7511506758

J. Ormuat (1620 - 1674)    - ojciec

statystyki i demografii. Jaka pierwszy ustalił prawidłowość takich zjawisk jak: Urodzenia wg płci

-    Stosunek liczby pogrzebów da I. chrzcin

-    Stosunek liczby urodzeń da I Ig by ślubów

-    Współczynnik płodności

-    Migracje do miast

-    Wpływ wojen na migracje

Złudami taaiUiani

T.fL Płm&hus- w 1790 r. sformułował I teorię ludnościową -> prawo Malthiua:

stwierdził, że liaha ludncści wzrasta w postępie geometrycznym i podwaja się ca 25 lat, a produkcja środków żywnościowych wzrasta w arytmetycznym Oddziaływania utrzymania L na poziomie i jPrewencyjne - wynikająca z rozumu ludzkiego (Opóźnia zawierania małżeństw, dobrowolny celibat dla ubogich.) 7)Pozytywne przeszkody - wynikające z nędzy lub występku (Ciężka praca, Skrajna ubóstwa, głód, Choroby, epidemia, wojny) fbftugwiśn - opowiada się za ograniczeniem tempa przyrostu na drodze przeszkód represyjnych I prewencyjnych Mmommhsajaaiztn - opowiada się za ograniGeniem przyrostu ludności za pomocą regulacji urodzeń

Zjawiska"

sdaraoriia domografiano

Zaw-nie małżeństw	Oaz raz kolejności K-tej kolejności	M M(k)
Itaz-nie małżeństw	Razwod bez raz kal Razwod K-tej kolejn. Owdowienie bez raz Owdawiane K-tej k	ud Pd(k Ow OwK
Rordczasc fladn, plad	Oaz raz kolejności K-tej kolejności	U U(k)
Umierało.	Zgon	Z
Napływ L Odpływ L	Przyjazd bez raz kal Przyjazd K-tej kol Wyjazd bez raz kal Wyjazd k-tej kol	N N(k) O O(k)
Imigracja Emigracja	Bez raz kolejności K-tej kolejności Bez raz kolejności K-tej kolejności	I I(K) E E(k)

*1

Demografia

Nauka a prawidłowościach rozwoju ludności w konkretnych warunkach gospodarczych i społecznych badanego terytorium. Zajmuje się ona opisem stanu I struktury ludności oraz badaniem i oceną zmian wynikających z dotychczasowego i przewidywanego ruchu naturalnego i ve»drówkawega. Subdyscypliny demografii

1. Demografia ogńlna- przedmiotem jej j«t rozwiązywanie problemów teoretycznych dotyczących pomiaru I opisu struktur oraz procesów demograficznych

2. Demamcźna - to nauka o metodach pomiaru i predykcji procesów demograficznych za pomocą aparatu matę matyczna-statystycz noga

3. Demografia ekonomiczna - zajmuje się

ekonomicznymi uwarunkowaniami I konsekwencjami    procesów

demograficznych.

4.    Demografia opisowa - zajmuje sie opisem struktur I procesów demograficznych.

Zwiazana jest z: statystyka , ekonomia , polityka społeczna , socjologia, psychologia, medycyna._

Teorie ludnościowe

Starożytne Chiny(Kofuęjusz 531-420)

zachowanie właściwej proporcji między ziemią a zaludnieniem; przemieszczenie lud z regionów przeludnianych na nedaludmone Zwracali uwaga na następująca czynniki: (umewralnasc wzrasta przy niedatatku żywności), (Przedwczesne małżeństwa powodują wyższą umieralność nemawląt) , (Wojny zmniejszają przyrost liczebny ludncdci), (Wysokie kaszty ceremonii zaślubin zmniejszają częstotliwość zawierania związków małżeńskich) Sterosytna Gracja (Platon427-327) Okralil dokładnie , ze aby osiągnąć najwyższe dobra w greckim państwie -miacie liczba obywateli powinna wynocić 5040. Ta liczba obejmuje wyłącznie ludzi walnych(wrzaz z niewolnikami 60 tys.) METODY (nedofudnienie):nagrody, porady, nagany dła młodych, imigracjo METODY(przeŁidmcnic) : kontrola urodzeń , kolonizacja innych obszarów.

(Aryxtoteles384-322) Państwa powinna być tak ludne, aby miozkańcy magli zażywać radości I odpoczynku Nadmierny wzrest ludności maże doprowadzić da zmniejszenia potęgi kraju oraz do chorob

Cyklksna teorie wzrostu L eksp-jace BTfM nflT7M Teoria warostu

logistycznego wzrost ludzkiej populacji, przebiega wg krzywej logistyanęj

W I poławia cyklu stopa wzrotu populacji jot mała, patem rośnie pa wali, dalej tempa stale się zwiększa, aż do pewnego momentu, od którego poczynając przyrost na jednentkę czasu staję się wolniejszy, dążąc da zera. W końcowej fazie krzywa logistyana biegnie aymptatycznie nie przekraczając pewnego poziomu.

Teoria C. Gini (1020) ewolucja ludności ma charakter cykliany. motorem zmian jest złożony kompleks rotacji czynników hialogianych i ekonomicznych. Cykl ten obejmuje trzy fazy:

/ - względna stabilność stanu ludności, csiągana dragą wysokiej rozrodczości i wysokiej umieralności sprawiła, że przyrost naturalny w niewielkim stopniu odbiega ad zera . J7 - osiągnięcia medycyny i zasięg oddziaływania służby zdrowia powodują obniżanie poziomu umieralności I wydłużanie trwania życia ludzkiego. W fazie taj zmniejszenie się umieralności obserwowane jest przy nadal wysokim poziomie rozrodczości. IB zwolnienienie tempa obniżania się poziomu umieralności i początkowa powolnym, a następnie szybkim spadkiem płodności. Faza IV - następuje nawa stabilizacja ludności przy niskim poziomie umieralności i rozrodczość

Jednostka , cechy, zdarzenia

Jednostki demograficzne - są osoby, pary małżeńskie, rodziny i związana z nimi gospodarstwa domowe:

a)    Proste - sa osoby, nie podlegają podziałowi

b)    Złażone - ta sa pary małżeńskie i rodziny , sktadąja sie z kilku osab , miedzy którymi występują pewne więzi. Nfnrnan rfemunfaie - wiek, płeć, stan cywilny.

Wiek stanowi on różnicą między momentem obserwacji a momentem uradzania (cecha rzeczowa , mierzana , ciagla, wyrażamy w jednostkach czasu) Stan cywilny - (panny, kawalerowie), (mężatki, żonaci), razwiedzana, wdowy. Pary małżeńskie- (staż , dzietność par) Rodzina - podstawowa jednostka demograficzna, jednostka złożona. Twarzą ją araby spokrewnione lub spowinowacone, wspólnie mieszkają. Gospodarstwo domowe - jednostka zlozona a charakterze ekonomiczno-spol. Cal funk.- zaspakajania potrzeb jaga czlankow. (wspólna gospodarka)

Głowa gosp. domowego - osoba, która dartarcza całkowicie lub przewaząjaca środki utrzymania dla danego G.D._

Starożytny Haym (Juliusz Cesar)

##Prowadził politykę prorodzinną widząc w dużej liczbie ludności siłę militarną (Oktawian August) Wydał prawa dyskryminująca finansowa nieżonatych mężczyzn i bezdzietne małżeifaitwa oraz przyznawał    szczególne    przywileje

rodzinom posiadającym dzieci. Chnescganskie średniowiecze Prowadzana politykę prapapulacyjną

1) Potępi ano rozwody,    poligamię, aborcję, porzucanie dzieci

2) Zalecano powstrzymywanie się od powtórnych małżeństw

3 )G taryf i kawa na dziewictwa i celibat Uważana, że nadmierny wzrest ludności jest hamowany przez wojny, epidems,... Muzułmańskie srednioweioe -Popierana szybki wzrost ludności -Twierdzono, że duża gęstość zaludniania umożliwia lepszy podział pracy, większa militarne i polityczne bezpieczeństwa Arytmetycy polityczni (Anglia pal 16 w.) W. Pmtty (1623 - 1667)

-agólnyme problemami demograficznymi -ludność jaka kapitał ludzki ma ogromne znaczenia, oszacowanie warterfei kapitału ludzkiego tak sama, jak wartość dochdu

Z faza silna instynkt reprodukcyjny, przy czym paziom, zamożności nie ma wpływu na poziom rozrodczości.

U faza ludzie zamożni w pogoni za aszczą-ciami rezygnują z wielodzi et naści, ni faza wszystkie warstwy społeczeństwa powodowane dążnością da gromadzenia cszczędnaści powołują da życia małą liczbę patom ków.

PAN PEHM A AFBM    - ważne sa

zagadnienia ludnościowe Teoria A .Loseba - w oparciu a dana liczby ludności Szwecji wskazał, że fale urodzeń powstałe w następstwie wielkich głodów, wojen i zaraz są przyczyną cyklów koniunkturalnych.

Teoria J. Russela - Teoria a pierwszeństwie zjawisk demograficznych I wtórnaścl zjawisk historycznych. Teorię tę wysunął J. C. Russell pad koniec lat 40. Jego zdaniem wielkie przemiany historyczne były poprzedzane a 100 lat (lub nieco więcej) przez wielkie przemiany demograficzne. MflUEfiNBAŁlE Oznacza zasadnicze zmiany zachodzące w społeczeństwie w sferze ekonomicznej, społecznej, filozoficznej, kulturowej > demograficznej.

W krajach wysoko rozwiniętych gospodarcza nastąpiła drugie przejmie demograficznej spadek płodności poniżej poziomu gwarantującego ciągłą zastępowalność pokoleń)

Procesy ora gięci a w Poleca Profesor Borowski stwierdził ze proces zaczai sie 1870.

I -czasy ad załamania się wysokiej stopy zgonów da przełamu w wysokiej stapia urodzeń. I faza przypada więc na lata 1870 -1900 (najwaeśniąj na Pomorzu, Wielkapolsce, Śląsku, znacznie późnej na pozostałych terenach). 17 faza charakteryzowała się szybkim spadkiem liaby zgonów, aniżeli urodzeń - zatem coraz większym przyrostem naturalnym. Faza ta przypada na paaątek XX wieku -da pierwszej wojny światowej. ZH charakteryzował szybszy spadek liaby urodzeń niż zgonów, i zmniejszający się przyrost naturalny. Takie zmiany obserwowana    w    okresie

międzywojennym 1 w początkowym okresie Polski Ludowej.

Obecnie Polska znajduje się w XV tmnmpnmżłcia

Kohorta -    podzb tarów cdć ludzka

wyodrębniana    ze zbiorowości na

podstawie zdarzenia demograficznego lub społecznego,    wspólnego wszystkim

członkom podzbiorciwaści w ściśle określanym miejscu i czasie. Kohorty, wyodrębniane na pocfctawie wspólnej daty urodzenia nazywamy gmnmrmtją.

Amigi dmggrifigMi

Makrostruktury ludnościowe:

1. Ujęcia    badawcza,    w    których

pcszczególna    zdarzenia    dem.

przyporządkowane są odnośnym osobom, a poszczególne zmienne rozpatrywana w sposób statyczn

2)    Ujęcia te dominują we wszystkich

badaniach    masowych    zjawisk

udnaściawych prowadzanych przez organy statystyki państwowej

3)    We wszystkich tych badaniach podstawową jednostką statystyczną jest ko biota, która stała się symbolem rodziny Mikrostruktury ludnościowe:

1) Ujęcia    badawcza,    w    których

paefatawawą jednostką jat rodzina biologiczna i związana z nią G .D 2}Cochą charakterystyczną tych ujęć jest przyporządkowanie wszystkich zdarzeń rodzinie i rozpatrywanie tych zdarzeń w

Zmiany te następują pad wpływam systematycznego wzrostu wiedzy, industrializacji, urbanizacji, przejścia od przewagi gospodarki naturalnej w rolnictwie da przewagi produkcji rynkowej w tym dziale.Efektem modernizacji jest społeczeństwa zupełnie odmienna ad tradycyjnego. Modernizacja jest procesem złożonym i długotrwałym, a jej nieodłącznym elementem jest przejście demograficzna.

Teoria przejścia dem. (10 20-1045)

III W. Thompson analizując zmiany surowych współczynników urodzeń, zgonów i przyrostu naturalnego stworzył typologię ludności, uwzględniając różne typy reprodukcji II\Lsndry wprowadził pojęcie rewoJuqi demograficznej dla określenia zjawiska polegającego na zerwaniu z odwieczną tradycją nie kontrolowane] reprodukcji ludności III Ostateczne ujęcia teorii jest działem F. Nołestema, który sformułował teorię

Srzejścia demograficznego, obejmując sta rycz ną całość toga procesu.

ZVfaza w Polsce

Od połowy lat aa. przesłanki osłabienia dynamiki demogr. ( ogólna tendencja fazy przejścia, notuje się jednak wzrost umieralności w wieku produkcyjnym, wzrest zgonów kobiet - obserwuje się zjawiska które są nieoczekiwane z punktu widzenia teorii przejścia de mog rafia noga w końcowej fazie. Można ta uznać za fenomen światowy. W 1999 przyrost naturalny w Polsce był 0, w 2000 przyrcat naturalny cacy luje wokół (1. Można spodziewać się dalszego spadku przyrostu naturalnego w Polsce, ca jiat zjawiskiem nepakąjącym na tylko z punktu widzenia demograficznego,    ale    także

gcapodaraega, gdyż ujemny przyrost naturalny ma swoje odbicie m.in. w malejących zasobach siły raboaej w przyszłości.

Cykl karne teorie wzrostu L eksp-jaoe WOJNY: Teoria G. Bouthoula

Bouthaul w 1937 r. na Kongresie Demograficznym w Paryżu wysunął tezę, że zarówno we Francji jak i w całej Europie występują fale hossy i bessy a mniej więcej jednakowej długości. W oparciu a dana śradnej liczby ludncści Francji wskazał na stuletni rytm występowania wojen. Fal de mag rafia nychjnt 10. Przyczyną wojen mógł być powstały nadmiar ludności, a zadaniem wojen było przywrócenie stanu równowagi. Teoria W. Abla

stwierdził, że fal demograficznych jest 5. Prawa Demograficzne wojny (lQ31r.)

Profesor E. Ras set stwierdził na kongresie demograficznym, że wojenny cykl de mag rafia rry składa się z dwóch faz: destrukcyjnęjfrozpoczyna się z momentem podjęcia działań wojennych i da czasu ich zaprzestania. Wzrost liaby zgonów, spadek liaby zawieranych małżeństw i liaby urodzeń. Efektem tego spadku jat niż demograficzny) i kompensacyjnej fraz poczyna się z chwilą zakończenia wojny. Wzrasta liaba zawieranych małżeństw, a za nawa licznie zawartymi małżeństwami podążają liczne urodzenia.

\l

Faza I - tradycyjna - charakteryzuje się wysoką niekontrolowaną płodnością i umieralnością. Faza II - przejkaowa -charakteryzuje się spadkiem umieralności i rozrodczości. Faza ID - nowoczesna - faza kontrolowanej reprodukcji Hipoteza Ea starli na ( 10 wiek)

Zmiany w procwie razrodaym mają charakter cykliczny, a długość cyklu wynosi od 20 da 25 lat. Generacje urodzone w okresie wysokiej płodności, biorąc pod uwagę trudne warunki startu I silną konkurencję na rynku pracy, decydują się na mniejszą liabę dzieci, kolei ta mało liczna generacja, dostrzegając niedogodność! wynikające z małej liczby rówieśników, decyduje są na powołane do życia licznego potomstwa.

Tm faun antmsiit dumni r«fign«na Typ kwnctaki - w typie tym niemal jednaczaśna następuje zmniejszanie się współczynników urodzeń i zgonów.

Typ mngMnJki - w tym typie dochodzi da znacznego wzreatu liczebnego populacji; jest ta wynik utrzymywania się wysokiego współczynnika    urodzeń    przy

zmniejszającym się współaynniku zgonów w I fazie

Typ jęmUb-ndBHiwfsfa' - typ ten

charakteryzuje szybkie tempa przyrcatu naturalnego w I fazie przejścia oraz późniejszy spadek współczynnika urodzeń w czasie, gdy współaynnik zgonów jest na niskim poziomie w II fazie

Twrii ■kBDminniLdłktinti

Rodzaje użyteczności dziecka:

IJaka dobra konsumpcyjnego będącego źródłem caabśtej radości dla rodziców;

2. Użyteanaść dziecka jaka producenta; można oczekiwać, że po pewnym czasie dziecko przystąpi da pracy i przyczyni się da wzrostu dochodów rodziny

3. Użytacnaść dziecka jaka potencjalnego źródła zabezpnezenia rodziców na starość