom (za: Heszen-Niejodek. 1998).

>    Zdrowie jako proces poszukiwania i utrzymywania równowagi w obliczu obciążeń, jakie wciąż otoczenie nakłada na organizm.

Akcentowany jest tutaj dynamiczny charakter zdrowia człowieka, które zmienia się w odpowiedzi na zaistniałe wewnętrzne i zewnętrzne wymagania.

Z pojęciem dynamicznej równowagi wiąże się ujmowanie zdrowia na continuum zdrowie -choroba. Atrybutem zdrowia jest zdolność do osiągania integracji i względnego stanu równowagi, obejmującego fizyczne i psychiczne wymiary organizmu oraz jego współoddziaływanie ze środowiskiem przyrodniczym (Dołiriska-Zygmunt, 2001).

>    Zdrowie jako wartos'ć (autoteliczna vs instrumentalna)

Kontinuum zdrowie - choroba (Sheridan, Radmacher, 1998)